Ο Άγιος Προφήτης, Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης. Μέρος B

Μέρος Α

Μετά τη Βάπτιση του αναμάρτητου Αμνού του Θεού, ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής φυλακίστηκε σε μπουντρούμι από τον Ηρώδη Αντύπα, τον τετράρχη, τον κυβερνήτη της Γαλιλαίας. Ο προφήτης του Θεού επέπληττε ανοικτά τον Ηρώδη, επειδή άφησε τη νόμιμη σύζυγό του, την κόρη του Άραβα βασιλιά Αρέθα, και συγκατοικούσε παράνομα με την Ηρωδιάδα, τη σύζυγο του αδερφού του Φίλιππου (βλ. Λκ. 3,19,20) και «για όλα τα κακά που έκανε ο Ηρώδης».

Για τον μαρτυρικό θάνατο του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή το 32 μ.Χ αφηγούνται οι ευαγγελιστές Ματθαίος (14,1-12) και Λουκάς (6,14-29).

Την ημέρα των γενεθλίων του ο Ηρώδης οργάνωσε μια γιορτή για τους ευγενείς και τους σημαντικούς ανθρώπους της Γαλιλαίας. Η κόρη της Ηρωδιάδας, η Σαλώμη, παραβαίνοντας την ανατολίτικη ευπρέπεια, χόρεψε μπροστά στους καλεσμένους και ευχαρίστησε τον Ηρώδη.

«Ήταν σατανική ντροπή» αναφωνεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. «Το κίνητρο γι’ αυτό ήταν η μέθη και ο αισθησιασμός, από τον οποίο τίποτα καλό δε βγαίνει, οι θεατές ήταν διεφθαρμένοι άνθρωποι και αυτός που έδωσε τη γιορτή ήταν ο πιο ανέντιμος απ’ όλους. Η διασκέδαση ήταν τρελή. Το κορίτσι…εμφανίζεται υπέροχα στη συγκέντρωση και αφήνοντας στην άκρη την κοριτσίστικη ντροπή, ξεπερνά όλες τις πόρνες!»

Μετά τη Βάπτιση του αναμάρτητου Αμνού του Θεού, ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής φυλακίστηκε σε μπουντρούμι από τον Ηρώδη Αντύπα

Σαν ευγνωμοσύνη για τον ηδονικό ορό, ο Ηρώδης ορκίστηκε στη Σαλώμη να της δώσει ό,τι ζητήσει, ακόμη και το μισό του βασίλειο. Η κακεντρεχής χορεύτρια κατά τη συμβουλή της κακιάς μητέρας της ζήτησε να της δώσει αμέσως το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή στο πιάτο.

Ο Ηρώδης δεν ήθελε να σκοτώσει τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, επειδή τον θεωρούσε άγιο. Φοβόταν την οργή του Θεού για τη δολοφονία του προφήτη, αλλά φοβόταν και τον λαό, ο οποίος αγαπούσε τον άγιο Πρόδρομο, θεωρώντας τον μεγάλο προφήτη (βλ.Μτθ.14,5). Αλλά από φόβο μήπως χάσει την αξιοπιστία στα μάτια των καλεσμένων και εξαιτίας ενός απρόσεκτου όρκου, διέταξε να αποκοπεί το κεφάλι του Αγίου Ιωάννη και να δοθεί στη Σαλώμη. Έτσι, ο βασιλιάς Ηρώδης έγινε σκλάβος των κατώτερων συναισθημάτων του τη στιγμή που πήρε την τρομερή απόφαση να σκοτώσει τον προφήτη και Πρόδρομο Ιωάννη.

Σύμφωνα με την παράδοση, το στόμα του νεκρού ιεροκήρυκα της μετάνοιας άνοιξε και για άλλη μια φορά είπε: «Ηρώδη, δεν πρέπει να έχεις τη γυναίκα του Φίλιππου, του αδερφού σου». Η Σαλώμη πήρε το πιάτο με το κεφάλι του Αγίου Ιωάννη και το πήγε στη μητέρα της. Η ξέφρενη Ηρωδιάδα τρύπησε τη γλώσσα του προφήτη και έθαψε το ιερό του κεφάλι σε ένα βρόμικο μέρος. Ωστόσο, η ευσεβής Ιωάννα, σύζυγος του οικονόμου της Ηρωδιάδας, Χούζι, έθαψε το ιερό κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή σε ένα πήλινο αγγείο στο Όρος των Ελαιών, όπου ο Ηρώδης είχε δικό του μερίδιο γης. Το ιερό σώμα του Ιωάννη του Βαπτιστή το πήραν οι μαθητές του την ίδια νύκτα και θάφτηκε στη Σεβάστεια, όπου διαπράχθηκε το έγκλημα. «Δεν υπάρχει μοίρα πιο μεγαλοπρεπής και πιο τραγική» είπε ο Μητροπολίτης Αντώνιος του Σουρόζ σε κήρυγμα για τον αποκεφαλισμό του Ιωάννη του Προδρόμου.

Η θεία δίκη εκτελέστηκε στον Ηρώδη, την Ηρωδιάδα και τη Σαλώμη κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής τους

Μετά τη δολοφονία του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, ο Ηρώδης συνέχιζε να κυβερνά για κάποιο χρονικό διάστημα. Ο Πόντιος Πιλάτος έστειλε σε αυτόν τον δεμένο Ιησού Χριστό. τον Οποίο χλεύαζαν (βλ. Λκ.23,7-12). Η θεία δίκη εκτελέστηκε στον Ηρώδη, την Ηρωδιάδα και τη Σαλώμη κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής τους. Η Σαλώμη περνώντας τον χειμώνα τον ποταμό Σικόρη, έπεσε μέσα στον πάγο. Ο πάγος την έσφιξε έτσι ώστε να κρεμαστεί το σώμα της στο νερό και το κεφάλι της ήταν πάνω απ’ τον πάγο. Όπως κάποτε χόρευε με τα πόδια της στο έδαφος, τώρα χόρευε αβοήθητη στο παγωμένο νερό. Κρεμόταν εκεί, μέχρι που ο αιχμηρός πάγος έκοψε τον λαιμό της. Το πτώμα της δε βρέθηκε, αλλά το κεφάλι της μεταφέρθηκε στην Ηρωδιάδα, όπως της είχε μεταφερθεί το κεφάλι του Ιωάννη του Προδρόμου. Ο Άραβας βασιλιάς Αρέθα, σε εκδίκηση για την ατίμωση της κόρης του, μετέφερε στρατό εναντίον του Ηρώδη. Έχοντας ηττηθεί, ο Ηρώδης υπέστη την οργή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γάιου Καλιγούλα και εξορίστηκε με την Ηρωδιάδα στη Γαλατία και έπειτα στην Ισπανία. Εκεί τους κατάπιε η ανοιχτή γη.

Το δεξί χέρι του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή

Είναι γνωστό ότι ο ευαγγελιστής Λουκάς πηγαίνοντας να κηρύξει για τον Χριστό σε διάφορες πόλεις και χωριά, ήρθε στη Σεβάστεια, όπου του δόθηκε το δεξί χέρι του Ιωάννη, με το οποίο βάπτισε τον Σωτήρα. Ο απόστολος Λουκάς το έφερε στην πατρίδα του την Αντιόχεια, ο διάκονος Ιώβ μετέφερε το άγιο χέρι του Προδρόμου από την Αντιόχεια στην Χαλκηδόνα, από όπου μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη (956), όπου φυλάχθηκε. Ο Ρώσος προσκυνητής Ντομπρίνια, ο μελλοντικός άγιος αρχιεπίσκοπος Νόβγκοροντ Αντώνιος, είδε το δεξί χέρι του Προδρόμου στα βασιλικά δωμάτια το 1200.

Από τις Πράξεις των αποστόλων είναι γνωστό ότι το 1263, μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, ο αυτοκράτορας Βαλδουίνος χάρισε ένα βραχίονα του αγίου Ιωάννη Βαπτιστή στον Όθωνα ντε Σικόν, ο οποίος το παρέδωσε στο αββαείο των Κιστερκιανών στη Γαλλία. Το δεξί χέρι φυλάχθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Στα τέλη του 19^ου αι. είδαν το ιερό στη Βασιλεύουσα, στο μοναστήρι Περίβλεπτε οι Ρώσοι προσκυνητές Στεπάν από το Νόβγκοροντ, διάκονος Ιγνάτιος, διάκος Αλέξανδρος και διάκονος Ζωσιμάς. Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Τούρκους, τα ιερά, κατά το θέλημα του Μωάμεθ, συλλέχθηκαν στο βασιλικό θησαυροφυλάκιο με σφραγίδα. Yπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι το δεξί χέρι του Προδρόμου δόθηκε το 1484 από τον γιο του Μωάμεθ, Μπεγιαζίτ στους ιππότες της Ρόδου, τους Ιωαννίτες, για να κερδίσουν την εύνοιά τους, αφού είχαν έναν επικίνδυνο αντίπαλο, τον Μπεγιαζίτ, τον αδερφό του. Οι ιππότες έχοντας εγκατασταθεί στο νησί της Μάλτας, μετέφεραν εκεί το ιερό που έλαβαν. Όταν ο αυτοκράτορας Παύλος Ι (1796-1801) έγινε ο μεγάλος δάσκαλος του Τάγματος της Μάλτας, προς τιμήν του αγίου Ιωάννη, το δεξί του χέρι μεταφέρθηκε από τη Μάλτα στη Ρωσία το 1799, στο παρεκκλήσι του Τάγματος στη Γκάτσινα. Την ίδια χρονιά, μεταφέρθηκε στην εκκλησία του Σωτήρα στο χειμερινό ανάκτορο.

Ο τάφος του Ιωάννη του Προδρόμου στο Τέμενος των Ομεϋαδών στη Δαμασκό

Μέρος της κεφαλής του αγίου Ιωάννη βρίσκεται στον καθολικό Καθεδρικό Ναό της Θεοτόκου στην πόλη Αμιέν στην Γαλλία, ένα άλλο βρίσκεται στη Λαύρα του αγίου Αθανασίου του Μεγάλου στο Άγιο Όρος, και ο τάφος του προφήτη με μέρος της κεφαλής βρίσκεται στο Τέμενος των Ομεϋαδών στη Δαμασκό. Στη θέση της εύρεσης της κεφαλής του Βαπτιστή -στο όρος Ανάληψης στην Ιερουσαλήμ, στην περιοχή του ρώσικου μοναστηριού Σωτήρα -Ανάληψης στο Όρος των Ελαιών- χτίστηκε παρεκκλήσι στη μνήμη αυτού του γεγονότος, και ο τόπος εύρεσης χαρακτηρίζεται από μια εσοχή στο ψηφιδωτό δάπεδο.

Μέρος 1ο και 2ο της εύρεσης της κεφαλής του Ιωάννη του Προδρόμου

Ο Μητροπολίτης Αντώνιος του Σουρόζ είπε:

«Θα δούμε συχνά αυτή τη μεγαλοπρεπή, αλλά ανθρώπινη εικόνα του Βαπτιστή, και θα μάθουμε πώς ζει ένας πραγματικός, ολόκληρος άνθρωπος και θα προσπαθήσουμε να ζήσουμε έτσι, τουλάχιστον λίγο, με όλη μας τη δύναμη, ακόμα και αν υπάρχει λίγη από αυτή, αλλά χωρίς υπολείμματα, μέχρι την τελευταία σταγόνα της ζωτικής μας δύναμης»

Ο βίος του Ιωάννη του Προδρόμου, είναι ένα σπουδαίο παράδειγμα ακούραστης διακονίας του ανθρώπου στον Δημιουργό, ένα παράδειγμα για το πώς είναι απαραίτητο να εκπληρωθεί το κάλεσμα στην επίγεια ζωή κάποιου.