Πρόσωπα της Ιεράς Μονής των Σπηλαίων του Πσκωφ
Ιστορικά και κανονικά ερείσματα ενότητας της Ρωσικής Εκκλησίας
Λιτανεία προς τιμήν του Αγίου Ειρηνάρχου του Εγκλείστου 2019
Μητροπολίτης Ονούφριος μιλά για την πορεία της κανονικής Ορθοδοξίας στην ΟυκρανίαΠώς οι αμαρτίες επηρεάζουν την υγεία μας; Μπορούμε να μιλάμε για την ασθένεια ως τιμωρία για τις κακών μας πράξεις και σκέψεις; Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τη διαφορά ανάμεσα στη ψυχολογική και τη θεολογική θεώρηση των παθών, όπως της οργής, του φθόνου και της ακηδίας; Είναι ουσιαστική αυτή η διαφορά; Σε αυτά και σε άλλα ερωτήματα θα απαντήσει ο ψυχολόγος κ.Αλέξανδρος Τκατσένκο.
Σχεδιάστηκεμε το τεχνητό δίκτυο midjourney
Η ακηδία
Ας μιλήσουμε για την ακηδία. Μερικές φορές θεωρείται ότι ο ακραίος βαθμός ακηδίας είναι η κλινική κατάθλιψη, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει άμεσα το σώμα. Αλλά όταν δεν υπάρχει κατάθλιψη, σε ποιες σωματικές αλλαγές μπορεί να οδηγήσει η ακηδία; Εσείς προσωπικά είχατε κάποια εμπειρία αυτής της αμαρτίας; Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας πώς σας επηρέαζε; Επηρέαζε το σώμα σας;
– Δεν τολμώ να κάνω διάκριση μεταξύ ακηδίας και κατάθλιψης. Κατά τη δική μου αντίληψη, η ακηδία είναι καταθλιπτικό υπόβαθρο διαφορετικού βαθμού σοβαρότητας. Και τα αίτια των καταθλιπτικών καταστάσεων μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά - από βλάβες στο ενδοκρινικό σύστημα μέχρι απώλεια νοήματος ζωής. Ως εκ τούτου, θεωρώ την ακηδία απειλητικό σύμπτωμα, το οποίο μπορεί να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες, μέχρι και την αυτοκτονία ή το θάνατο από αυτοάνοσα νοσήματα. Και υπό αυτή την έννοια, η ακηδία είναι πράγματι αμαρτία (διαταραχή της φυσιολογικής δραστηριότητας της ανθρώπινης φύσης μας) που οδηγεί στο θάνατο. Είναι μια θανάσιμη αμαρτία, όχι ως πράξη, αλλά ως επικίνδυνη ασθένεια που απειλεί την ανθρώπινη ζωή.
Στα νιάτα μου βίωσα καταθλιπτικά επεισόδια που διαρκούσαν αρκετούς μήνες. Πολύ συνοπτικά, η ακηδία είναι η πλήρης απώλεια της ικανότητας να βιώνεις χαρά, ευχαρίστηση από τη ζωή. Και είναι τρομακτικό. Γιατί σε μια τέτοια κατάσταση ο άνθρωπος είναι δυνατόν να αναπληρώνει την έλλειψη χαράς με τεχνητά μέσα: αλκοόλ, ναρκωτικά, σεξουαλική δραστηριότητα. Όλα αυτά, ωστόσο, εξασφαλίζουν μόλις ένα βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα, και αυτό όχι πάντα. Όμως, αφαιρεί πολλές δυνάμεις. Ως αποτέλεσμα, στην έλλειψη χαράς προστίθεται και η έλλειψη ενέργειας. Δεν θέλεις να ζήσεις. Γι’ αυτό, αντιλαμβάνεσαι το σώμα ως ενοχλητικό βάρος, με το οποίο πρέπει συνεχώς να κάνεις κάτι: να το ταΐζεις, να το πλένεις, να το θεραπεύεις αν χρειάζεται, να το γδύνεις πριν τον ύπνο και να το ντύνεις το πρωί. Το σώμα γίνεται ξένο και εχθρικό.
Φυσικά και υπάρχουν πνευματικές αιτίες της ακηδίας. Στην περίπτωσή μου ήταν οι βαριές αμαρτίες, που ήταν ασύμβατες με τη ζωή. Δεν μπορείς να ζεις με τέτοιες αποσκευές, καθώς η ψυχή αντιστέκεται. Αλλά τότε ήμουν άπιστος, δεν ήξερα τίποτα γι' αυτό. Οπότε, απλώς υπέφερα, κουβαλώντας την άχαρη και αδύναμη ύπαρξή μου. Οπότε, δεν θα κατηγορώ ποτέ κανέναν για ακηδία, δεν θα ντροπιάζω κανέναν, ούτε θα λέω «εσύ ο ίδιος φταις». Αυτό είναι ένα είδος θανάτου που τον υφίστασαι ενώ ζεις. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς κάτι χειρότερο. Εδώ χρειάζεται πολύπλευρη βοήθεια: πνευματική, ψυχολογική, ακόμη και φαρμακευτική αγωγή σε βαριές περιπτώσεις. Ό,τι είναι διαθέσιμο, ό,τι μπορεί να βοηθήσει με οποιονδήποτε τρόπο.
Σύμφωνα με τα λόγια του Οσίου Ιωάννη της Κλίμακος, από όλα τα πάθη, το πάθος της ακηδίας κατέχει ιδιαίτερη θέση: «Όλα τα άλλα πάθη καταπολεμούνται με μία αντίστοιχη αρετή το καθένα. Η ακηδία όμως είναι για τον μοναχό ένας ψυχικός θάνατος πού περιέχει όλα τα κακά».
Η πλεονεξία
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η πλεονεξία επηρεάζει με κάποιο τρόπο το σώμα. Πώς θα μπορούσε η επιθυμία μας να κατέχουμε κάποια υλικά αγαθά να επηρεάσει το σώμα; Ίσως εδώ να υπάρχει κάτι που δεν αντιλαμβανόμαστε. Υπάρχει εδώ επιρροή;
– Οι Άγιοι Πατέρες λένε συχνά στις διδαχές τους ότι τα πάθη είναι αλληλένδετα και ότι επηρεάζουν το ένα το άλλο. Η πλεονεξία και η απληστία είναι να βασίζεται κανείς στην περιουσία και στα χρήματα, κάτι που αποκαλύπτει έντονη έλλειψη αίσθησης ασφάλειας. Ο άνθρωπος ανησυχεί, αισθάνεται απροστάτευτος και γι' αυτό προσπαθεί να δημιουργήσει για τον εαυτό του ένα είδος οχυρού, ένα φρούριο μέσα στο οποίο δεν θα τον αγγίζει καμιά συμφορά. Από πνευματική άποψη, η πλεονεξία προκαλείται από την έλλειψη πίστης στο Θεό που μπορεί να σε προστατεύσει. Οπότε, τα χρήματα γίνονται θεός-προστάτης για τον άνθρωπο.
Από ψυχολογικής άποψης, η κινητήρια δύναμη αυτού του πάθους είναι το άγχος, η συνεχής αναμονή συμφοράς, κινδύνου, που μπορεί να έρθει από το πουθενά, ακόμη και όταν όλα φαίνονται ήρεμα και καλά. Σε αυτήν την περίπτωση, η ψυχοθεραπεία προσφέρεται ώστε ένας άνθρωπος να αντμετωπίσει αποτελεσματικά ένα τέτοιο άγχος. Αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκέσει πολύ. Και φυσικά, κάτι τέτοιο έχει συνέπειες στην υγεία. Αλλά η αιτία εδώ δεν είναι η πλεονεξία αυτή καθαυτή, όσο είναι το υπερβολικό άγχος, το οποίο ο άνθρωπος προσπαθεί ασυνείδητα να αντισταθμίσει συσσωρεύοντας υλικό πλούτο.
