Το κωδωνοστάσι της Λαύρας, ο ηγούμενος Μιχαίος και η μητέρα αυτού: ασυνήθεις άγιοι. Μέρος Γ

• Μέρος Α: https://gr.pravoslavie.ru/169994.html
• Μέρος Β: https://gr.pravoslavie.ru/170166.html

Το ταλέντο του κωδωνοκρούστη

Ο Ιβάν Τιμοφέγιεφ, εκάρη μοναχός με το όνομα Μιχαίος, προς τιμήν του Αγίου Μιχαίου του Ράντονιεζ, μαθητή του Αγίου Σέργιου, και κατέστη μοναδικός κωδωνοκρούστης για την εποχή του. Ήταν πραγματικά εκπληκτικό, διότι η ασθένεια του πατρός Μιχαίου, προκάλεσε διαταραχή του συντονισμού της κίνησης, αλλά αυτός χτυπούσε τις καμπάνες τόσο ρυθμικά και μελωδικά, σαν να μην υπήρχαν καθόλου κινητικές δυσρυθμίες.

Ο πατής Μιχαίος με τις καμπάνες του Αρχίζοντας από το 1962, ο πατέρας Μιχαίος χτυπούσε τις καμπάνες μόνος του και αναβίωσε την παράδοση κωδωνοκρουσίας της Λάβρας, μεταλαμπαδεύοντάς την, από εκείνους που γνώριζαν την προεπαναστατική τέχνη. Για πολλά χρόνια ήταν ο κύριος κωδωνοκρούστης της Λάβρας. Για ένα τέταρτο του αιώνα, σαν τη σάλπιγγα των Αρχαγγέλων, διακήρυττε την καθημερινή λειτουργία με τις μελωδίες της καμπάνας.

Σύμφωνα με τους ειδήμονες, ο πατέρας Μιχαίος, διέθετε ένα μοναδικό μουσικό αυτί καθώς και μια άψογη αίσθηση του ρυθμού. Δημιουργούσε τη δική του μελωδία, γνωστή σήμερα ως το κουδούνισμα της Λάβρας της Αγίας Τριάδας του Αγίου Σέργιου. Ταξίδευε συχνά σε μοναστήρια, βοηθώντας στην εγκατάσταση του κωδωνοστασίου. Ζητούσαν τη γνώμη του ως κύριου κωδωνοκρούστη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αλλά το βασικό δεν ήταν καθόλου αυτό. Το κουδούνισμα του πατρός Μιχαίου, ήταν μια έκφραση της εγκάρδιας προσευχής του, που ανέβαινε στον ουρανό, μεταμορφώνοντας και όλους όσους άκουγαν τις καμπάνες του να χτυπούν. Στο μοναστήρι ζούσε σαν ήσυχος και πράος άγγελος, προσευχόμενος και κοπιαστικά εργαζόμενος.

Για ένα τέταρτο του αιώνα, ως σάλπιγγα των Αρχαγγέλων, διακήρυττε την καθημερινή λειτουργία με τις μελωδίες της καμπάνας

Εκτός από την υπακοή στο διακόνημα του κωδωνάρη, ήταν επίσης κηπουρός και ανθοπώλης της Λάβρας, εξοπλισμένος με ανθώνες της Λάβρας, ενώ τον έβλεπαν συνεχώς με μικρές γλάστρες με σπορόφυτα και το λάστιχο του ποτίσματος στον ώμο του. Τα πρωινά - ήταν πράγμα συνηθισμένο - ο πατήρ Μιχαίος τοποθετούσε τους σωλήνες για το πότισμα. Οι προσκυνητές και οι ενορίτες ήταν έκπληκτοι από την αφθονία των μεγαλοπρεπών λουλουδιών - οι ντάλιες της Λάβρας έφταναν ίσαμε δύο μέτρα, έτσι, που πίσω τους, η είσοδος προς τους χώρους των μοναχών δεν ήταν ορατή.

Η μητέρα του, μοναχή Παρασκευή

Η μητέρα του, ζούσε όλο αυτό το διάστημα ταπεινά κοντά του, συνεχίζοντας αυτός να καθοδηγείται από τον πατέρα Τύχωνα (Αγκρίκοφ). Οι άνθρωποι αγαπούσαν τον πατέρα Τύχωνα για την καλή του ψυχή. Η καρδιά του ήταν σαν ένα υπερχειλισμένο φλιτζάνι αγάπης. Ικέτευε επανειλημμένα τα παιδιά του κάτω από τις πιο δύσκολες καταστάσεις. Ως εκ τούτου, υπήρχαν πάντα πολλά παιδιά γύρω του. Ήταν αυτό που στις αθεϊστικές εξουσίες δεν άρεσε, σήκωσαν τα όπλα εναντίον του πατέρα Τύχωνα και έτσι στα τέλη της δεκαετίας του 1960 διατάχθηκε να εκδιωχθεί.

Ετοιμαζόμενος να φύγει, ο πατέρας Τύχων εξήλθε από το κελλί. Η ψυχή του, εμπιστευόμενη τον Κύριο, υπάκουσε στην έλευση. Εκείνη την εποχή, η μητέρα του πατρός Μιχαίου, περπατούσε με μια παλιά εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεομήτορος στα χέρια της. Κάτι μέσα του, ώθησε τον πατέρα Τύχωνα και γονάτισε μπροστά της και της ζήτησε να τον ευλογήσει με αυτή την εικόνα. Παραδόξως, όταν αργότερα επέστρεψε μετά από πολλές δεκαετίες, πέθανε και θάφτηκε πίσω από το ιερό της Εκκλησίας του Ευαγγελισμού της Θεομήτορος στο χωριό Ταϊνίνσκογιε της περιοχής της Μόσχας.

Με τη μητέρα του μετά το Ευχέλαιο

Εκείνα τα χρόνια, ο πατέρας Τύχων, έγραφε επιστολές στον πατέρα Μιχαίο και ανέφερε απαραίτητα και τη μητέρα του. Το ευαίσθητο βλέμμα του πατέρα Τίχον πάντα παρατηρούσε έναν στοργικό και θυσιαστικό γονέα.

Η Πελαγία διακρινόταν από μια πολύ ευγενική ψυχή. Όταν έφθασε στη Μόσχα, βοήθησε την ηθοποιό Λιουμπόφ Ορλόβα στο σπίτι, καθάριζε και έστρωνε το τραπέζι, όταν οι επισκέπτες μαζευόντουσαν. Μοίραζε το υπόλοιπο και αζήτητο φαγητό στους φτωχούς. Με κάποιο τρόπο, κάποιοι βοηθοί της ηθοποιού την συκοφάντησαν γι' αυτό, αλλά η Λιουμπόφ Ορλόβα πήρε το μέρος της και είπε: «Να μην την αγγίξετε περισσότερο».

Η μητέρα του πατρός Μιχαίου, εκάρη μοναχή το έτος 1979, στο σπίτι, κοντά στη Λάβρα, με το όνομα Παρασκευή. Έτσι, εντάχθηκε κι αυτή στο πνευματικό μονοπάτι κατά μήκος του οποίου βάδισε κι ο γιος της, που είχε επιλεγεί από τον Θεό κι είχε από καιρό ακολουθήσει. Αποδήμησε αθόρυβα προς τον Κύριο στις 8 Μαΐου του 1984.

Είθε ο Κύριος όπως αναπαύσει εις το Βασίλειό Του την ψυχή της δούλης Αυτού, μοναχής Παρασκευής!

Ολοκλήρωση της επίγειας πορείας

Χάρη στα έργα του πατρός Μιχαίου, η Λάβρα ήταν όμοια με παραδεισένιο κήπο. Τα φυτέματά του δεν ακολουθούσαν αυστηρά τις πιστοποιημένες ευρωπαϊκές φόρμες και αναλογίες με τα διαμορφωμένα επίπεδα γκαζόν, αλλά ενείχαν κάτι ζωντανό πολύ κοντινό στην καρδιά. Όχι μόνο οι προσκυνητές, αλλά και οι ξένοι τουρίστες, δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τον θαυμασμό τους και έλεγαν: «Εδώ είναι απλά ο παράδεισος!» Και κανείς δεν ήξερε τι είδους δουλειά άξιζε ο κόπος αυτός.

Η ακαδημαϊκή κηπουρός Όλγα Στέπινα, ή, όπως την αποκαλούσαν, Όλια Τσβετότσνιτσα, επικοινωνούσε συχνά με τον πατέρα Μιχαίο, λόγω της φύσης της δουλειάς της. Άνθη για φύτευση ελήφθησαν με μεγάλη δυσκολία, και καλλιεργήθηκαν σε μικρά τεμάχια γης. Η Όλγα ανησυχούσε συνέχεια, ότι ξαφνικά δεν θα μεγάλωναν. Ο πατέρας Μιχαίος έλεγε: «Έτσι προσεύχεσαι!» - «Σε ποιον;» - «Διάλεξε μόνη σου, πήγαινε και θα τον βρεις». Πήγε στην ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη, πήρε ένα βιβλίο που περιέγραφε τις ζωές των αγίων, το άνοιξε και αμέσως διάβασε για τον Άγιο Κόνωνα τον Κηπουρό. Από τότε, άρχισε να προσεύχεται σε αυτόν για να προστατεύσει τους κήπους και τις φυτεύσεις λουλουδιών της Λάβρας. Απευθύνθηκε, φυσικά και στον Άγιο Σέργιο του Ράντονιεζ.

Τις παραμονές των Κυριακών και των εορτών, όλες οι εργασίες εκτελούνταν σε κατάσταση ανωτέρας βίας. Δεν υπήρχαν αρκετοί βοηθοί και όταν άρχιζε να συννεφιάζει και φαινόταν ότι θα έβρεχε σύντομα, οι δουλειές θα παρέμεναν ημιτελείς μέχρι τη λειτουργία. Αλλά η Όλγα προσευχήθηκε, όπως της δίδαξε ο πατέρας Μιχαίος, και σε όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρχε περίπτωση ο άσχημος καιρός να διέκοπτε ξαφνικά την εργασία τους. Συνέβαινε, σύννεφα να είχαν ήδη συγκεντρωθεί από πάνω τους, αστραπές να αστράφτουν, να σιγοβρέχει, αλλά φαινόταν σαν κάποιος να συγκρατούσε το στοιχείο του νερού, και μόλις που οι εργάτες μας κατάφερναν, έχοντας ολοκληρώσει το έργο τους, να προφτάσουν και να βάλουν τα εργαλεία τους στο κελάρι, η νεροποντή έπεφτε πάνω στον τοίχο και δεν συγκρατείτο πλέον από τίποτα.

Ο ηγούμενος Μιχαίος

Πέρασαν αρκετά χρόνια. Μια φορά, ο πατήρ Μιχαίος τραυματίστηκε σοβαρά: ποτίζοντας τα λουλούδια στα Πατριαρχικά δωμάτια, γλίστρησε και έπεσε από το τραπέζι. Εκτός από μια σοβαρή μελανιά του κεφαλιού, έπαθε κάταγμα του ισχίου οστού, μετά από το οποίο περπατούσε σε όλη του τη ζωή, ακουμπώντας αρχικά σε ένα και μετέπειτα σε δύο μπαστούνια. Ο πατέρας Μιχαίος υπέφερε τις ασθένειές του, όπως ο Θεός τον Σταυρό, ήσυχα και αγόγγυστα. Βλέποντας αυτόν, αλλά κι άλλους παλαιότερους μοναχούς της Λάβρας, αισθανθήκαμε κάτι γνήσιο, πραγματικό, για το πνεύμα του Αγίου Σέργιου, το οποίο συνέχισε να ζει και στους μαθητές του.

Δυστυχώς, μπροστά στα μάτια μας, οι μαθητές του αββά Σεργίου, ο ένας μετά τον άλλο, μετακόμισαν σε έναν άλλο κόσμο, αφήνοντας όλους εμάς εδώ. Κι όταν το θυμάται κανείς αυτό, αρχίζουν να ξεσπούν ακούσια τα δάκρυα. Ο ηγούμενος Μιχαίος (Τιμοφέγιεφ) αποδήμησε στον Κύριο στις 22 Μαρτίου του 2009. Πριν από το θάνατό του, όντας στην μονάδα εντατικής θεραπείας του νοσοκομείου Άγιος Αλέξιος στη Μόσχα, μετέλαβε τα Ιερά Μυστήρια του Χριστού, έψαλλε ο ίδιος ύμνους χαρούμενα και διάβασε προσευχές, ενώ η ψυχή του, απλά υπερίπτατο. Μετά από λίγη ώρα, πέρασε ειρηνικά στον Κύριο.

Ο πατέρας Μιχαίος ετάφη στο νεκροταφείο Ντεουλίνσκι, όπου είναι κεκοιμημένοι και οι αδελφοί του μοναστηριού. Το όνομά του είναι χαραγμένο στην χάλκινη Νέα Καμπάνα του Τσάρου, ως ένδειξη της υψηλότερης συμβολής του στην αναβίωση της κωδωνοκρουσίας στη Ρωσία.

Είθε ο Κύριος να τον αναπαύσει στη Βασιλεία των Ουρανών!

Όταν συναντάμε ασθένειες, θλίψεις και δυστυχίες στο δρόμο της ζωής μας, πρέπει να κατανοήσουμε, ότι ο Κύριος που μας αγαπά νοιάζεται τόσο πολύ για εμάς. Μας εμποδίζει από κάτι χειρότερο και απαιτεί καλύτερα πράγματα από μας. Ένα παράδειγμα αυτού, ίσως, είναι ο δρόμος της ζωής του Πατρός Μιχαίου και φυσικά, της μητέρας αυτού, της μοναχής Παρασκευής.

Υ.Γ. Μέσα από τις προσπάθειες των αδελφών της Λάβρας της Αγίας Τριάδος του Αγίου Σεργίου, προωθήθηκε για έκδοση το βιβλίο «Ο κωδωνοκρούστης της Λάβρας, ηγούμενος Μιχαίος (Τιμοφέγιεφ)». Οι αδελφοί του μοναστηριού που γνώριζαν προσωπικά τον πατέρα Μιχαίο και επέδειξαν ιδιαίτερο ζήλο συγγράφοντας αυτό το βιβλίο είναι: ανώτερος κωδωνοκρούστης του ηγουμένου της Λάβρας, Αντωνίου (Ζίνιν), ο κελλάρης του πατρός ιερομονάχου Κλαυδιανού (Σαφόνοφ), ο μοναχός Παρθένιος (Κότοφ) και ο συντάκτης του βιβλίου, ιεροδιάκονος Ιωάσαφ (Ουστιουζάνινοφ). Το άρθρο μας, χρησιμοποιεί φωτογραφίες, από αυτό το βιβλίο, που ετοιμάζεται να δημοσιευθεί.