«Φως που λάμπει από το Σαμταβρό»

Στις 2 Νοεμβρίου του 2025 συμπληρώθηκαν ακριβώς 30 χρόνια από την αναχώρηση του Οσίου Γαβριήλ (Ουργκεμπάτζε) προς τον Κύριο. Η επίγεια πορεία του γέροντα από το Σαμταβρό ολοκληρώθηκε, αλλά η αγάπη, οι προσευχές και η ελεήμονη φροντίδα του παρέμειναν μαζί μας, προσφέροντας ακατάπαυστη υποστήριξη σε εκατομμύρια ανθρώπους.

Δημοσιεύουμε τρείς ιστορίες τις οποίες διηγήθηκε ο Κωνσταντίνος Τσερτσβάτζε, συντελεστής ταινιών για τον Όσιο Γαβριήλ, που αναφέρονται σε ζωντανές περιπτώσεις κατά τις οποίες φανερώθηκε η ελεήμων αγάπη του γέροντα, αγάπη για την οποία ο Κωνσταντίνος ήταν ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας.  

«Θα έρθεις στην ταινία μου!»

Ο Όσιος Γαβριήλ (Ουργκεμπάτζε)

Για μένα η φράση «πιστεύω ότι ο γέροντας Γαβριήλ δεν μας εγκαταλείπει» έχει χάσει την πρωταρχική τους μορφή, καθώς αυτή η πίστη έχει μετατραπεί σε αδιαμφισβήτητη, ζωντανή γνώση. Δεν πιστεύω απλά: βλέπω, αναπνέω και αισθάνομαι το αόρατο χαρισματικό χέρι του Γέροντα.

Ο παππούλης Γαβριήλ ερχόταν σε μένα στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής μου: το 2011, όταν ο πατέρας μου κατέληξε στα χέρια μου, και το 2015, όταν η τραγική είδηση για το αδελφό μου Ιωσήφ που σκοτώθηκε ράγισε την ψυχή μου. Και, βέβαια, η αόρατη παρουσία του Γέροντα ήταν σαφώς αισθητή όσο εργαζόμασταν για τη δημιουργία της ταινίας «Το Διάδημα του Γέροντα» και της ταινίας «Σας περιμένω στο Σαμταβρό».

Το χειμώνα του 2017, προβάλαμε την ταινία «Το Διάδημα του Γέροντα» στο Πολιτιστικό Κέντρο «Οι Πύλες της Αγίας Σκέπης», στη Μόσχα. Θυμάμαι πως μόλις που είχα τελειώσει τη σύντομη εισαγωγή για το πώς δημιουργήθηκε η ταινία, τα φώτα στην αίθουσα έσβησαν και κυριολεκτικά με τα πρώτα καρέ, από το βάθος των πίσω σειρών... ακούστηκε κλάμα. Αυτό συνέβαινε συχνά, πολλοί άνθρωποι, που είχαν δει τις ταινίες μας, έλεγαν ότι δεν μπορούσαν να τις παρακολουθήσουν χωρίς δάκρυα. Αλλά, στην συγκεκριμένη περίπτωση, όταν τα κλάματα έγιναν πικροί, σπαρακτικοί λυγμοί, αναγκαστήκαμε να σταματήσουμε την προβολή.

Βοηθήσαμε την γυναίκα που έκλαιγε να ηρεμήσει. Και όταν συνήλθε και μπόρεσε να μιλήσει, συνέβη κάτι που μας έκανε όλους να σιωπήσουμε με ιερό δέος. Διηγήθηκε τα εξής:

– Συγχωρέστε με! Δεν μπορώ να μην μετανοήσω και να μην μαρτυρήσω ένα θαύμα. Τη δεκαετία του 1980, μια ομάδα συναδέλφων μου είχαμε πάει εκδρομή στη Γεωργία. Μια μέρα, περπατούσαμε στην κεντρική λεωφόρο της Τιφλίδας. Την προσοχή μας τράβηξε ένας παράξενος ιερέας, ο οποίος περπατούσε με σκισμένα και φθαρμένα ρούχα και φώναζε: «Αγαπάτε τον Χριστό! Αγαπάτε τον Πατριάρχη Καθολικό Ηλία! Αγάπη... Αγάπη...». Από πίσω τον ακολουθούσαν μερικοί άνθρωποι που επαναλάμβαναν: «Αμήν!»

Η γυναίκα ομολόγησε ότι το περιστατικό αυτό της είχε φανεί, καθώς δεν ήταν θρησκευόμενη τότε, τόσο ασυνήθιστο αλλά και αστείο, που αυτή γέλασε και σκέφτηκε: «Τι άρρωστος που είναι αυτός. Και τι είναι αυτά; Μάλλον πρόκειται για κάποια σέχτα». Την ίδια στιγμή που η σκέψη αυτή πέρασε από το μυαλό της, ο παράξενος εκείνος ιερέας, σαν να διάβασε τις σκέψεις της, γύρισε, την κοίταξε κατάματα και, σύμφωνα με την ίδια, είπε «με πολύ αστείο τρόπο»:

– Δεν πρόλαβες να έρθεις στη Γεωργία και άρχισες να κατακρίνεις τους πάντες. Γέλα! Πρόσεξε να μην μετατραπεί αυτό το γέλιο σε δάκρυα! Θα έρθεις στην ταινία μου! Θα έρθεις, πού θα πας;

Και συνέχισε το δρόμο του. Τότε τη φράση «να μην μετατραπεί αυτό το γέλιο σε δάκρυα» την εξέλαβε ως κατάρα. Και να που τώρα, μετά από δεκαετίες, βλέποντας αυτές τις σκηνές στην οθόνη, τον αναγνώρισε:

– Τον είχα δει σε εικόνες, αλλά δεν τον είχα αναγνωρίσει. Αλλά εδώ, στο βίντεο... Θεέ μου! Είναι εκείνος ο παράξενος! Ο γέροντάς μου Γαβριήλ!

Παγώσαμε, συγκλονισμένοι από αυτή την ξεκάθαρη απόδειξη της προορατικότητας του Γέροντα. Η προφητεία του εκπληρώθηκε κυριολεκτικά, μετατρέποντας το γέλιο της κατάκρισης σε δάκρυα μετάνοιας, και μάλιστα στη διάρκεια της προβολής της ταινίας για τον ίδιο.

«Μπάμπουα!»

Με την αναδεχτή μου Κετεβάν Το δεύτερο, εξίσου αξιομνημόνευτο περιστατικό, σχετίζεται με την βαφτισιμιά μου, την Κετέβαν. Από μικρή ηλικία παρατηρήσαμε ότι παρουσίαζε μεγάλη καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας της, και στη συνέχεια άλλα προβλήματα κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως εσωστρέφεια και υπερευαισθησία. Οι γιατροί είχαν υποθέσει ότι έπασχε από αυτισμό. Ενημερώθηκα για αυτό, όταν επέστρεψα από ένα μακρύ επαγγελματικό ταξίδι, στη διάρκεια του οποίου ταξιδεύαμε με τις εικόνες των Οσίων Σεραφείμ του Σαρόφ και Γαβριήλ του Σαμταβρό. Τότε δεν είχα εκλάβει αυτή την είδηση ως κάτι τραγικό, θεωρώντας τους αυτιστικούς ως ανθρώπους που απλώς αντιλαμβάνονται τον κόσμο με ιδιαίτερο τρόπο. Αλλά, φυσικά, αυτό δεν καταργούσε τις δυσκολίες.

Στην επόμενη επίσκεψή μου, πήρα μαζί μου το κιβώτιο με τα κειμήλια του γέροντα Γαβριήλ. Ανάψαμε κεριά, διαβάσαμε τους Χαιρετισμούς του Αγίου. Η τριών ετών Κετεβάν αρχικά δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί στην προσευχή, αλλά μετά από λίγα λεπτά ηρέμησε, άρχισε να φιλάει τις εικόνες και να ακουμπάει την εικόνα του γέροντα Γαβριήλ στην καρδιά της και να την σφίγγει. Αργότερα την πήραμε στο σπίτι μου. Στο δρόμο με το αυτοκίνητο της έβαλα ένα βίντεο το οποίο ετοιμάζαμε τότε και που έδειχνε τον Γέροντα. Πέρασαν μερικά λεπτά και η Κετεβάν, τεντώνοντας το χέρι της προς την οθόνη του κινητού, ξαφνικά γέλασε και είπε: «Μπάμπουα!» (που σε μετάφραση από τα γεωργιανά σημαίνει «παππούς»). Μας διαπέρασε ρίγος ευλάβειας μπροστά σε αυτό το θαύμα.

Στη συνέχεια ο υποτιθέμενος αυτισμός εξαφανίστηκε σαν να μην υπήρχε. Η Κετεβάν πολύ γρήγορα άρχισε να μιλάει και να επικοινωνεί. Τώρα είναι επτά χρονών. Είναι ένα υπέροχο κορίτσι, καλή μαθήτρια και αγαπάει πολύ τον «Μπάμπουα», τον Γέροντα Γαβριήλ.

Ένα περιστατικό στην εντατική

======

Ένα τρίτο περιστατικό, για το οποίο δεν έχω μιλήσει ποτέ δημόσια, συνέβη στα τέλη του 2020. Υποβλήθηκα σε επείγουσα εγχείρηση. Η κατάσταση απαιτούσε άμεση επέμβαση, τόση που με είχε βρει εντελώς απροετοίμαστο και δεν πρόλαβα να πάω στο Σαμταβρό για να προσκυνήσω τα λείψανα του Γέροντα. Μόλις που κατάφερα να τηλεφωνήσω στον πνευματικό μου πατέρα για να του ζητήσω την ευχή του και τις προσευχές του. Όταν με οδήγησαν στο χειρουργείο, ένιωθα ότι ήμουν στα πρόθυρα νευρικού κλονισμού. Ο γιατρός και οι βοηθοί του, αυτοί οι υπέροχοι, καλοπροαίρετοι άνθρωποι, προσπάθησαν με κάθε τρόπο να με καθησυχάσουν. Φοβόμουν ιδιαίτερα την αναισθησία. Μέσα μου προσευχόμουν στον Γέροντα, καθώς ήμουν στεναχωρημένος που δεν μπόρεσα να προσκυνήσω τα λείψανά του. Και, φυσικά, ζήτησα από τον Άγιο Λουκά τον Ιατρό, τον μεγάλο γιατρό και άγιο, να με βοηθήσει και να ευλογήσει τα χέρια των χειρουργών.

Θυμάμαι τις ανησυχίες μου για την αναισθησία. Παλαιότερα, όταν με χειρουργούσαν, μου έκαναν ενδοφλέβια αναισθησία και ο γιατρός μου ζητούσε να μετρήσω μέχρι το δέκα. Δεν θυμόμουν τίποτα μετά το τέσσερα. Αυτή τη φορά δεν ήξερα ότι θα μου έκαναν αναισθησία με εισπνοή και όχι ενδοφλέβια. Μου έβαλαν τη μάσκα και σκέφτηκα ότι ήταν απλά οξυγόνο. Και τότε άρχισαν να με κατακλύζουν σκέψεις: «Όταν ο γιατρός μου πει να μετρήσω μέχρι το δέκα, σε ποια γλώσσα να μετρήσω; Στα γεωργιανά, προς τον Γέροντα Γαβριήλ, ή στα ρωσικά, προς τον Άγιο Λουκά;» Αυτά σκεφτόμουν... Ώσπου ο γιατρός μου είπε: «Έλα, Κωνσταντίνε, κάνε εισπνοή». Και εγώ με όλες μου τις δυνάμεις, νομίζοντας ότι ήταν μάσκα οξυγόνου, εισέπνευσα την αναισθησία. Φυσικά, η μνήμη μου και η συνείδηση διακόπηκε εκεί, μέχρι που να με οδηγήσουν στην αίθουσα ανάνηψης.

Ήμουν σε κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, δεν είχα δύναμη να ανοίξω τα μάτια μου. Ξαφνικά άκουσα καθαρά τις προσευχές του Γέροντα. Και αργότερα, όταν συνήλθα, θυμήθηκα τον Γέροντα Γαβριήλ να μπαίνει στο θάλαμο και να προσκαλεί τον Άγιο Λουκά να τον ακολουθήσει με λόγια γεμάτα από το μοναδικό χιούμορ του:

– Σεβασμιώτατε, εδώ είναι ο Κωνσταντίνος, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά τόσο τη γεωργιανή όσο και τη ρωσική γλώσσα. Θα τον βοηθήσεις; Γιατί σε σένα προσεύχεται στα ρωσικά, ενώ σε μένα στα γεωργιανά. Του αρέσει να προβάλλεται!

Ο Άγιος Λουκάς χαμογελούσε και σταύρωνε εμένα, τους γιατρούς και τον θάλαμο...

Ως αποτέλεσμα, την επόμενη μέρα, μετά την επέμβαση, με μετέφεραν σε κανονικό θάλαμο. Οι γιατροί εξέφρασαν την έκπληξή τους, λέγοντας ότι δεν περίμεναν που θα με μετέφεραν σε απλό θάλαμο τόσο γρήγορα. Και μόλις τρεις ημέρες μετά πήρα εξιτήριο από το νοσοκομείο, όπου οι γιατροί πάλι χαρακτήρισαν την ανάρρωσή μου απίστευτα γρήγορη.

Ο Κωνσταντίνος Τσερτσβάτζε με τα κειμήλια του Αγίου Γαβριήλ

Μετά από όλα όσα έζησα, μετά από αυτά τα ζωντανά, απτά θαύματα, πώς να μην εκπλήσσομαι και να μην θαυμάζω; Πολλοί με κατηγορούν: «Είσαι συνέχεια απασχολημένος με τις ταινίες για τον Γέροντα. Γιατί χρειάζονται κι άλλες ταινίες;» Αλλά πώς μπορώ να σταματήσω; Πώς μπορώ να μην προσπαθώ ώστε όλο και περισσότεροι άνθρωποι να γνωρίσουν την αγάπη του Αγίου, το χιούμορ του, τη προορατικότητά του και τις νουθεσίες του, αφού τον είδα πρόσωπο με πρόσωπο στις πιο κρίσιμες στιγμές της ζωής μου;

Η δημιουργική μου δραστηριότητα δεν είναι δουλειά, αλλά κλήση. Θέλω μέσω των ταινιών μας να μεταφέρω στον κόσμο το μήνυμα για το φως που λάμπει από το Σαμταβρό. Δεν μπορώ να είμαι ψυχρός θεατής της ζωής του. Χαίρομαι για κάθε θαύμα, ζω κάθε λέξη. Με διαποτίζουν η κάθε έννοια των κειμένων μας, η μουσική, τα πλάνα.

Καρέ-καρέ, μοιράζομαι με τον Παππούλη τη θλίψη του, τη μοναξιά του και την αδιαφορία του κόσμου. Βρίσκομαι μαζί του στη φυλακή και στο θάλαμο ψυχιατρείου, όπου υπέφερε βασανιστήρια για τον Χριστό. Είναι αδύνατο να γράψεις κείμενα για την ταινία ή άρθρο, ή να επεξεργαστείς σενάριο, αν δεν νιώσεις αυτόν τον πόνο, που είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με τη χαρά του Χριστού. Αυτός είναι ο λόγος που το έργο της δημιουργικής μας ομάδας, με τη χάρη του Θεού, γίνεται αντανάκλαση, καθρέφτης της αγάπης μας για τον γέροντα. Είναι αυτός ο καθρέφτης που σύντομα θα φανερώσει το φως του παππούλη στον κόσμο.