Το δένδρο από τον καρπό γνωρίζεται: για την πολιτική στελέχωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας (ΟΕΟ)

Ο Επιφάνιος Ντουμένκο δεν χαρακτηρίζεται για τη διάκρισή του στα θέματα στελεχώσεως.

Ποιοι απαρτίζουν τις ουκρανικές σχισματικές οργανώσεις.

Τα εκκλησιαστικά σχίσματα πάντοτε και παντού προσελκύουν κάθε λογής τυχοδιώκτες. Ηγέτες των σχισματικών μορφωμάτων εθελοτυφλούν αναγκαστικά στη χαμηλή ηθική των προστατευομένων τους, επειδή στις περισσότερες περιπτώσεις άνθρωποι με αξίες δεν προσχωρούν στο σχίσμα.

Ας φαντασθούμε ένα ηγέτη του σχίσματος, στον οποίο οι άρχοντες υπόσχονται διοικητική και ενίοτε δυναμική στήριξη. Με κάθε μέσο οι ενορίες καταγράφονται ως σχισματικές ή απλώς καταχωρούνται στα χαρτιά, τους παραχωρούνται κτίρια των ναών, τα οποία συχνά είχαν αρπαχθεί παρανόμως από την κανονική Εκκλησία. Ευρίσκονται άνθρωποι, οι οποίοι συγκατατίθενται στο να ονομασθούν μέλη της κοινότητας. Εν τούτοις προκύπτει ένα πρόβλημα: πού να βρεθούν οι «ιερείς»;

«Δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον (στην αρχαία Εκκλησία δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ του βαθμού του ιερέα και του επισκόπου – σημ. συν.) ἀνεπίληπτον εἶναι, μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλ' ἐπιεικῆ, ἄμαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστάμενον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεμνότητος· εἰ δέ τις τοῦ ἰδίου οἴκου προστῆναι οὐκ οἶδε, πῶς ἐκκλησίας Θεοῦ ἐπιμελήσεται; μὴ νεόφυτον, ἵνα μὴ τυφωθεὶς εἰς κρῖμα ἐμπέσῃ τοῦ διαβόλου. Δεῖ δὲ αὐτόν καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν, ἵνα μὴ εἰς ὀνειδισμὸν ἐμπέσῃ καὶ παγίδα τοῦ διαβόλου. Διακόνους ὡσαύτως σεμνούς, ἢ διλόγους, μὴ οἴνῳ πολλῷ προσέχοντας, μὴ αἰσχροκερδεῖς, ἔχοντας τὸ μυστήριον τῆς πίστεως ἐν καθαρᾷ συνειδήσει. Καὶ οὗτοι δὲ δοκιμαζέσθωσαν πρῶτον, εἶτα διακονείτωσαν ἀνέγκλητοι ὄντες. Γυναῖκας ὡσαύτως σεμνάς, μὴ διαβόλους, νηφαλίους, πιστὰς ἐν πᾶσι» (Α᾽ Τιμ. 3, 2-11).

Ο Άγιος Απόστολος Παύλος ήταν εκείνος, ο οποίος συνέταξε αυτές τις απαιτήσεις έναντι των υποψηφίων κληρικών. Υπάρχει ολόκληρος κατάλογος ιερών κανόνων, οι οποίοι εμβαθύνουν και διευκρινίζουν αυτές τις απαιτήσεις. Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι γενικά ανταποκρίνονται σε αυτούς τους κανόνες και μπορούν να αξιωθούν της ιεροσύνης. Αλλά όσοι κατέχουν τα ως άνω προσόντα ανήκουν κατά κανόνα στην κανονική Εκκλησία. Η εκκλησιαστική συνείδησή τους τούς επιτρέπει να συνειδητοποιούν ότι το σχίσμα είναι η οδός, η οποία οδηγεί στην απώλεια. Διατί όμως να οδηγούνται στην απώλεια άνθρωποι, οι οποίοι διάγουν ένα βίο ευλαβή; Γι᾽αυτό οι ήδη χειροτονηθέντες ιερείς και όσοι ανταποκρίνονται στις κανονικές απαιτήσεις έναντι της ιεροσύνης στην πλειονότητά τους παραμένουν στην κανονική Εκκλησία.

Σε τί όμως αρκούνται οι καημένοι ηγέτες του σχίσματος; Ως κανονικός Μητροπολίτης Κιέβου ο Φιλάρετος Ντενισένκο χαρακτήρισε ευστοχότατα την τότε Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία (ΟΑΟΕ), μόνη εκείνη την εποχή, σχισματική οργάνωση. Ονόμασε την οντότητα εκείνη «αποχέτευση, όπου χύνονται όλες οι ακαθαρσίες». Οι ηγέτες του σχίσματος αναγκάσθηκαν να παρασύρουν στη δομή τους ιερείς από την κανονική Εκκλησία, οι οποίοι διέπραξαν κάποιο κανονικό παράπτωμα και τέθηκαν από τους οικείους επισκόπους σε αργία από κάθε ιεροπραξία. Είτε να «χειροτονήσουν» όσους δηλώσουν τη σχετική επιθυμία παρά τα κίνητρα, τη μόρφωση και την ηθική τους. Όποιοι και να είναι αυτοί.

Πολύ πρόσφατα ο «μητροπολίτης» της ΟΕΟ Δανιήλ Κοβαλτσούκ κυριολεκτικά ικέτευε όσους επιθυμήσουν να γίνουν «ιερείς» τους. «Ικετεύουμε να αναζητάτε άνδρες στα χωριά, οι οποίοι να είναι άξιοι να υπηρετούν τον Θεό στην Αγία Εκκλησία. Άνδρες, όσοι μπορούν να αίρουν το βάρος της ιεροσύνης, να το αίρετε για χάρη του μέλλοντος των παιδιών Σας, της Εκκλησίας και της Πολιτείας μας», έγραφε σχετικά στην ιστοσελίδα «Pravoslavnye Bukoviny» στο Facebook.

Να επαναλάβουμε, όσοι, όπως γράφει ο Κοβαλτσούκ, «είναι άξιοι να υπηρετούν τον Θεό στην Αγία Εκκλησία», δεν προσχωρούν κατά κανόνα στο σχίσμα, αλλά στην αυθεντική κανονική Εκκλησία. Οι σχισματικοί αναγκάζονται να «μαζεύουν» τα υπόλοιπα και να εθελοτυφλούν στη χαμηλή ηθική τέτοιων «ιερέων» και ενίοτε την άθλια θεολογική τους κατάρτιση.

Μελετώντας κανείς τις αποφάσεις της «Ιεράς Συνόδου» της ΟΕΟ, μπορεί μόνον να θαυμάσει πως οι ανώτατοι «ιεράρχες» της αγνοούν απολύτως τους κανόνες της Εκκλησίας, γράφοντας κάθε λογής αερολογίες, τύπου αποκλεισμού από την «ιεραρχία» των ενόχων «ιεραρχών», αντί να τους   θέσουν σε αργία από «κάθε ιεροπραξία» ή να τους «καθαιρέσουν», όπως προβλέπουν οι κανόνες. Εάν τέτοιο επίπεδο «μόρφωσης» δείχνουν τα ηγετικά στελέχη της ΟΕΟ, τί να πούμε για τους αρχομένους τους;

Επίσης, δεν χρειάζεται να πάει κανείς μακριά για να παραθέσει παραδείγματα χαμηλής ηθικής.

Οι πιστοί της ΟΕΟ του χωριού Ματβέγιεφκα της Περιφέρειας Τερνουπόλεως υποβάλλουν παράπονα…στον Πρόεδρο της Ουκρανίας κατά του Προϊσταμένου και της «πρεσβυτέρας» του: η «πρεσβυτέρα» αρνήθηκε να δεχθεί τα πασχαλινά κουλούρια, επικαλούμενη τις «κακές ενέργειες», που εκπέμπουν, ενώ ο «παππούλης» κατά την ανάγνωση του Ευαγγελίου, την διακόπτει για να τηλεφωνήσει, αποσύρεται στο ιερό, μιλά, και στη συνέχεια, επανέρχεται στον άμβωνα, μετά το Χερουβικό· αναγκάζει τη χορωδία να τραγουδά λαϊκά τραγούδια· μούχλιασε το πρόσφορο του «παππούλη»· απέλυσε τον ταμία και άλλους αρμόδιους τοποθετώντας δικούς του ανθρώπους· όσους διαφωνούν τους αποκαλεί «πράκτορες της Μόσχας» κ.λπ. Όλα αυτά μοιάζουν ένα κακό ανέκδοτο, αλλά πρόκειται για επίσημο γράμμα με αποδέκτη τον Βλαδίμηρο Ζελένσκι.

Αίτημα των πιστών της ΟΕΟ στον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βλαδίμηρο Ζελένσκι. Φωτό: t.me/churcher_info

Οι ίδιοι ενορίτες έδιωξαν τον Ιερέα της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας από την κοινότητα επειδή αρνήθηκε να προσχωρήσει στους σχισματικούς, φέροντας στο χωριό ένα «παπά» από την ΟΕΟ. Με δικές τους οικονομίες ναύλωσαν αυτοκίνητο για μεταφορά, του παραχώρησαν οικία κλπ.

«Στρατιωτικός Ιερέας» της ΟΕΟ Ανδρέας Φομένκο και η «Καθηγουμένη» Κλεοπάτρα. Φωτό: cont.ws/@alexandrpasichnik

Στην ως άνω φωτογραφία απεικονίζεται ένα ευτυχές ζευγάρι: ο «στρατιωτικός ιερέας» της ΟΕΟ Ανδρέας Φομένκο και η «Καθηγουμένη» Κλεοπάτρα (Ναντέζντα Μουζύτσκο), η οποία, σύμφωνα με ΜΜΕ, το 2018 τα’σκασε από τη μονή «μετανοίας», αρπάζοντας μαζί της και χρήματα της μονής.

Εάν η ιδιοκτήτρια του πρακτορείου γάμου δεν αναρτούσε στα κοινωνικά δίκτυα αυτή και άλλες προσβλητικές φωτογραφίες, είναι αμφίβολο εάν η ηγεσία της ΟΕΟ πρόσεχε τέτοια κανονικά παραπτώματα. Αλλά επειδή η υπόθεση προσέλαβε ευρείς διαστάσεις ο «οικείος ποιμενάρχης» της ΟΕΟ Φώτιος έθεσε τον Ανδρεα Φομένκο σε αργία. Εκείνος όμως, χωρίς να το πολυσκεφθεί από ένα σχίσμα προσχώρησε απλώς σε ένα άλλο, δηλαδή την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Κιέβου. Ο Φιλάρετος Ντενισένκο και αυτός έχει ανάγκη από στελέχη, έστω και τέτοιου είδους.

Είναι ενδεικτικό ότι οι θιασώτες της ΟΕΟ μέμφονται τον Φομένκο όχι για «γάμο» με την «Καθηγουμένη», αλλά επειδή εντάχθηκε στη δομή του Φιλαρέτου, εγκαταλείποντας την ΟΕΟ.

Μπορούμε να ενθυμηθούμε πως ο «Ιερέας» της ΟΕΟ Αλέξανδρος Ντεντιούχιν, ο οποίος έλαβε τιμητική διάκριση από τον πατριάρχη Βαρθολομαίο, διηγήθηκε ανέκδοτο για την ευχή το «Πάτερ ημών» κατά το συλλαλητήριο υποστήριξης του Πέτρου Ποροσένκο, πως οι «κληρικοί» τα ΟΕΟ στην Περιφέρεια του Βολύν «αγίασαν» ύδατα στα πλαίσια της ειδωλολατρικής εορτής Ιβάν Κουπάλα και άλλα πολλά.

Ακόμη και από αυτούς τους καρπούς μπορεί κανείς να γνωρίζει το δένδρο, στο οποίο φύτρωσαν. Εάν με δύο λόγια προσδιορίσουμε την ουσία του δένδρου αυτού, ίσως η πιο ταιριαστή λέξη είναι η «έλλειψη της χάριτος». Η θρησκευτική οργάνωση, που δημιουργήθηκε μόνον και μόνον για να εξυπηρετήσει την ιδέα της ουκρανικής κρατικής υποστάσεως δεν μπορεί να οδηγήσει στην πραγματική ευλάβεια των υπηρετών της. Στα πλαίσια αυτής της ιδέας η αμαρτία θεωρείται όχι η παραβίαση των θείων εντολών, ούτε η περιφρόνηση των μακραίωνων κανόνων της Εκκλησίας, αλλά η απομάκρυνση από την αρχή «Η Ουκρανία είναι υπέρ πάντων».

Ως κανονικός Μητροπολίτης Κιέβου Φιλάρετος Ντενισένκο χαρακτήρισε ευστοχότατα τους σχισματικούς: «Είναι αποχετευτικό σύστημα, στο οποίο χύνονται όλες οι ακαθαρσίες».

Βλέποντας όλα αυτά είναι ανάγκη να σκεφθούμε το εξής.

Πρώτον, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία χρειάζεται με αυξημένη προσοχή να προσεγγίζει το ζήτημα των χειροτονιών και μοναχικών κουρών, προκειμένου να αποτραπούν τέτοιοι «στρατιωτικοί ιερείς» και «καθηγουμένες». «Χεῖρας ταχέως μηδενὶ ἐπιτίθει, μηδὲ κοινώνει ἁμαρτίαις ἀλλοτρίαις· σεαυτὸν ἁγνὸν τήρει» (Α’ Τιμ. 5. 22), νουθετούσε ο Άγιος Απόστολος Παύλος. Η παραβίαση της συμβουλής αυτής οδηγεί σε ολέθριες συνέπειες. Οι ανάξιοι ποιμένες και τις δικές τους ψυχές καταστρέφουν και για όσους επιθυμούν να σωθούν αποτελούν σκάνδαλο. «Τὸ γὰρ ὄνομα τοῦ Θεοῦ δι᾿ ὑμᾶς βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι, καθὼς γέγραπται» (Ρωμ. 2. 24).

Δεύτερον, αφού ολοκληρωθεί το σχέδιο ης ΟΕΟ και πολλοί «επίσκοποι» και «ιερείς» θα τραβήξουν για κανονική Εκκλησία, θα προκύψει πρόβλημα με την αποδοχή τους. Άλλωστε, θα επιθυμήσουν τις ίδιες θέσεις αρχιερέων και ιερέων, και ενώ θέλουμε, βεβαίως, να ελπίζουμε για ειλικρινή μετάνοιά τους, αλλά…

Κλείνοντας, θα θέλαμε να επανέλθουμε στο γράμμα των κατοίκων του χωριού Ματβέγιεφκα στον Πρόεδρο. Παραπονούνται ότι λόγῳ ανάξιας συμπεριφοράς του δικού τους «ιερέα» της ΟΕΟ πολλοί πιστοί, και ιδίως νέοι, εντάχθηκαν στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Εν τούτοις, δεν πρέπει να παραπονούνται, αλλά να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, διότι μόνον στην αληθινή Εκκλησία ευρίσκεται και η σωτηρία, η Χάρη και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.