«Η Νηστεία των Χριστουγέννων»

Το Ενημερωτικό-Μορφωτικό Τμήμα της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας προετοίμασε μια συλλογή σκέψεων του Προκαθημένου σχετικά με τη νηστεία, που διατύπωσε σε κηρύγματα και συνεντεύξεις.

[1] Η Νηστεία των Χριστουγέννων είναι μια περίοδος όπου πρέπει να προετοιμασθούμε για τη συνάντησή μας με τον Γεννηθέντα Χριστό

Η Εκκλησία διά της νηστείας και της προσευχής μάς προετοιμάζει πνευματικά γι᾽αυτό το μεγάλο πνευματικό συμπόσιο σωματικής και πνευματικής εγκράτειας. Προσπαθήστε όχι μόνον να απέχετε από τα αρτύσιμα φαγητά, αλλά και να αγαπάτε αλλήλους, να υπομένετε και να συγχωρείτε αλλήλους, διότι αυτός είναι ο πυρήνας της χριστιανικής διδασκαλίας και πίστεως, στον οποίο οδηγεί κάθε νηστεία και ειδικότερα αυτή των Χριστουγέννων.

[2] Η νηστεία είναι μια εποχή όπου κάνω όχι χελωνίσια αλλά μεγάλα βήματα προς τον Θεό

Η μετάνοια είναι ήδη η πορεία προς τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος αρχίζει να μετανοεί λέγοντας στον Θεό: «Δεν αξίζεις να Σε προσβάλλω. Συ μου κάνεις μόνον αγαθό, για να εισπράττεις ως αντάλλαγμα προσβολές. Δεν το αξίζεις». Με την επίγνωση του ό,τι ο Θεός δεν αξίζει όλα εκείνα τα κακά, που πράττουμε σε βάρος Του, ο άνθρωπος οδηγείται στη συντριβή της καρδιάς και αρχίζει να αποστρέφεται την αμαρτία για να πορευθεί προς τον Θεό.

[3] Η νηστεία είναι πνευματικό δένδρο, στο οποίο πρέπει να σκαρφαλώσουμε για να μπορέσουμε να δούμε τον Θεό

Η νηστεία είναι δένδρο πνευματικό, στο οποίο πρέπει να σκαρφαλώσουμε για να μπορέσουμε να δούμε τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος είναι μικρός στο πνευματικό του ανάστημα, εξαιτίας πολλών διδασκαλιών, σκέψεων και τοποθετήσεων για τον Σωτήρα, αδυνατεί να καταλάβει ποιος πράγματι είναι ο Σωτήρας. Θα πρέπει ο ίδιος να δει τον Θεό. Και αυτό το μυστήριο της θεωρίας του Θεού πραγματοποιείται μέσω της νηστείας: ο άνθρωπος σκαρφαλώνει στο δένδρο της νηστείας και απο᾽κει βλέπει τον Σωτήρα όπως είναι. Όχι πλέον μέσω του πρίσματος άλλων ανθρώπων, αλλότριου νου, αλλά μέσω του πρίσματος του προσώπου του.

[4] Η νηστεία σκορπίζει το νέφος της επάρσεως, μέσα στο οποίο ευρίσκεται ο καθένας μας

Δεν διαπράττουμε τις πιο κραυγαλέες αμαρτίες, αλλά και δεν αγωνιζόμαστε ιδιαιτέρως, δεν δουλεύουμε ώστε να τελειοποιηθούμε πνευματικά και να γίνουμε άγιοι. Ζούμε μια γκρίζα ζωή, και συχνά μάς δημιουργείται η εντύπωση για τον εαυτό μας ότι είμαστε καλοί άνθρωποι… Αλλά στον άνθρωπο, ο οποίος αρχίζει να προσεύχεται και να νηστεύει, του αποκαλύπτεται η πραγματική του κατάσταση. «Πώς και έτσι; δεν ήμουν κακός αλλά αποδείχθηκε ότι είμαι πολύ χειρότερος απ᾽ό, τι φανταζόμουν», εκπλήττεται ένας τέτοιος χριστιανός. Όμως δεν είναι αυτός που αλλάζει. Η νηστεία σκορπίζει το νέφος της επάρσεως, μέσα στο οποίο ευρίσκεται ο καθένας μας. Και όταν σκορπίζεται αυτή η έπαρση, η φιληδονία, αρχίζουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας, όπως είμαστε στην πραγματικότητα.

[5] Η νηστεία είναι εποχή για μια εντατική δουλειά με σκοπό την πνευματική μας τελείωση

…είτε δουλεύουμε, είτε πηγαίνουμε προσκύνημα, είτε μεταβαίνουμε στα βουνά για ψυχαγωγία… το σημαντικό είναι όλα αυτά να μην υπερβαίνουν τα όρια των χριστιανικών ηθικών κανόνων και να συνοδεύονται με προσευχή.

[6] Η νηστεία και η προσευχή αποκαλύπτουν στον άνθρωπο ποιος είναι στην πραγματικότητα

Η νηστεία και η προσευχή αποκαλύπτουν στον άνθρωπο ποιος είναι στην πραγματικότητα. Και εν προκειμένω δεν πρέπει να απελπιζόμαστε και να κάνουμε παράπονα. Πρέπει να αναπολούμε νοερά τους αγώνες των Αγίων Πατέρων και ιδίως της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Επί 17 χρόνια διέπραττε αμαρτίες, στη συνέχεια επί 17 χρόνια αγωνιζόταν κατά των παθών της στην έρημο. Αργότερα ο Κύριος την απελευθέρωσε, θεράπευσε τις πληγές της και τα επόμενα 30 χρόνια έζησε σε χαρμόσυνη προσευχή και πνευματική γαλήνη.

[7] Η νηστεία είναι αγώνισμα, το οποίο φέρνει τον άνθρωπο κοντά στον Θεό

Ασκώντας τη νηστεία, προσπαθούμε να επαναφέρουμε εκείνον τον παράδεισο, που ο Αδάμ απώλεσε εξαιτίας της ακράτειας… Στη νηστεία να προσθέσουμε και κατά δύναμιν προσευχές, στις οποίες ας παρακαλούμε τον Θεό για τη συγχώρεση των αμαρτιών μας. Διότι είναι οι αμαρτίες μας, αυτές που αποτελούν την αιτία όλων των προβλημάτων μας, των θλίψεων και των αρρωστιών.

Η νηστεία είναι καιρός μετανοίας και αγαθοεργίας. Η νηστεία είναι εκείνο το αγώνισμα, που φέρνει τον άνθρωπο κοντά στον Θεό.

[8] Η νηστεία είναι ο καιρός, όταν τα βήματά μας προς τον Θεό πρέπει να είναι μεγαλύτερα

Ο καθένας μας στο δικό του βαθμό απομακρύνθηκε από τον Θεό. Απομακρυνόμαστε από Εκείνον συνέχεια: επιστρέφουμε, μετά απομακρυνόμαστε πάλι και πέφτουμε σε αμαρτίες. Η Εκκλησία υπενθυμίζει ότι η νηστεία είναι ο καιρός, όταν τα βήματά μας προς τον Θεό πρέπει να είναι τακτικότερα και μεγαλύτερα. Πρέπει να βαδίζουμε πιο γρήγορα. Και σε αυτό μάς βοηθά η σωματική εγκράτεια και η προσευχή.

[9] Το νόημα της νηστείας συνίσταται όχι μόνον στην αποχή από τα αρτύσιμα, αλλά και από τους αμαρτωλούς λογισμούς και τις επιθυμίες

Είναι απαραίτητο να νηστεύουν όλα τα αισθήματά μας και τα μέλη μας: η όραση, η ακοή, τα χέρια και τα πόδια, απομακρυνόμενα από όλα τα μάταια και περιττά. Προκειμένου να μην μετατραπεί η νηστεία σε απλή θεραπευτική πείνα, πρέπει να συνδυάζεται με την προσευχή, τη μετάνοια και την κοινωνία. Μόνον έτσι καθαρίζουμε την καρδιά μας και ενωνόμαστε με τον Κύριο Ιησού Χριστό, αγιάζοντας και την ψυχή και το σώμα. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι η νηστεία και η προσευχή είναι δύο πτερά, τα οποία ανεβάζουν τον άνθρωπο στον Θεό. Η νηστεία και η προσευχή, κατά τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, είναι αποτελεσματικό όπλο του χριστιανού κατά των πνευμάτων της πονηρίας εν τοις επουρανίοις (Ματθ. 17.21).

[10] Η νηστεία είναι ο καιρός της εντατικής πορείας στον Θεό

Πρέπει να σηκωθούμε και να πορευθούμε. Να σηκωθούμε και να πορευθούμε προς τον Πατέρα! Να οπλισθούμε με τη νηστεία, με την προσευχή, να απέχουμε από την αμαρτία και να διάγουμε όλες τις ημέρες της ζωής μας με τη βοήθεια αυτών των αρετών.

Η νηστεία και η προσευχή οδηγούν τον άνθρωπο στην επίγνωση της πραγματικής του καταστάσεως και τότε έρχεται η πραγματική μετάνοια. Ενώ η μετάνοια είναι ήδη η πορεία στον Θεό.

[11] Η νηστεία καλείται να προσφέρει χαρά και όχι να αποτελέσει αντικείμενο διαμάχης και δυσφορίας

Η νηστεία πρέπει να ασκείται κατά δύναμιν, καλείται να φέρνει χαρά και όχι να αποτελέσει αντικείμενο διαμάχης και δυσφορίας… Με τη σωστή νηστεία ασκείται μέσα από την υπομονή, την αγάπη και την ταπείνωση… Τίποτε δεν ενώνει τόσο πολύ όσο η κοινή προσευχή.

[12] Ο καιρός της νηστείας είναι ο καιρός του ελέους και της βοήθειας προς εκείνους, οι οποίοι ευρίσκονται σε συμφορά

Κοιτάξτε γύρω σας: μεταξύ των συγγενών, γειτόνων και συναδέλφων σας θα βρείτε κι εκείνους, οι οποίοι χρήζουν παρηγοριάς και συμπάθειας. Να είσθε προσεκτικοί απέναντι σ' αυτούς, που σας στέλνει ο Κύριος· δείξτε έλεος. Να θυμάστε ότι καλούμαστε να αλλάξουμε και να μεταμορφωθούμε.

[13] Η νηστεία αλλάζει τις θείες κρίσεις από σκληρές σε ελεήμονες

Η νηστεία είναι για εμάς ευεργεσία. Η νηστεία υπενθυμίζει στον άνθρωπο εκείνο τον τρόπο της ζωής, τον οποίο είχαν οι πρόγονοί μας στον Παράδεισο. Αυτή αποκαθιστά μέσα του το παραμορφωθέν κατ᾽εικόνα και τον βοηθά να γίνει θεοειδής.

[14] Ο σκοπός της νηστείας δεν είναι να καταστρέψει τον άνθρωπο και το σώμα του αλλά να καταστρέψει τα πάθη του

Κατά το διάστημα της νηστείας είναι σημαντικό να βρει ο καθένας το μέτρο του. Για να το πετύχει αυτό, αξίζει να συμβουλευθεί τον ιερέα ή τον προσωπικό του πνευματικό, ιδίως όσοι δεν χαίρουν καλής υγείας, όσες είναι έγκυοι και θηλάζουν. Ο σκοπός της νηστείας δεν είναι να καταστρέψει τον άνθρωπο και το σώμα του αλλά να καταστρέψει τα πάθη του. Ο καθένας πρέπει να προσδιορίσει το δικό του μέτρο και να δουλεύει υπομονετικά, να τηρήσει τη νηστεία, σωματική και πνευματική… Εκείνος ο άνθρωπος, ο οποίος κατά τη νηστεία προσπαθεί να προσέρχεται στον ναό του Θεού, διδάσκεται από το Άγιο Πνεύμα στον ναό πώς να μετανοήσει σωστά. Κατά τη νηστεία πρέπει να εντείνουμε και την προσωπική μας προσευχή. Πρέπει να προσπαθήσουμε, ιδιαίτερα ο νους μας, να μην ευρίσκεται σε αργία.

[15] Όποιος νηστεύει, έχει την πείρα αντιμετωπίσεως των βιοτικών δυσκολιών και πειρασμών

Όταν ο άνθρωπος στη σωματική νηστεία προσθέτει και την πνευματική, βιώνει εντατικά την πνευματική ανάπτυξη, ανεβαίνει από βαθμίδα σε βαθμίδα, ή όπως λέγει η Αγία Εκκλησία, βιώνει την πνευματική τελείωση, η οποία αρχίζει επί γης και συνεχίζεται αιωνίως στην Ουράνια ζωή…

Όταν ο άνθρωπος σταδιακά, από τη μία νηστεία μέχρι την άλλη νηστεία, από τη μια νηστίσιμη ημέρα μέχρι την άλλη νηστίσιμη ημέρα, αγωνίζεται να εγκρατεύεται, να συγκρατεί τον εαυτό το εντός του πλαισίου του θεϊκού νόμου, επιτυγχάνει το δικό του μέτρο τελειότητας και δέχεται το έλεος του Θεού και εδώ επί γης και στην αιώνια Βασιλεία στους ουρανούς.