«Ο άνθρωπος έχει ανάγκη το Πάσχα!»

Αλεξάντρα Μπουτσκούρα. Το πρωί του Πάσχα

«Και θα σου πω: Αν δεν υπήρχε στη γη το Πάσχα, θα μαύριζε ο άνθρωπος από τον καημό του! Ο άνθρωπος έχει ανάγκη το Πάσχα!» - είπε κάποτε ο Ρώσος συγγραφέας Β. Α. Νικίφοροβ-Βόλγκιν.

«Οι μέρες του Πάσχα είναι ιδιαίτερες. Κάθε πιστός άνθρωπος αυτήν την περίοδο αισθάνεται τα λόγια του Αποστόλου Παύλου: “Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ”».

Διονύσιος
«Το Πάσχα ο Κύριος μας χάρισε το πολυπόθητο μωρό»

Εγώ με τη σύζυγό μου δεν μπορούσαμε να κάνουμε παιδί για δεκαπέντε χρόνια. Της γυναίκας μου οι γιατροί τής διέγνωσαν αγονία. Θέλαμε να κάνουμε εξωσωματική γονιμοποίηση, αλλά ο πνευματικός μας δεν έδωσε αυτήν την ευλογία, επειδή αυτό έρχεται σε αντίθεση με τους κανόνες της Εκκλησίας. Και ίσως λόγω της μακροχρόνιας αναμονής μας και λόγω του ότι δεν διαπράξαμε αυτήν την αμαρτία, ο Κύριος έκανε το θαύμα.

Μια φορά, πήγα μαζί με τη σύζυγό μου και με μία κοινή μας γνωστή σ’ ένα προσκυνηματικό ταξίδι, στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος στο χωριό Ταράσκοβο, της επισκοπής Γιεκατερινμπούργκ. Ο καθένας μας πήγε στο μοναστήρι με τον δικό του καημό. Η φίλη της οικογένειάς μας ήταν άρρωστη με καρκίνο και στο μοναστήρι υπήρχε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της «Παντάνασσας», οι προσευχόμενοι στην οποία θεραπεύονταν από καρκίνο.

Το ταξίδι μας ήταν καταπληκτικό. Στη γνωστή μας δεν έμεινε ούτε ίχνος από την αρρώστια, αναστήθηκε κυριολεκτικά. Και η σύζυγός μου, μετά απ’ αυτό το ταξίδι, κατάφερε να συλλάβει. Και ακριβώς το Πάσχα του 2014 γεννήθηκε η κόρη μας. Να δύο τέτοια πασχαλινά θαύματα.

Μαργαρίτα
Πικρή εμπειρία της πασχαλινής χαράς

Κάποτε το Πάσχα έζησα μια πικρή εμπειρία, αλλά διδακτική. Στη διάρκεια όλης της Μεγάλης Τεσσαρακοστής τηρούσα αυστηρά όλους τους κανόνες: Πήγαινα τακτικά στις ακολουθίες (έψαλλα στη χορωδία) τόσο τις καθημερινές όσο και το σαββατοκύριακο, διάβαζα τους Αγίους Πατέρες, πάλευα με τα πάθη, πήγαινα στις εξομολογήσεις, κοινωνούσα. Και το Πάσχα, ως ένας αληθινός εργάτης, περίμενα την ανταμοιβή μου. Όμως, όταν ψάλλαμε την πασχαλινή ακολουθία, μέσα μου αισθανόμουν ένα κενό. Και την επόμενη μέρα, ακόμη και όλη την Εβδομάδα της Διακαινησίμου, παρ’ όλο που πήγα ένα ταξίδι στην Αγία Πετρούπολη, δεν ένιωθα χαρά. Επιπλέον, την ημέρα του Πάσχα ένιωσα μεγάλη στεναχώρια. Το βράδυ ήμουν στο τρένο, κρατούσα σημειώσεις στο τετράδιό μου κι έκλαιγα σιγανά στο μαξιλάρι μου, από κάποια ακατανόητη μελαγχολία. Αν και στον «Κατηχητικό λόγο του Ιωάννου του Χρυσοστόμου το Πάσχα» λέγεται πως αυτήν την ημέρα κανείς δεν πρέπει να κλαίει για τις αμαρτίες του, επειδή έλαμψε η συγχώρεση, εμένα έκλαιγε και πονούσε η ψυχή μου: «Γιατί; Πού είσαι, Κύριε; Γιατί δεν Σε νιώθω, μια τέτοια ιδιαίτερη μέρα;»

Μετά από κάποιο καιρό έλαβα και την απάντηση. Κατ’ αρχάς, σε εξαιρετικά παρηγορητικά λόγια του Οσίου Βαρσανουφίου της Όπτινα, διάβασα το εξής: «Στις γιορτές ο εχθρός πάντα προσπαθεί να κάνει κάποιο κακό. Έναν θα τον πλήξει πιο ισχυρά, έναν άλλον λιγότερο, ο κάθε ένας «θα πάρει το μερίδιό του» κατά τη διάρκεια της γιορτής. Και όσο πιο προσεκτικά και αυστηρά ζει κάποιος τόσο περισσότερο ο εχθρός προετοιμάζει την επίθεσή του, και ιδιαίτερα ανήμερα της εορτής, θα του επιφυλάξει κάποια δυσάρεστη έκπληξη. Πρέπει να περιμένουμε τα πάντα και να είμαστε έτοιμοι για πάντα. Όμως ο Θεός είναι Πολυεύσπλαχνος και στις γιορτές μάς διανέμει τα δώρα. Και ο καθένας θα λάβει κάτι, αλλά μπορεί να το καταλάβετε μετά από σαράντα χρόνια. Τότε θα μάθετε ποιο δώρο ο Κύριος σας έστειλε για τη γιορτή».

Δεύτερον, όπως έλεγε ο πατήρ Αλέξιος Ουμίνσκι, σε μια νηστεία τα εκπλήρωνε όλα καθώς πρέπει, αλλά ταυτόχρονα αισθανόταν μέσα του υπερηφάνεια, για τους κόπους που κατέβαλε. «Γι’ αυτό και έλαβα ένα ελαφρό χτύπημα», - έλεγε ο ίδιος. Αυτό είναι πολύ οδυνηρό. Όλοι χαίρονται κι εσύ δεν αισθάνεσαι τη γιορτή και είσαι λυπημένος.

Από τότε, κάθε φορά πριν το Πάσχα, είμαι λίγο συγκινημένη: «Τι θα γίνει, αν ο Κύριος θα μου στερήσει ξανά τη χαρά φέτος;» Όμως, δόξα τω Θεώ, δεν μου τη στερεί ακόμα. Έτσι κι αλλιώς, δεν είμαστε άξιοι γι’ αυτήν τη χαρά, δεν πρέπει να την περιμένουμε ως κάτι δεδομένο. Ο Θεός δεν μας χρωστά τίποτα και μας δίνει τα δώρα Του όχι λόγω των κόπων μας, αλλά λόγω της ανέκφραστης αγάπης Του.

Γιελένα
Πώς ψάλλαμε την πασχαλινή ακολουθία για την πρώτη φορά

Φέτος, την παραμονή του Πάσχα, η λέξη «Πάσχα» με φόβιζε. Θα σας πω γιατί. Στη χορωδία ψάλλω για μικρό χρονικό διάστημα και όχι τακτικά. Τη σειρά των ακολουθιών δεν την έχω μάθει καλά ακόμα, τις νότες δεν τις ξέρω, τις ψαλμωδίες τις μαθαίνω με το αυτί, γι’ αυτό και δεν αισθάνομαι σίγουρη σε αυτήν τη δραστηριότητα. Όμως, συμμετέχω σε μια ορθόδοξη νεανική χορωδία, προσπαθώντας να μάθω κάτι εκεί και σκέφτομαι να μπω σε κάποιο μουσικό σχολείο στο μέλλον.

Δύο εβδομάδες πριν το Πάσχα μού τηλεφώνησε η αρχηγός της ορθόδοξης νεανικής χορωδίας και, ξέροντάς ότι εγώ ψάλλω και στην εκκλησία, με παρακάλεσε να συμμετάσχω στη χορωδία ενός χωριού. Καθημερινά σ’ αυτό το χωριό ψάλλουν οι γιαγιάδες και ψάλλουν αρκετά περίεργα. Ο τοπικός ιερέας κουράστηκε αρκετά ν’ ακούει τις απόπειρες των γιαγιάδων, αλλά, επειδή το χωριό βρίσκεται 200 χλμ. από την πόλη, ήταν αδύνατο να βρουν καλούς ψάλτες και ο ιερέας ήταν εξαναγκασμένος να κάνει υπομονή. Και να, το Πάσχα, την πιο εορτάσιμη μέρα του χρόνου, αποφάσισε να ξεκουραστεί από τις φωνές των γιαγιάδων και να προσκαλέσει ψάλτες από την πόλη. Η χοράρχης μας μου διηγήθηκε στο τηλέφωνο αυτήν την ιστορία και περίμενε με ανυπομονησία την απόφασή μου.

Δέχτηκα την πρόταση, καθώς μου άρεσε να ψάλλω. Η χοράρχης ήταν πολύ ενθουσιασμένη με το πώς λύθηκε το πρόβλημα, επειδή εδώ και καιρό έψαχνε άνθρωπο, ο οποίος να μπορούσε να πάει στο χωριό, μια και όλοι οι ψάλτες, συνήθως, είναι απασχολημένοι στις δικές τους ενορίες. Στη συνέχεια έμαθα ότι μαζί μου θα ψάλλει άλλη μία κοπέλα από τη χορωδία μας, η Μάσα. Μετά αποδείχτηκε ότι και η Μάσα δεν έχει πολλή εμπειρία συμμετοχής σε χορωδία της εκκλησίας και την τελευταία φορά έψαλλε πέρσι σ’ ένα μοναστήρι. Εγώ σκέφτηκα: «Τουλάχιστόν ξέρει τις νότες και υπό την καθοδήγηση του τοπικού χοράρχη θα τα καταφέρουμε».

Αλλά ξαφνικά έγινε γνωστό ότι δεν θα έχουμε χοράρχη. Και ο αναγνώστης θα λείψει

Αλλά, ξαφνικά, έγινε γνωστό ότι δεν θα έχουμε χοράρχη. Δεν βρήκαν, επειδή στις γιορτές υπάρχει μεγάλη ζήτηση, τόσο για χοράρχες όσο και για ψάλτες. Η έκπληξή μου ήταν μεγάλη, αλλά εγώ προσπάθησα να συγκρατήσω τα συναισθήματά μου και να κάνω καλούς λογισμούς, πως όλα θα πάνε καλά. Κανονίσαμε το ραντεβού. Σε δύο μέρες, όταν βρεθήκαμε εμείς οι τρεις, είδα για πρώτη φορά τη σειρά της ακολουθίας και συνειδητοποίησα ότι δεν ξέρουμε τίποτα. Μ’ έπιασε πανικός. Ωστόσο, συμφωνήσαμε ότι δεν μπορούμε ν’ αποτύχουμε. Η Μάσα, με προσοχή κι επιμονή, κρατούσε διάφορες σημειώσεις, για να ορίσει τη σειρά της ακολουθίας, κι εγώ, με τη μηχανή υπαγόρευσης, προσπαθούσα να «συλλάβω» τις ψαλμωδίες.

Και με δεδομένο ότι κι εγώ και η Μάσα ήμασταν φοιτήτριες στο Πανεπιστήμιο, δεν είχαμε πολύ χρόνο να βρισκόμαστε συχνά ώστε να προετοιμαστούμε για την πασχαλινή ακολουθία. Είχαμε περίπου δύο ή τρεις πρόβες, αλλά εγώ καθόλου δεν ένιωθα σίγουρη στην επιτυχία μας και το γεγονός ότι το Πάσχα πλησιάζει με έφερνε σε φόβο.

Τα λόγια από τις ψαλμωδίες ενδυνάμωναν σιγά-σιγά την αδύναμη ψυχή μου. Όλες οι αμφιβολίες και οι φόβοι εξαφανίστηκαν. Ψάλλαμε με ζωηρότητα και χαρά

Και ήρθε το Μεγάλο Σάββατο. Ανεβήκαμε στο λεωφορείο και πήγαμε στο χωριό. Στη διάρκεια του ταξιδιού μας δεν μπορούσα να ησυχάσω και όλο σκεφτόμουν περί της ανεπάρκειάς μας: Πώς θα ξεχάσουμε τις ψαλμωδίες, πώς θα πούμε το «Κύριε ελέησον» την λάθος στιγμή, πώς θα χάσουμε τις φωνές από τον φόβο κ.τ.λ. Όταν φτάσαμε, μας συνάντησε μια φιλική δασκάλα από το ντόπιο σχολείο και μας πήγε μέχρι τον ναό. Ο παπάς ήταν πολύ καλοκάγαθος. Στη συνέχεια μας ανακοίνωσε τα απροσδόκητα νέα: Ο αναγνώστης θα λείψει! Αυτό ήταν ακόμη μια αφορμή για μένα ν’ απογοητευτώ και να στεναχωρηθώ. Εκτός τούτου, στην εκκλησία ήρθαν όχι μόνο γιαγιάδες, αλλά και νέοι. Όλοι άκουσαν τη φήμη πως θα έρθουν «ψάλτες από την πόλη». Ήμουν έτοιμη να λιποθυμήσω και, ευρισκόμενη σε τέτοια κατάσταση, έπρεπε να ψάλλω, γιατί άρχιζε η ακολουθία. Η Μάσα προσπαθούσε να μη χάνει το θάρρος της, αν και της έλαχε να εκπληρώσει, επιπλέον, τα καθήκοντα του αναγνώστη. Εκείνην τη στιγμή μού πέρασε η σκέψη ότι θ’ αποτύχουμε και θα χαλάσουμε όλη την ακολουθία και αν συμβεί το αντίθετο, θα πρόκειται για θαύμα. Ωστόσο, τα λόγια από τις ψαλμωδίες ενδυνάμωναν σιγά-σιγά την αδύναμη και φοβιτσιάρικη ψυχή μου. Όλες οι αμφιβολίες και οι φόβοι μου εξαφανίστηκαν. Εγώ και η Μάσα ψάλλαμε με ζωηρότητα και χαρά. Όπως ακριβώς τα λέει ο Απόστολος Παύλος: «Η γάρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται» (Κορ. Β΄. 12,9).

Βέβαια, κάναμε και κάποια μικρά λάθη, αλλά τελικά η πίστη και ο ενθουσιασμός μάς βοήθησε να συμμετάσχουμε σ’ ένα έργο του Θεού. Μετά την ακολουθία φάγαμε όλοι μαζί στο σπίτι μιας ενορίτισσας. Ο παπάς μάς κάλεσε να ξαναπάμε και να ψάλλουμε στον ναό τους, ακόμη και στις ακολουθίες με την παρουσία του τοπικού Αρχιερέα. Εγώ και η Μάσα θα θυμόμαστε αυτήν την ημέρα για πάντα.

Αυτή η εμπειρία με βοήθησε όχι μόνο να αισθανθώ τη βοήθεια του Θεού, την παντοτινή μέριμνά Του για μας, τους αδύνατους και αμαρτωλούς, αλλά και να καταλάβω ότι μαζί με τον Θεό τίποτα δεν είναι αδύνατο.

Μαρία
Το παιδί έμεινε ζωντανό μ’ έναν θαυμαστό τρόπο

Πέρσι το Πάσχα ήμουν έγκυος με το δεύτερο παιδί μας. Πήγαμε όλοι μαζί με τον σύζυγό μου και τον μεγαλύτερο γιο μου, που ήταν εννιά μηνών. Καθόμουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ακολουθίας, ώστε να μην κουραστώ. Κάποια στιγμή, πήγα στην τουαλέτα και παρατήρησα ότι είχα ματώσει. Καλέσαμε ασθενοφόρο. Οι γιατροί μού είπαν πως κινδύνευα ν’ αποβάλω. Με πήγαν στο νοσοκομείο. Εκεί μετά μου είπαν πως δεν κινδυνεύω πλέον ν’ αποβάλω και ότι και το παιδί βρίσκεται εκτός κινδύνου και ότι είμαι μια χαρά. Σημειωτέον ότι δεν ένιωσα κανέναν πόνο, επειδή συνήθως, σε τέτοιες περιπτώσεις, τα πράγματα είναι αλλιώς. Αν έμενα σπίτι, θα κοιμόμουν και δεν θα παρατηρούσα τίποτα και θα έχανα το παιδί μου. Οι γιατροί είπαν πως το γεγονός ότι παρατήρησα το πρόβλημα την κατάλληλη στιγμή είναι θαύμα, επειδή υπό τις δεδομένες συνθήκες έπρεπε να χάσω το μωρό μου κατά 90%.

Ο πατήρ Αλέξιος
Το Πάσχα χωρίς... ηλεκτρισμό

Κάνουμε τη λιτανεία και τα καλώδια είναι πάνω στη γη και κουλουριάζονται σαν τα φίδια και πετούν σπινθήρες

Πριν από πέντε χρόνια, τελούσαμε την πασχαλινή ακολουθία, όπως συνήθως. Γύρω στις 12 τα μεσάνυχτα άρχισε να φυσά ένας δυνατός αέρας, τα καλώδια να πετούν και τα δέντρα να πέφτουν. Στον ναό μας κόπηκε ο φωτισμός.

Πήγαμε στη λιτανεία με τα κεριά. Το πιο φοβερό πράγμα ήταν η εικόνα, που απλωνόταν μπροστά μας, με όλα αυτά τα καλώδια, που κουλουριάζονταν σαν τα φίδια και πετούσαν σπινθήρες κι εμείς έπρεπε να περάσουμε εν μέσω αυτών. Σκέφτηκα: «Σίγουρα θα σκοτωθεί κάποιος και ακριβώς το Πάσχα». Αλλά με τη χάρη του Θεού όλα πήγαν καλά.

Την ακολουθία τη συνεχίσαμε μέσα σε απόλυτο σκοτάδι, μόνο με τα κεριά. Εν τω μεταξύ, μου άρεσε πάρα πολύ αυτό. Να σας πω ότι θα ήθελα να επαναλάβουμε αυτήν την εμπειρία και να τελέσουμε ξανά την ακολουθία μόνο με τα κεριά.