«Πέθανα. Και μετά μου δόθηκε ακόμα μια ζωή. Ως μπόνους»

Στα 34 του χρόνια, εξ αιτίας ενός ατυχήματος που είχε όταν έπεσε με το παραπέντε, το σώμα του ήταν εξ ολοκλήρου ακινητοποιημένο . Όμως, σήμερα, στον Ρωμανό Αράνιν δεν προστρέχουν για να του προσφέρουν βοήθεια, αλλά για να ζητήσουν βοήθεια και να μαθαίνουν… να είναι ευτυχισμένοι.

Ο Ρωμανός Αράνιν είναι Ρώσος επιχειρηματίας, γενικός διευθυντής της εταιρείας Observer, η οποία κατασκευάζει και επισκευάζει ειδικό τεχνικό εξοπλισμό για την αποκατάσταση αναπήρων. Είναι διευθυντής Κέντρου Αποκατάστασης και του Μη Κυβερνητικού Οργανισμού Αναπήρων της Περιφέρειας Καλινινγκράντ «Κιβωτός». Έχει βραβευτεί με το βραβείο «Η Ορμή του Καλού» και με βραβείο του περιοδικού «Γενικός Διευθυντής». Διαμένει στο Καλινινγκράντ.

Καταστροφή

Πάντα με ανησυχία περίμενα τα 33τα μου γενέθλια. Η ηλικία του Χριστού… Κάπου έχω διαβάσει ότι αυτή η ηλικία είναι ένα όριο, μια στροφή στη μοίρα, όταν αλλάζουν οι αξίες. Από μικρός ασχολούμουν με αθλήματα ρίσκου: ιστιοσανίδα, ορειβασία, πτήσεις με παραπέντε. Αλλά, όταν συμπλήρωσα τα 33, για ένα εξάμηνο, δεν έκανα πτήσεις. Είχα αποφασίσει, για καλό και για κακό, να μην ρισκάρω. Την 1^η Ιουλίου έγινα 34. Και μετά από σαράντα μέρες, η μοίρα μου με πρόλαβε.

Στις 8 Αυγούστου τους είχα μαζέψει όλους: τη γυναίκα μου, τα παιδιά μου, τους γονείς μου, την πεθερά μου. Ακόμα και η γιαγιά μου ήταν εκεί. Είχα πολύ όμορφο παραπέντε, με ωραίο σάκο, μηχανή. Ήθελα να δείξω σε όλους πώς πετώ πάνω από την πόλη, όπως ο θαλασσοβάτης που ανοίγει τα φτερά του πάνω από τις παραλίες. Δηλαδή, καυχιόμουν σαν μικρό παιδί. Ο φίλος, με τον οποίον πετούσαμε συνέχεια μαζί, με απέτρεπε: μην το κάνεις, δεν είναι κατάλληλος ο καιρός. Δεν τον άκουσα.

Διάλεξα ένα νέο μέρος που δεν το είχα δοκιμάσει. Απογειώθηκα. Και μετά από 20-30 δευτερόλεπτα είδα κάτω από μένα καλώδια υψηλής τάσης. Έκαναν τέτοιο θόρυβο κάτω από τα πόδια μου, που τρόμαζες! Θα μπορούσα να καώ στη στιγμή. Προσπαθώ να τα αποφύγω και να στρίψω. Μέσα στον πανικό κάνω λάθος, πατάω τέρμα το γκάζι, με τραβάει κάτω, με αναποδογυρίζει, πέφτω, χτυπάω με την πλάτη μου στο έδαφος και τέλος. Καταλαβαίνω λες και κάποιος με μαεστρία και προσοχή με είχε κλειδώσει: δε δουλεύουν χέρια, πόδια, είμαι στο χώμα έχοντας πλήρη συνείδηση, χωρίς, όμως, να ορίζω το κορμί μου…

"Το παραπέντε, η νέα μου αγάπη"

Τότε, ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που έμπαινα στο νοσοκομείο. Αυχενικό κάταγμα, τέταρτος σπόνδυλος. Σύμφωνα με όλα τα εγχειρίδια της ιατρικής, ήταν υπόθεση βέβαιου θανάτου. Ήμουν ξαπλωμένος συνέχεια στην πλάτη, δυσκολευόμουν να αναπνεύσω, είχα δύσπνοια. Στο κεφάλι κάρφωσαν με βίδες μεταλλική κορώνα. Πίσω κρέμονταν βαράκι 15 κιλών, λες και ήταν βασανιστήριο του Μεσαίωνα.

Την τρίτη ημέρα, οι νοσηλεύτριες άφησαν υπόνοιες ότι στο νοσοκομείο δεν υπάρχει ειδικός γιατρός, που θα μπορούσε να με αναλάβει και που δε θα φοβόταν να «επέμβει στο λαιμό» και ότι στην ουσία οι γιατροί απλώς περίμεναν να συμβεί αυτό που περιγράφεται στα εγχειρίδια. Δεν ήταν για να επιζήσω. Αλλά αποδείχτηκα ανθεκτικός.

Τα σημάδια

Τώρα καταλαβαίνω ότι οι προειδοποιήσεις είχαν ξεκινήσει ένα-ενάμισι μήνα πριν από τον τραυματισμό. Είχα ένα ατύχημα σε πτήση με το παραπέντε: βρέθηκα σε πάρα πολύ ισχυρό καθοδικό ρεύμα αέρος και έπεσα, αλλά τότε είχα μόνο θλάσεις και διαστρέμματα. Ήταν το πρώτο κουδουνάκι, αλλά δεν το άκουσα.  

Δύο βδομάδες πριν το ατύχημα, άρχισαν να μου συμβαίνουν κάποιες παράξενες ιστορίες με περιστέρια: έκανα βόλτα με τον σκύλο μου, δίπλα σε μια γέφυρα, είχε δυνατό άνεμο και, ακριβώς μπροστά από μένα, ένα περιστέρι, όπως και εγώ αργότερα, είχε μπει σε καθοδικό ρεύμα, έπεσε, έσπασε το στήθος του, μπορεί και τη σπονδυλική στήλη. Πέρασε μια βδομάδα. Από τον κάδο απορριμμάτων στο δρόμο, έπεσε ακριβώς στα πόδια μου ένα νεαρό περιστέρι, τυλιγμένο ολόκληρο με κλωστές. Ήταν τυλιγμένο τρείς ή τέσσερις φορές γύρω από το λαιμό. Το πήρα, το ξετύλιξα και το άφησα ελεύθερο. Τρείς ή τέσσερις μέρες πριν από το ατύχημα, βγαίνω το απόγευμα από το γραφείο, πλησιάζω το αυτοκίνητο, βλέπω ένα τραυματισμένο περιστέρι και ένα τεράστιο κοράκι που του επιτίθεται: πηδάει επάνω του, το χτυπάει στο λαιμό και στο κεφάλι. Το έδιωξα γρήγορα, αλλά μετά από το αυτοκίνητο είδα ότι το κοράκι το τελείωσε το περιστέρι. Και όλο αυτό σε διάστημα δύο εβδομάδων. Ε, δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοιες συμπτώσεις!

Υπόσχεση στον Θεό

Τη δική μου πρώτη εμπειρία της επικοινωνίας με τον Θεό την βίωσα στο νοσοκομείο. Ήμουν ήδη τότε πιστός. Είχα βαπτιστεί στο πρώτο έτος της Σχολής Αεροπορίας, αν και τότε, το 1988, μπορούσαν να με αποβάλουν από τη Σχολή για αυτό το λόγο. Πάντα διάβαζα πολύ. Είχα ένα είδος μόνιμης πείνας για βιβλία, κατάπινα όλα τα βιβλία των γειτόνων. Όταν πήγαινα στην έκτη τάξη, τα βιβλία της ιστορίας για τις επόμενες τάξεις 7-10* τα διάβαζα λες και ήταν λογοτεχνία. Κρυβόμουν τη νύχτα με φαναράκι κάτω από το πάπλωμα και πετούσα σε μακρινούς κόσμους. Μου άρεσε η φιλοσοφία. Και μόλις βρήκα την ευκαιρία, διάβασα απνευστί την Βίβλο, και κάτι ξύπνησε μέσα μου. Αν και οι γονείς μου ήταν άπιστοι: ο πατέρας στρατευμένος αθεϊστής, η μαμά μπορούσε, βέβαια, να ρίχνει λίγο αγίασμα στις γωνίες του γραφείου μου, αλλά ήταν πιο πολύ σαν έθιμο. Όμως, όταν συνέβη σε μένα αυτό το κακό, η μητέρα μου και η αδελφή μου βαπτίστηκαν. Αφού έπρεπε να ελπίζουν σε κάτι, να πιαστούν από κάτι.   

Την τέταρτη μέρα στην εντατική, είχα πολύ δύσκολη νύχτα. Μπορώ να πω, η κατάστασή μου βρισκόταν σε κρίσιμο σημείο. Σκεφτόμουν ότι είναι το τέλος, ότι φεύγω. Και εκεί ξαφνικά είδα τον εαυτό μου κάπου από πάνω και τη νοσηλεύτρια να με γυρίζει στο πλευρό. Και σκέφτομαι εκείνη τη στιγμή: να, τώρα θα τον γυρίσει και εγώ πού θα ξαπλώσω; Δηλαδή υπήρχα κάπως χωριστά από το σώμα μου.

Και εκείνη τη νύχτα, άρχισα να «συμφωνώ» με τον Θεό: Κύριε, πρέπει να αποφασίσουμε κάπως: Εσύ με βοηθάς, εγώ προσπαθώ να βγω από όλο αυτό με όλες τις δυνάμεις μου, και μετά να πάω και να δοξάζω το όνομά Σου, να κάνω κάποια πράγματα για τους ανθρώπους.

Και εκείνη τη στιγμή που ήμουν χάλια, πάρα πολύ χάλια, και εκεί που νόμιζα ότι πεθαίνω, ξαφνικά, στην ψυχή μου ένιωσα ηρεμία και γαλήνη. Θέλησα να καλέσω τη γυναίκα μου, τους γονείς, την αδελφή μου και να τα μοιραστώ μαζί τους. Ήρθαν και βλέπουν ότι στο διάδρομο βρίσκεται ένας πεθαμένος με ένα σημείωμα. Ήταν ο διπλανός μου στο θάλαμο που πέθανε. Οπότε, είχαν και την ανάλογη διάθεση. Και εγώ τους καλούσα να χαρούν μαζί μου, να μοιραστώ την ωραία μου ανακάλυψη και το συναίσθημα, τους έψελνα ότι όλα είναι καλά. Αυτοί με άκουγαν και νόμιζαν ότι δεν είμαι στα καλά μου, ότι έχω κάποιες παραισθήσεις, πριν το τέλος. Τώρα είμαι σίγουρος ότι αυτή η κατάσταση της χαράς και της ανεμελιάς μου ήρθε μετά από εκείνη την απεύθυνσή μου προς τον Θεό, αν και τότε δεν το είχα εκλάβει έτσι, απλώς θυμάμαι ότι μέσα στην ψυχή μου είχα ησυχία και ηρεμία.

Επιστροφή

Μετά από εκείνη τη συνομιλία με τον Θεό, άρχισα να επιστρέφω στη ζωή. Έπρεπε να εκπληρώσω τις υποσχέσεις μου. Έτσι, άρχισε η τετράχρονη αποκατάστασή μου.

Στη ζωή μου πριν το ατύχημα, αν κρίνουμε από τη συρροή και την ένταση των γεγονότων, είχα ζήσει σίγουρα για τρείς. Πιλότος, ορειβάτης, επιχειρηματίας. Από την αεροπορία έφυγα το 1990. Τότε, τους πιλότους τους πλήρωναν 100 δολάρια το μήνα. Εγώ, όμως, είχα οικογένεια, παιδί. Πάντοτε είχα επιχειρηματική φλέβα μέσα μου: το τέταρτο έτος των σπουδών μου στη Σχολή Αεροπορίας, τα σαββατοκύριακα, όταν οι παντρεμένοι έφευγαν για τα σπίτια τους, από το δείπνο μάζευα τα μπιφτέκια τους, τα έκανα σάντουιτς και έτρεχα στο σιδηροδρομικό σταθμό για να τα πουλήσω. Επέστρεφα νύχτα, όταν τα μέσα μεταφοράς δε λειτουργούσαν, χαρούμενος, με τσέπες γεμάτες λεφτά.

Μετά την αποστράτευσή μου από το στρατό, αφιερώθηκα ολοκληρωτικά στην επιχειρηματικότητα. Έγινα ο πιο μεγάλος χοντρέμπορος παιδικών παιχνιδιών στην Αλμάτι. Και όταν συνέβη εκείνη η άτυχη πτήση με το παραπέντε, είχα εταιρεία εμπορίας ταπετσαριών και ειδών υγιεινής, στην πόλη Καλινινγκράντ, με τζίρο 120 εκατομμύρια ρούβλια. Βρισκόμουν συνέχεια στο τρέξιμο, δούλευα 15 ώρες την ημέρα. Ενώ εδώ για τέσσερα χρόνια βρισκόμουν σε πλήρη χαλάρωση: όλη η δουλειά μου ήταν να προσπαθώ να κουνήσω τα πόδια, να κάνω μασάζ και να διαβάζω βιβλία. Τέλεια!

Παλαιότερα έτρεχα κάθε πρωί με τον σκύλο μου δίπλα από τον Καθεδρικό Ναό του Καλινιγκράντ, και τώρα με πήγαιναν εκεί να κάνω βόλτα σε αναπηρικό καροτσάκι. Δεν ένιωθα καλά, μου κατέβαζαν την πλάτη του καροτσιού και ξαπλωμένος θαύμαζα τα κεράκια των ανθισμένων καστανιών. Πριν το ατύχημα, ούτε που τα παρατηρούσα. Καθόλου.

Αργότερα, στη Μόσχα, βρήκαμε ένα στρατιωτικό γιατρό, ο οποίος αναλάμβανε όσους είχαν αρνηθεί όλοι οι άλλοι. Ήρθε και άρχισε να «φασιστίζει»: είμαι ξαπλωμένος, πλησιάζει, με τραβάει από το κρεβάτι στο πάτωμα και κρατώντας με από το πόδι με σέρνει στο διπλανό δωμάτιο. Αυτή ήταν η μέθοδός του. Ουρλιάζω. Όλοι οι δικοί μου ουρλιάζουν. Με έβαλε στη μέση και μου λέει: «Μπουσούλιζε». - «Τι εννοείς μπουσούλιζε; Δεν έχω ούτε χέρια ούτε πόδια!» - «Με την κούτρα σου να τρίβεσαι. Μέχρι το μεσημέρι πρέπει να κάνεις στροφή 90 μοιρών». Και εγώ, τρίβοντας το κεφάλι στο πάτωμα μέχρι που μάτωσε, μέσα σε τρείς-τέσσερις ώρες είχα κάνει στροφή σύμφωνα με τις οδηγίες.

Μετά το ατύχημα, το κορμί γίνεται υπερευαίσθητο. Όποια σκόνη κι αν πέφτει στο πρόσωπο, την νιώθεις σαν έγκαυμα. Μια φορά το ανέφερα στο γιατρό. Μου λέει: «Πού πονάς;». Απαντάω: «Να εδώ, στα μάγουλα και στο μέτωπο». Και αυτός αρχίζει να τραβάει με δύναμη το δέρμα σε αυτά τα σημεία. Φωνάζω σαν τρελός. Ρωτάει: «Τι; Πού αλλού πονάει; Πού αλλού σε καίει;» - «Όχι, όχι! Όλα καλά. Πουθενά δεν πονάει». Και αυτό γινόταν κάθε μέρα, για δύο βδομάδες περίπου. Και τώρα δεν έχω καμία υπερευαισθησία, όλα είναι καλά, όλα θεραπεύτηκαν. Το αποτέλεσμα αυτής της ιδιαίτερης μεθόδου ήταν ότι δε βλέπω πλέον τον εαυτό μου ως εύθραυστο γυάλινο βάζο. Ένα σώμα είναι και τίποτε παραπέρα. Τώρα, που αναλύω τη ζωή μου πριν το ατύχημα, καταλαβαίνω ότι αυτή ήταν μόνο προετοιμασία για το δρόμο που κάνω σήμερα.

Εκτός από αυτό, είμαι και ορειβάτης. Τι σημαίνει ορειβάτης; Βάζεις πάνω σου το σακίδιο 50 κιλών και ξεκινάς σαν το γάιδαρο για τα βουνά. Και όσο πιο ψηλά ανεβαίνεις, τόσο μεγαλύτερη έλλειψη οξυγόνου έχεις. Μαθαίνεις τον εγκέφαλό σου να ζει χωρίς οξυγόνο. Ας πούμε, ότι μέχρι την κορυφή έχουν μείνει 5 βήματα, και εσύ έχεις τα πνευμόνια σου και το στόμα σου γεμάτα αίμα, και δεν έχεις να αναπνεύσεις και δεν έχεις νερό να πιείς. Κάνεις αυτά τα πέντε βήματα και ξαφνικά βλέπεις ότι δεν είναι αυτή η κορυφή, και ότι μέχρι την πραγματική κορυφή έχεις ακόμα 200 μέτρα να μπουσουλάς. Αλλά εσύ ήδη έχεις ξεπεράσει τον εαυτό σου και τα όριά σου. Κάνεις, όμως, ακόμα κάποιες υπερπροσπάθειες και καταφέρνεις αυτά τα 200 μέτρα. Δεν ξέρω τι αλλάζει μέσα σε αυτό, η ψυχή, η θέληση ή κάτι άλλο. Πάντως, ο ίδιος ως ολότητα κάπως μεγαλώνεις, και στην καθημερινότητά σου μπορείς αυτά να τα αξιοποιείς.

Και τώρα αυτό δουλεύει καλά. Ας πούμε, μαθαίνω να πληκτρολογώ με τη φωνή. Στην αρχή μια επιστολή που είχα υπαγορεύσει γράμμα-γράμμα, μου στοίχισε μια βδομάδα προπονήσεων. Παλαιότερα θα το είχα αφήσει: αφού δεν τα καταφέρνω δεν πειράζει. Τώρα, όμως, προσπαθώ πολύ: αν δεν τα καταφέρω σήμερα, θα τα καταφέρω αύριο, μετά από ένα μήνα, ακόμα και μετά από 17 χρόνια.

Οι άνθρωποι δίπλα μας

Όμως, το πιο σημαντικό είναι οι άνθρωποι τους οποίους συνάντησα στη διάρκεια της αποκατάστασης. Στα πρώτα 5 χρόνια ξοδέψαμε περίπου 350 χιλιάδες δολάρια: τα 150 ήταν δικά μου, από την επιχείρηση, πουλήσαμε και το αυτοκίνητό μας, και τα υπόλοιπα 200 μου τα μάζεψαν οι φίλοι μου. Ευτυχώς, τότε στη Μόσχα είχε ανοίξει το καλύτερο Κέντρο Αποκατάστασης εκείνης της εποχής, η «Υπέρβαση». Εκεί δούλευε ο Ρουσλάν Σαΐντοβιτς Κουρμπάνοβ. Εμάς, που μετακινούμασταν σε αναπηρικά καρότσια, μας πήγαινε μια φορά την εβδομάδα στην εκκλησία, στα θέατρα. Παράγγελνε λεωφορείο, κανόνιζε τα πάντα. Ας πούμε, φτάνουμε κάπου και εκεί δεν έχουν υποδομές για αναπήρους. Είκοσι σκαλοπάτια άνοδο και δεν έτρεχε κανένας να βοηθήσει. Οπότε, αυτός μας κουβαλούσε όλους σε αυτά τα σκαλοπάτια με τη σειρά. Ήμασταν κάπου εφτά άτομα με πολύ βαριά καρότσια. Τέτοια ήταν η κάθε έξοδός μας.

Και σήμερα, στην αυλή του Κέντρου Αποκατάστασης, που έχουμε δημιουργήσει, τοποθετήσαμε μνημείο για τον Ρουσλάν Σαΐντοβιτς με την αφιέρωση «Σε αυτόν που είναι δίπλα». Με τους ανάπηρους κάπως ασχολούνται, αλλά αυτούς που είναι δίπλα – τους γιατρούς, τις νοσηλεύτριες, τις γυναίκες – τους ξεχνάνε. Κάθε χρόνο θα προσφέρουμε 150 000 ρούβλια στον πιο άξιο, σε αυτόν που βοήθησε έναν ανάπηρο να επιστρέψει στη ζωή.

Τα εγκαίνια του Κέντρου "Κιβωτός"

Μετά το ατύχημα επιβίωσα μόνο χάρη σε αυτούς τους ανθρώπους που ήταν δίπλα μου. Αν δεν ήταν οι φίλοι μου, δε θα ήταν αρκετά τα χρήματα για την αποκατάστασή μου. Κάπου θα είχα σκοντάψει και θα είχα παραιτηθεί.

Με ρωτάνε συχνά, αν είχα κατάθλιψη. Όχι, δεν είχα. Είχα στιγμές που δυσκολευόμουν, αλλά υπήρχαν αντικειμενικοί λόγοι για αυτό. Θυμάμαι, μάλωσα με τη γυναίκα μου, μάλωσα με τον μπαμπά: κάναμε βόλτα, η θερμοκρασία έξω ήταν μείον 15, και αυτή η χαζή λάμα στο λαιμό μου πάγωνε και με πονούσε τόσο πολύ λες και πονούσαν όλα τα δόντια μου μαζί και εκατό φορές περισσότερο. Φυσικά, είχα «κατάθλιψη» - για δύο-τρία λεπτά. Ή πριν βρω το Κέντρο «Υπέρβαση», έκανα αποκατάσταση σε μια κλινική της Μόσχας. Αυτή δεν ήταν οργανισμός, ήταν σκέτο μπάχαλο: η αίθουσα θεραπευτικής γυμναστικής ήταν στο δωδέκατο όροφο, και εμείς στον έκτο, ενώ η αίθουσα μασάζ ήταν κάπου στο υπόγειο. Ή μια άλλη φορά, που εσένα, ένα τόσο περήφανο πουλί, σε πάνε σχεδόν γυμνό στο ντους μέσα από το διάδρομο, όπου κάθονται άνθρωποι και βλέπουν τηλεόραση. Κουβαλάνε και την «πάπια» δίπλα. Αλλά αυτές είναι λεπτομέρειες. Εμπιστευόμουν τον Θεό. Αν και στην αρχή, ομολογώ, ακόμα και σε μάγο πήγα. Οι φίλοι μου μού είχαν διηγηθεί ότι αυτός, μέσα σε ένα μήνα, είχε αποκαταστήσει μια κοπέλα που βρισκόταν σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Τελικά, αποδείχτηκε ότι ήταν χαζομάρα. Μετά από δύο μήνες καταλαβαίνεις ότι για ένα «μαγικό κάκτο» πλήρωσες 15 000 δολάρια.

Να δίνεις ελπίδα

Τα στατιστικά για όσους έχουν αυχενικό κάταγμα, στη Ρωσία, εξακολουθούν να είναι θλιβερά: κάπου 90% πεθαίνουν στους πρώτους 3-4 μήνες μετά τον τραυματισμό. Είχα έναν εργαζόμενο, πολύ καλό, παρεμπιπτόντως, επαγγελματία. Ένιωθα, όμως, ότι με κοιτούσε και ότι σκεφτόταν: εγώ δουλεύω εδώ με ιδρώτα, και αυτός περιφέρεται και παίρνει την αφρόκρεμα: διευθύνει, παίρνει το κέρδος και δίνει συνεντεύξεις – καλά τα βρήκε! Κάποια φορά, μια γειτόνισσα του είχε ζητήσει να κόψει ένα κλαδί, και αυτό το κλαδί, καθώς έπεφτε, χτύπησε τη σκάλα πάνω στην οποία βρισκόταν, και εκείνος έπεσε και έσπασε το λαιμό του. Και να, που βρίσκεται τώρα στο πάτωμα, σε ένα στρώμα, στον πέμπτο όροφο χωρίς ασανσέρ. Το πρωί έρχεται η πρώην γυναίκα του να του αλλάζει την πάνα, και το βράδυ κοινωνική λειτουργός. Και είναι όλη την ημέρα μόνος του. Εμείς με τον Υπουργό Υγείας παλεύαμε πολύ για αυτόν. Κρατήθηκε πέντε χρόνια. Πέθανε από σήψη. Είχε τρομερές πληγές κατάκλισης…   

Αυτό συμβαίνει, όταν ο άνθρωπος δεν έχει κοντινούς φίλους, δεν έχει οικογένεια στην οποία μπορεί να στηριχτεί και χρήματα. Και τέτοιοι είναι 90%. Συχνά αναρωτιόμουν, γιατί μου τον έστειλε ο Θεός; Για να καταλάβω τι συμβαίνει στην πλειονότητα των περιπτώσεων και για να προσπαθήσω να το αλλάξω. Τώρα, αυτός είναι ο κύριος σκοπός της επιχείρησής μου.  

Μετά το πρόγραμμα της αποκατάστασης, βέβαια, δεν είχα κάποια εξέλιξη στη σωματική μου κινητικότητα, αλλά έμαθα να ζω με αυτό το νέο κορμί. Επέστρεψα στην επιχείρηση, την οποία, όσο έλειπα, την διηύθυναν οι συγγενείς μου, αλλά πλέον εκεί υπήρχε άλλη τάξη πραγμάτων. Δε σε περιμένει κανείς, πρέπει να ξεκινάς από κάτι που χρειάζεσαι εσύ ο ίδιος και μετά να το μοιράζεσαι με τους άλλους.

Ένας φίλος μου σχεδίασε για μένα καρότσι παντός εδάφους. Με αυτό μπορείς να κατεβαίνεις τη σκάλα, να πηγαίνεις στην παραλία στην αμμουδιά και να κυκλοφορείς σε διαμέρισμα σοβιετικού τύπου. Δημοσιεύσαμε βίντεο με αυτό το καρότσι στο διαδίκτυο και αμέσως άρχισαν να μας τηλεφωνούν κάπου δέκα φορές την ημέρα και να μας λένε «θα σας στείλουμε προκαταβολή, μόνο κάντε ένα και για μας».

Σήμερα, η εταιρεία μας παράγει ετησίως εκατοντάδες καρότσια. Πρόσφατα, ανοίξαμε εργοστάσιο με παραγωγική ισχύ 2,5 χιλιάδες καρότσια το χρόνο και 9 εργαστήρια επισκευής σε όλη τη Ρωσία. Το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων μας θα είναι ανάπηροι. Θα εξοπλίσουμε τις παραλίες για ανθρώπους με περιορισμένες δυνατότητες. Πρόσφατα, όπως είπαμε παραπάνω, ανοίξαμε και Κέντρο Αποκατάστασης.

Στην πρώτη φουρνιά έρχεται ένα αγόρι 27 χρονών. Μόνο τα χέρια του δουλεύουν. Τον κατεβάζουν από το λεωφορείο, και βλέπω στο πρόσωπό του τη θλίψη όλου του κόσμου. Εγώ, όμως, ξέρω, ότι αυτός σήμερα μπορεί να δουλέψει σε μένα, στο τμήμα συναρμολόγησης και το απόγευμα να πηγαίνει, ας πούμε σε εστιατόριο ή να παίζει πιάνο, να ασχολείται με κάποια τέχνη. Αλλά αυτός δεν το ξέρει ακόμα. Τον βάζουμε να μένει στο ίδιο δωμάτιο με άνθρωπο, που έχει τραύμα για 18 χρόνια τώρα και που δεν ορίζει τίποτα, ούτε χέρια ούτε πόδια. Και μετά από μια βδομάδα, αυτό το αγόρι καταλαβαίνει ότι το τραύμα του δεν είναι τίποτα. Συνάχι! Στη συνέχεια, πήγαμε εκδρομή στο εργοστάσιό μας. Βλέπει ότι δουλεύουν παιδιά που έχουν μεγαλύτερους περιορισμούς από αυτόν.

Βλέπετε, το μασάζ, η θεραπευτική γυμναστική και τα λοιπά είναι πολύ καλά. Αλλά, η πραγματική επιστροφή στη ζωή γίνεται, όταν ο άνθρωπος είναι χρήσιμος: όταν έχει δουλειά, όταν κάνει κάτι, παίρνει χρήματα, τα φέρνει σπίτι, αποκτάει αυτοπεποίθηση. Μπορεί να αγοράσει αυτοκίνητο, να γνωρίσει μια κοπέλα. Όλα αλλάζουν. Δεν έχω πρόβλημα να προσφέρω εργασία. Έχω πρόβλημα να βρίσκω ανθρώπους που να θέλουν να δουλεύουν. Όταν ένας άνθρωπος παθαίνει κάτι στα τριάντα, είναι ήδη ώριμος, και έχει στήριγμα όπου μπορεί να ακουμπήσει. Όταν, όμως, το ατύχημα τον βρίσκει στα δεκαέξι, πολλές φορές παραμένει δεκαεξάχρονος.

Για πολλούς υπάρχει η σύνταξη των 20 000 ρουβλίων και αυτό είναι. Δε χρειάζεται τίποτα άλλο, η ζωή είναι πετυχημένη.

Δύο Ρωμανοί

Συχνά, συγκρίνω τη ζωή μου πριν και μετά το ατύχημα. Ο τότε Ρωμανός και ο Ρωμανός του τώρα είναι δύο διαφορετικοί άνθρωποι. Σε εκείνη τη ζωή, πριν τον τραυματισμό, είχα τα πάντα: μια πετυχημένη επιχείρηση, οικογένεια, ταυτόχρονα, όμως, καταλάβαινα ότι δεν πηγαίνω προς τα εκεί που πρέπει. Είχα κουδουνάκια: εδώ χτυπημένα αυτοκίνητα, εκεί σπασμένα πόδια… Και εγώ το βιολί μου, συνεχίζω.

Ήμουν πιστός άνθρωπος, αν και δεν είχα ιδιαίτερη επιθυμία να πηγαίνω στην εκκλησία. Καταλάβαινα ότι ο Θεός υπάρχει. Είχε μιλήσει μαζί μου. Με προειδοποιούσε με όλα αυτά τα σπασμένα αυτοκίνητα, αλλά εγώ δεν Τον άκουγα. Τα πάντα βρισκόταν σε συνεχή κίνηση και σε αυτή την κινητικότητα ήμουν μάγκας, τα διεύθυνα όλα, τα κατάφερνα όλα. Εκείνος ο Ρωμανός ήταν για τον εαυτό του, το πολύ-πολύ να ήταν και για την οικογένεια και τους πιο κοντινούς φίλους. Αυτά. Στην ουσία για τον εαυτό μου. Ηδονιστής: παραπέντε, ιστιοσανίδα, βουνά, ταξίδια. Και τώρα – ειλικρινώς, δεν προσποιούμαι – ανησυχώ για τους ανθρώπους για τους οποίους δουλεύω.

Και στην οικογένεια άλλαξαν πολλά. Πώς ζούσα πριν το ατύχημα: σηκωνόμουν στις 6 το πρωί, έτρεχα τα 5 χιλιόμετρά μου με το σκύλο μου, δίπλα στον Καθεδρικό Ναό. Μετά ετοίμαζα πρωινό, έπαιρνα το παιδί, το πήγαινα στο νηπιαγωγείο, η γυναίκα κοιμόταν αυτή την ώρα. Μετά τη δουλειά, πετούσα με το παραπέντε ή έκανα ιστιοσανίδα στο Ναυτικό Όμιλο. Πήγαινα σπίτι γύρω στις δώδεκα τη νύχτα. Έλειπα συνέχεια από το σπίτι, και, μάλλον, θα είχαμε χωρίσει με τη γυναίκα μου. Όλα προς τα κει πήγαιναν. Εξωτερικά στη ζωή μου τα πάντα ήταν τέλεια, αλλά πήγαινα σπίτι θλιμμένος. Δεν ήθελα τίποτα. Ούτε να μιλήσουμε, τίποτα. Έπεφτα στον καναπέ και κοιμόμουν. Τώρα νομίζω πως το ατύχημα μας ένωσε. Αν και τον πρώτο καιρό, βεβαίως, δεν ήταν εύκολο. Παλαιότερα, ήμουν συνέχεια επί τω έργω, στη δουλειά, και τώρα με έφεραν με το καρότσι και η γυναίκα μου, όλο το 24ωρο, αναγκαζόταν να βλέπει το ξινό μου πρόσωπο. Ήταν πραγματικά σπαστικό. Νομίζω πως μας έσωσε που δεν επέτρεψα στον εαυτό μου να παραιτηθεί, δεν έδιωξα τους πάντες από κοντά μου. Και η γυναίκα μου άλλαξε. Τη νύχτα έπρεπε κάμποσες φορές να σηκώνεται για να με γυρνάει και έτσι για δέκα τέσσερα χρόνια, σχεδόν χωρίς ύπνο. Και τα δύο μας παιδιά ήταν πάνω της. Στη συνέχεια, από την αρχή δημιούργησα επιχείρηση. Επέστρεψα στη ζωή του επιχειρηματία. Αλλά, εμείς οι ίδιοι είχαμε γίνει διαφορετικοί. Η σχέση μας έγινε πιο βαθιά, την δοκιμάσαμε, όπως λέμε, και στη χαρά και στη λύπη. Και η επιχείρηση είναι τώρα διαφορετική. Αυτό που κάνουμε τώρα έχει πραγματικά σημασία. Το να πουλάς βότκα ή ακόμα και ταπετσαρίες και είδη υγιεινής είναι ένα πράγμα, όμως, η επιχείρηση με κοινωνικό πρόσημο δε δίνει μόνο κέρδος, αλλά φέρνει και τελείως διαφορετική ικανοποίηση. Σε αυτή την καινούργια μου ζωή συνέχεια νιώθω την υποστήριξη του Θεού. Με σπρώχνει πολύ προσεκτικά στην πλάτη, πολύ τρυφερά, αλλά και δυναμικά.

Ας πούμε, προκύπτει ότι στη Ρωσία δεν υπάρχει ούτε ένα εργαστήριο επισκευής αναπηρικών καροτσιών. Αποφασίσαμε να ανοίξουμε τέτοια εργαστήρια. Δεν έχουμε λεφτά. Γενικώς, δεν έχουμε τίποτα. Το βράδυ προσευχήθηκα και ξαφνικά εμφανίζονται κάποιοι άνθρωποι. Ένας τηλεφωνεί από τον οργανισμό «Το Μέλλον Μας» και μας προτείνει: σας δίνουμε δάνειο 5 εκατομμύρια για 5 χρόνια, μας αρέσει η ιδέα σας. Με αυτά τα λεφτά ανοίγουμε τα πρώτα εργαστήρια, μετά πηγαίνουμε στην Αγγλία, μαθαίνουμε από συναδέλφους, δημιουργούμε μια τεράστια αποθήκη ανταλλακτικών.

Και η υπόθεση με το κτίσιμο του εργοστασίου παραγωγής καροτσιών; Είχαμε μόνο 50 στρέμματα γη κατάφυτα με θάμνους και χόρτα! Και τώρα, έρχονται φίλοι και συνάδελφοι, βλέπουν το εργοστάσιο, τα πράσινα γκαζόν και ομολογούν: σε ακούγαμε, Ρωμανέ, τρία χρόνια πριν και σκεφτόμασταν: καλός άνθρωπος αλλά ονειροπόλος.  

Μερικές φορές ακούω κατηγορίες: ότι έχουμε πολύ ακριβά καρότσια. Έχουμε, όμως, διαφορετικές γραμμές, όπως και στα αυτοκίνητα, υπάρχει Kia, αλλά υπάρχει και Rolls-Royce και οι τιμές σε αυτά είναι διαφορετικές. Εκτός αυτού, οι ανάπηροι δεν πληρώνουν τίποτα. Όλα τα πληρώνει το Ίδρυμα Κρατικών Ασφαλίσεων. Οι ατομικές παραγγελίες είναι ελάχιστες.

Αποκαλώ τον εαυτό μου κατά συρροήν κοινωνικό επιχειρηματία. Έχουμε 12 διαφορετικά επιχειρηματικά πρότζεκτ. Δε με έχει ο τόπος. Όταν νιώθω ότι σταματάω να ελέγχω την κατάσταση, λέω στον Θεό: Κύριε, δεν τα καταφέρνω. Σε παρακαλώ, να φρενάρουμε λίγο. Μετά, όμως, προσεύχεσαι και έρχονται οργανωτικές λύσεις, και αναλαμβάνεις και άλλο θέμα, αφήνοντας 6 ώρες για τον ύπνο σου.

Με σύστησαν σε έναν ιερέα, στην πόλη Ζνάμενσκ, στην Περιφέρεια Καλινινγκράντ. Είναι μακριά να πηγαίνω εκεί, δύσκολο να βγαίνω από το αυτοκίνητο, αλλά πηγαίνω εκεί σε μια εκκλησία που την θεωρώ οικογενειακή. Χαίρομαι που στην ενορία του δεν είναι μόνο γιαγιάδες, αλλά και νέοι άνθρωποι. Μετά την ιερή ακολουθία, πηγαίνουμε στην τράπεζα και με τις ώρες προσπαθούμε μαζί του να καταλάβουμε πώς να συμπεριφερθώ, έχω δίκιο ή όχι, και πάντα παίρνω χρήσιμες συμβουλές. Ο παππούλης, όταν είχε κάνει τον αγιασμό του εργαστηρίου μας, μετά τα εγκαίνια, είχε κάνει τέτοιο κήρυγμα που το ένα τρίτο των εργαζομένων άρχισαν να εκκλησιάζονται.

Μαζί Του

Δεν έχω ερωτήσεις προς τον Θεό, για αυτό που μου συνέβη. Την απάντηση την βρήκα. Στην είσοδο του εργοστασίου μας έβαλα πινακίδα στη βελανιδιά με το ευαγγελικό ρητό: «Αρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελεῖται» (Β΄Κορ. 12:9). Στο μυαλό και στην ψυχή μου όλα βρήκαν τη θέση τους. Και τώρα, όσο οξύμωρο και να ακούγεται, τις αδυναμίες μου τις αντιλαμβάνομαι ως ευλογία.

Και κάτι άλλο ως προς το ποιος είμαι: ποτέ δεν ήμουν σώμα. Ναι, ήταν σημαντική η σωματική εμφάνιση. Ήθελα να έχω επίπεδη κοιλιά με κύβους, μαυρισμένα και γυμνασμένα πόδια και να μπορώ κάθε πρωί να τρέχω 5 χιλιόμετρα, να ανεβαίνω στα βουνά… Είναι η κλασική κουλτούρα φυσικής κατάστασης. Και τώρα που έχω κοιλιά και οι ώμοι μου αδυνάτισαν, δεν είναι ευχάριστο, αν και δε με ενοχλεί και τόσο. Δεν είμαι σώμα. Ουσιαστικά, δεν έχω ούτε χέρια ούτε πόδια. Είμαι σκέτη καθαρή θέληση. Αλλά το σημαντικό σε αυτή την περίπτωση είναι η θέλησή μου να συμπίπτει με το θέλημα του Θεού. Και τότε ακριβώς έρχονται τα 50 στρέμματα, το εργοστάσιο, το Κέντρο Αποκατάστασης. Μπορεί να ακούγεται αστείο: είμαι πλήρως παράλυτος άνθρωπος, αλλά είμαι απόλυτα και αδιαφιλονίκητα ευτυχισμένος. Χτες καθόμουν στην αυλή, απέναντι από το εργοστάσιο. Η βοηθός πότιζε τα χόρτα, κι εγώ ζέσταινα την κοιλία μου στον ήλιο και καταλαβαίνω ότι είμαι πολύ πιο ευτυχισμένος τώρα παρά στην προηγούμενη ζωή μου.

Καταλαβαίνω ότι είχα πεθάνει. Μετά από αυτό, η κάθε μέρα είναι μπόνους. Μπορείς, βέβαια, να εστιάσεις στο ότι δε δουλεύει τίποτα στον οργανισμό σου, εδώ έχει σωληνάκι, εκεί λάμα, εδώ ακόμα κάτι μηχανικό και ότι κοιμήθηκες μόνο 4 ώρες. Μπορείς να πέσεις σε κατάθλιψη. Θα μπορούσε να μην υπάρχω, υπάρχω όμως! Αγαπάω τη ζωή, τους ανθρώπους που συναντώ, βλέπω πόσο υπέροχοι είναι! Κάνω κάτι, είμαι πραγματικά αποτελεσματικός. Αν ξαφνικά αρρωστήσω και δυσκολεύομαι να εργάζομαι, ξαπλώνω στο πλάι, στρίβω τον υπολογιστή και δίνω εντολές με τη φωνή μου. Έτσι κι αλλιώς, δουλεύω. Και όταν είμαι αποτελεσματικός, όταν αλλάζει ο χώρος γύρω μου, αλλάζει ο κόσμος, η πόλη, ή ό, τι άλλο, το απολαμβάνω. Μερικές φορές φοβάμαι πως αν δεν είχε γίνει αυτό το ατύχημα, θα συνέχιζα να ζω ως ηδονιστής, χωρίς να λυπάμαι κανέναν στην πραγματικότητα. Αν μου πρότειναν ακόμα μια φορά να διαλέξω τη μοίρα μου, θα διάλεγα τη δική μου. Σίγουρα. Αφού στο τέλος είναι το happy end, ένα απόλυτα ευτυχισμένο τέλος.