«Αφού με σταύρωσε, άρχισε την εγχείρηση»

Η συντακτική ομάδα της πύλης Pravoslavie.ru έλαβε τις αναμνήσεις αυτές από αναγνώστριά μας, από την πόλη Πετροζαβόντσκ, εκεί όπου ζει ο 97χρονος βετεράνος πολέμου Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς Μοσκαλιόβ.

Ο Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς Μοσκαλιόβ

Συνοδευτική επιστολή

Αγαπητή συντακτική ομάδα, καλημέρα!

Σας αποστέλλω ενδιαφέρουσες, κατά τη γνώμη μου, αναμνήσεις του συντοπίτη μου για την καταπληκτική συνάντησή του με τον Αρχιεπίσκοπο Λουκά. Θα χαρώ πολύ αν θεωρούσατε σκόπιμο να τις δημοσιεύσετε. Ο ίδιος δεν έχει αντίρρηση για αυτό. Στην 75^η επέτειο της Νίκης του σοβιετικού λαού στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο οι αναμνήσεις αυτές είναι ιδιαιτέρως επίκαιρες.

Ο Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς Μοσκαλιόβ, βετεράνος του πολέμου και εργασίας, ζει στην πόλη Πετροζαβόντσκ. Τον βετεράνο επισκέφτηκαν μαθητές της 8^ης τάξης του 6^ου σχολείου του Πετροζαβόντσκ, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Να προσκυνήσουμε τα μεγάλα εκείνα χρόνια…», αφιερωμένο στην 75^η επέτειο της Νίκης του Σοβιετικού λαού στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο.

Ο Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς μοιράστηκε τις αναμνήσεις του για τον πόλεμο, για τους ανθρώπους, με τους οποίους αξιώθηκε να συναντηθεί στον πόλεμο και για την μεταπολεμική αναστήλωση της πόλης μας. Η διήγηση υπήρξε πολύ ενδιαφέρουσα, με πολλές και αξιοθαύμαστες λεπτομέρειες. Τα παιδιά έκαναν ερωτήσεις, στις οποίες ο Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς απαντούσε πρόθυμα. Έδειξε το φωτογραφικό του αρχείο, τα πολεμικά και εργασιακά τους παράσημα.

Παρά την σεβαστή του ηλικία, ο Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς είναι γεμάτος με νεανικό ενθουσιασμό και αισιοδοξία, επιθυμία να επικοινωνεί με τους νέους, να μοιράζεται την εμπειρία του, και είμαστε πολύ ευγνώμονες σε αυτόν για όλα αυτά. Η συνομιλία με τον βετεράνο έμεινε αξέχαστη σε όλους τους συμμετέχοντες, πολύ περισσότερο που κάτι τέτοιες συναντήσεις είναι και σπάνιες. Εδώ, όμως, ακούσαμε για πόλεμο από πρώτο χέρι, από ενεργό και αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων, κάτι που από μόνο του είναι πολύτιμο.

Παρά την σεμνότητά του, η τεράστια ζωή του Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς Μοσκαλιόβ, όπως και πολλών συγχρόνων του, υπήρξε ένας διαρκής άθλος που εξασφάλισε το μέλλον των επόμενων γενεών.

Ανάμεσα σε πολλά άλλα γεγονότα σημαντική ήταν και η συνάντησή του με τον Αρχιεπίσκοπο Λουκά (Βόϊνο-Γιασενέτσκιϊ) στους δρόμους του πολέμου που τους έφεραν κοντά!

Ζήτησα από τον Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς να διηγηθεί με λεπτομέρειες τις συναντήσεις που είχε με τον Αρχιεπίσκοπο Λουκά, τον άνθρωπο που του έσωσε τα σπασμένα και παγωμένα πόδια του με τόσο επιτυχή εγχείρηση, έτσι ώστε ακόμα και σήμερα, στα 97 του, ο βετεράνος περπατάει στα πόδια του, είναι γεμάτος ενθουσιασμό και αισιοδοξία. Ο Ντμίτριϊ Αλεξανδροβιτς με πολλή προθυμία ανταποκρίθηκε στην παράκλησή μου και έγραψε με το ίδιο του το χέρι τις αναμνήσεις του. Τις μετέφερα σε ηλεκτρονική μορφή και σας τις στέλνω. Νομίζω πως θα είναι ενδιαφέρον για όσους επιθυμούν να διαβάσουν ακόμα μια μαρτυρία, ακόμα μια λεπτομέρεια από τη ζωή του Αρχιεπισκόπου Λουκά, που αγιοκατατάχθηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία στη σύναξη των Νεομαρτύρων και Ομολογητών της Ρωσίας.

Με σεβασμό, Μαρία Τσβετκόβα,
Καθηγήτρια ιστορίας του 6^ου Ενιαίου Σχολείου της πόλης Πετροζαβόντσκ,
Υπεύθυνη του προγράμματος «Να προσκυνήσουμε τα μεγάλα εκείνα χρόνια…»,
15.02.2020

Οι αναμνήσεις του Μοσκαλιόβ Ντμίτριϊ Αλεξάνδροβιτς, κατοίκου της πόλης Πετροζαβόντσκ, για τις συναντήσεις του με τον Αρχιεπίσκοπο Λουκά (Β.Φ. Βόϊνο-Γιασενέτσκιϊ), στα χρόνια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου

Σελίδα 1^η. Για να γίνουν όλα κατανοητά, θα μιλήσω λίγο για μένα.

Γεννήθηκα στις 2 Οκτωβρίου του 1922, στην πόλη Πετροζαβόντσκ. Εδώ τελείωσα το σχολείο. Πέρασα σε ΤΕΙ Σιδηροδρόμων. Στην αρχή του πολέμου με τη Φινλανδία, το ΤΕΙ μας είχε μεταφερθεί στην πόλη Βολχόβ. Το Μάιο του 1941 τελείωσα το ΤΕΙ. Πήρα πτυχίο τεχνικού και οικοδόμου σιδηροδρόμων και με έστειλαν στους σιδηρόδρομους της πόλης Κίροβ.

Εδώ βρέθηκα στις αρχές του Πατριωτικού πολέμου.

Σύντομα, το μεγαλύτερο μέρος του Τμήματός μας στάλθηκε στην πόλη Αρχάγγελο και ένα μέρος στο τμήμα Βολχόβ-Τίχβιν για να αναστηλώσουμε τις σιδηρογραμμές μετά τους βομβαρδισμούς από τα αεροπλάνα του εχθρού.

Δέκα μέρες πριν καταλάβουν οι Γερμανοί την πόλη Τίχβιν, μας έστειλαν εσπευσμένα στην πόλη Αρχάγγελο, όπου το Τμήμα μας άρχισε να χτίζει τις σιδηρογραμμές και να ενισχύει τα λιμάνια στον ποταμό Σέβερναγια Ντβινά, όπου ελλιμένιζαν τα ξένα πλοία.

Σελίδα 2^η. Οι εργασίες τελείωσαν. Κλήθηκα από τη στρατιωτική διοίκηση και με έστειλαν στην πόλη Βελίκιϊ Ουστιούγκ. Εκεί τελείωσα τη Σχολή πεζικού. Μετά την αποφοίτηση και λήψη του τίτλου του «υπολοχαγού» με έστειλαν στην πόλη Σλομποντσκόγιε, σε εφεδρικό σύνταγμα, για να ετοιμάζουμε νεοσύλλεκτους για τον πόλεμο.

Μετά από κάποιο διάστημα, με έστειλαν σε σεμινάρια επιμόρφωσης επιτελικού προσωπικού, στην πόλη Τούσινο, Περιφέρεια Μόσχας. Μετά τα σεμινάρια, με έστειλαν στην πόλη Ρζεβ, στο Πρώτο Λευκορωσικό Μέτωπο.

Με είχαν διορίσει αρχηγό διμοιρίας τυφεκιοφόρων, η οποία ανήκε στο σύνταγμα που μόλις είχε αποσυρθεί από το μέτωπο. Μας έβαλαν επειγόντως σε εμπορικά βαγόνια και με τρένο μας έστειλαν προς το νότο, το Κίεβο. Το ίδιο το Κίεβο είχε τότε απελευθερωθεί από τους Γερμανούς, αλλά η επιχείρηση Κορσούν-Σεβτσένκο για την εξουδετέρωση των περικυκλωμένων γερμανικών στρατευμάτων συνεχιζόταν.

Σε αυτή την επιχείρηση συμμετείχε και το δικό μας σύνταγμα. Στη συνέχεια, συμμετείχαμε στις μάχες στα δυτικά.

Σε μια νυχτερινή επίθεση σχεδόν δίπλα μου εξερράγη νάρκη. Από την έκρηξη σκεπάστηκα με παγωμένο χώμα, κουφάθηκα

Σελίδα 3^η. Σε μια νυχτερινή επίθεση σχεδόν δίπλα μου εξερράγη νάρκη. Από την έκρηξη σκεπάστηκα με παγωμένο χώμα. Κουφάθηκα… Λιποθύμησα και συνήλθα τα χαράματα. Δεν ένιωθα τα πόδια μου. Με τη βοήθεια ντόπιων, ενός παππού και μιας γιαγιάς, φτάσαμε μέχρι το σπίτι τους. Με δυσκολία έβγαλαν τις αρβύλες μου. Τα πόδια μου είχαν πάθει κρυοπαγήματα. Το βράδυ ήρθαν τραυματιοφορείς και με πήγαν σε υγειονομικό σταθμό, και την επόμενη μέρα με έστειλαν προς το Κίεβο.

Ξανά Κίεβο. Στο νοσοκομείο του Κιέβου σχεδίαζαν να μου κόψουν τα πόδια μέχρι τα γόνατα. Δε συμφώνησα για αυτήν την εγχείρηση. Με έβαλαν σε τρένο μεταφοράς τραυματιών. Έτσι, έφτασα στην πόλη Ταμπόβ.

Για περίπου δύο μήνες βρισκόμουν σε θάλαμο. Μου έκαναν μόνο αλλαγές. Τα πόδια μου δεν επουλώνονταν. Η αρχίατρος του νοσοκομείου μου είπε κάποια στιγμή ότι στην πόλη υπάρχουν πρώην γιατροί, οι οποίοι βοηθάνε πολύ τους τραυματίες. Συγκεκριμένα, στο ναό λειτουργεί ένας πάρα πολύ έμπειρος πρώην γιατρός χειρούργος. Συχνά συμβούλευε, αλλά και χειρουργούσε τους ασθενείς. «Αν τον καλέσω για να σας συμβουλεύσει, δε θα είχατε αντίρρηση;». Βεβαίως, συμφώνησα.  

Ο Άγιος Λουκάς (Βόϊνο-Γιασενέτσκιϊ) στην εγχείρηση

Σελίδα 4^η. Μόνο σώστε μου τα πόδια.

Κυριολεκτικά την επόμενη μέρα με πήγαν στο χειρουργείο. Ήρθε ένας ηλικιωμένος, μέσου ύψους, με γένια και γυαλιά, άνθρωπος με άσπρη ρόμπα, και κάτω από τη ρόμπα παρατήρησα πως φορούσε μαύρα εκκλησιαστικά ρούχα. Ήταν πρωθιερέας της επαρχίας Ταμπόβ, τον οποίον είχα δει νωρίτερα από το παράθυρο του νοσοκομείου, τη στιγμή που πήγαινε στο ναό για την ιερή ακολουθία. Ο λαός τον υποδεχόταν με χαρά, έκαναν το σημείο του σταυρού, του άπλωναν τα χέρια. Άρχισε να κοιτάζει, να ψηλαφίζει και να τσιμπάει με κάτι αιχμηρό τα πόδια μου, ρωτώντας λεπτομέρειες από μένα και τους γιατρούς. Μετά από αυτό είπε ότι μπορεί να πάθω γάγγραινα και ότι πρέπει να καθαρίσουμε τα πόδια από νεκρωμένους ιστούς. Συμφώνησα σε αυτή την εγχείρηση.

Την επόμενη μέρα, ο ίδιος γιατρός ήρθε ξανά. Πριν την εγχείρηση μου εξήγησε ότι θα μου αφαιρεί τους νεκρωμένους ιστούς χωρίς αναισθησία. «Θα πονάει πολύ, θα αναγκαστείτε να κάνετε υπομονή. Μπορείτε να φωνάζετε, αλλά όχι να βρίζετε: είμαι ιερέας και δε θα το υπομείνω». Αφού με σταύρωσε, άρχισε την εγχείριση. Πονούσα πολύ, αλλά στην αρχή έκανα υπομονή και έσφιγγα τα δόντια μου. Μετά, άρχισα να φωνάζω και έχασα τις αισθήσεις μου. Από κει και ύστερα δε θυμάμαι τίποτα. Συνήλθα στο θάλαμο, στο κρεβάτι μου.

Μετά από την εγχείρηση, τα πόδια μου άρχισαν να επουλώνονται, εμφανίστηκε νέο δέρμα

Σελίδα 5^η. Μετά από αυτό, τα πόδια μου άρχισαν να επουλώνονται. Εμφανίστηκε νέο δέρμα, άρχισαν να μου κάνουν συχνότερα αλλαγές. Καλυτέρευσε η διάθεση. Θέλησα να σηκωθώ. Δοκίμασα, αλλά αμέσως έπεσα στο κρεβάτι.

Κάποτε ενδιαφέρθηκα να μάθω ποιος ήταν αυτός ο γιατρός που μου είχε κάνει την εγχείρηση; Γιατί λειτουργεί στο ναό; Μου είπαν ότι αυτός είναι ένας διάσημος γιατρός χειρούργος, ιδιαίτερα στον τομέα της πλαστικής χειρουργικής. Είχε γυναίκα, την οποία αγαπούσε, αλλά αυτή αρρώστησε βαριά και, παρά τα μέτρα που πήραν, δεν κατάφεραν να την σώσουν. Τότε αυτός αρνήθηκε την ιατρική και αφιερώθηκε στον Θεό, στο να βοηθάει τους ανθρώπους. Την περίοδο του Πατριωτικού πολέμου αφοσιώθηκε στο να βοηθάει τους τραυματίες στρατιώτες.

Πολύ αργότερα έμαθα ότι ο σωτήρας μου είναι ο Άγιος Λουκάς, κατά κόσμον Βαλεντίν του Φέλιξ Βόϊνο-Γιασενέτσκιϊ, καθηγητής, συγγραφέας, πολιτικός κρατούμενος, που πέρασε από φυλακές, εξορίες, βασανιστήρια, διάσημος γιατρός, ταλαντούχος κήρυκας, που συχνά ταλανιζόταν ανάμεσα στην ιατρική και την ιεροσύνη.

Παρεμπιπτόντως, στην πόλη Πετροζαβόντσκ, στο κτίριο του νοσοκομείου της άμεσης ιατρικής βοήθειας της πόλης, υπάρχει εκκλησάκι του Αγίου Λουκά Συμφερουπόλεως και Κριμαίας (Βόϊνο-Γιασενέτσκιϊ). Εδώ συχνά έρχονται ασθενείς για να ανάψουν ένα κερί, να ζητήσουν βοήθεια στην αποθεραπεία. Και εγώ έχω πάει εκεί.

Άρχισαν να μου κάνουν παραφινόλουτρα, να ενεργοποιούν τις αρθρώσεις μου στο «ποδήλατο» και σε άλλα όργανα. Άρχισα να περπατάω, πρώτα με πατερίτσες και μετά με μπαστούνι.

Σελίδα 6^η. Πέρασα από ιατρική επιτροπή. Πιστοποιήθηκα ανίκανος για στρατιωτική υπηρεσία, με τον όρο να ξαναπεράσω επιτροπή μετά από έξι μήνες, και με έστειλαν σπίτι.

Εκείνο τον καιρό, είχε απελευθερωθεί η πόλη Πετροζαβόντσκ, όπου επέστρεψαν οι συγγενείς μου που είχαν φυγαδευτεί και για τους οποίους δε γνώριζα τίποτα όλη την περίοδο του πολέμου. Στο Πετροζαβόντσκ τακτοποιήθηκα με τα απαραίτητα δικαιολογητικά και πέρασα ξανά από επιτροπή. Έλαβα από τη στρατιωτική διοίκηση το πιστοποιητικό αναπήρου του Πατριωτικού πολέμου, σε 2^ο βαθμό, και άρχισα να δουλεύω στη Διεύθυνση των Σιδηροδρόμων της πόλης Κίροβ.

Αποφάσισα ότι θα «φτιάξω» τα πόδια μου. Το καλοκαίρι κάθε μέρα έκανα ποδήλατο και το χειμώνα σκι. Πήγαινα σε όλες τις οικοδομικές δραστηριότητες και σε εθελοντικές εργασίες. Πήγαινα για θερισμό, για επεξεργασία ξύλων για τα τρένα κτλ. Συμμετείχα ακόμα και σε αγώνες σκοπευτών σε όλη τη Σοβιετική Ένωση. Δεν ξαναπέρασα από στρατιωτική επιτροπή, δεν είχα πλέον το στάτους του αναπήρου, επειδή η δουλειά μου είχε σχέση με την κίνηση των τρένων.

Το 1982, συνταξιοδοτήθηκα και το 1986, μετά από παρότρυνση των γιατρών, έλαβα πιστοποιητικό αναπήρου του Πατριωτικού Πολέμου, σε 2^ο βαθμό, δια βίου.

Σελίδα 7^η. Έτσι διατήρησα τα πόδια μου. Τώρα είμαι 97 χρονών. Συνεχίζω να συμμετέχω σε πολλές κοινωνικές εκδηλώσεις. Το μότο μου: «Πρέπει να ζούμε και όχι να περιμένουμε άπραγοι το τέλος».