«Είναι κάτι το πρωτοφανές, το οποίο δεν έχω συναντήσει στους βίους των άλλων Αγίων»

Την 27^η Απριλίου του 2022 συμπληρώθηκαν 145 χρόνια μετά τη γέννηση του Αγίου Λουκά (Βόινο-Γιασενέτσκι), Αρχιεπισκόπου της Συμφερουπόλεως και της Κριμαίας. Μιλήσαμε για την πνευματική κληρονομιά του Αγίου Λουκά με τον πρωθιερέα Σέργιο Φιλιμόνοβ, ο οποίος, όπως και ο Άγιος, χειροτονήθηκε ιερέας, χωρίς να εγκαταλείψει τη δουλειά του χειρουργού.

Ο Πρωθιερέας Σέργιος Φιλιμόνοβ είναι διδάκτορας θεολογίας, καθηγητής του Κρατικού Παιδιατρικού Ιατρικού Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης και του Πρώτου Κρατικού Ιατρικού Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης (με ονομασία Ι.Π. Παύλοβ), διδάκτορας ιατρικών επιστημών, ασκούμενος γιατρός, πρόεδρος του Συλλόγου ορθοδόξων γιατρών της Αγίας Πετρούπολης (με ονομασία του Αγίου Λουκά Βόινο-Γιασενέτσκι), προϊστάμενος του ναού της εικόνας της Παναγίας της Ενθρόνου στην Αγία Πετρούπολη, αρχισυντάκτης του περιοδικού «Εκκλησία και Ιατρική».

Ο Πρωθιερέας Σέργιος Φιλιμόνοβ κατά τη διάρκεια της εγχείρησης

«Προσπάθησε να είσαι σαν τον Άγιο Λουκά»

— Πότε ακούσατε για τον Άγιο Λουκά για πρώτη φορά;

— Μέχρι τα 21 μου ήμουν ένας νέος, που δεν ήξερε τίποτα για τον Άγιο. Έμαθα γι' αυτόν όταν ήμουν φοιτητής της Στρατιωτικής Ιατρικής Ακαδημίας. Στα μαθήματα χειρουργικής και τοπογραφικής ανατομίας, στο αμφιθέατρο της Ανατομίας, οι καθηγητές μάς συνιστούσαν να διαβάσουμε τα «Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων» ως ένα κλασικό κι εξαιρετικό ιατρικό έργο, μη λέγοντας κάτι παραπάνω για τον συγγραφέα του. Και ήταν κατανοητό κάτι τέτοιο, επειδή μιλάμε για τη σοβιετική εποχή. Το γεγονός ότι ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου έγινε ιερέας στη συνέχεια, μας το ανέφερε μόνο ένας χειρουργός, ο οποίος μας συμβούλεψε να το διαβάσουμε οπωσδήποτε, αν θέλουμε να εργαζόμαστε στον τομέα της πυώδους χειρουργικής. Αν και το επίθετό του, το Βόινο-Γιασενέτσκι, έμεινε στη μνήμη μου, αυτή η πρώτη «επαφή» μαζί του ήταν ρηχή.

— Και πότε ο γνωστός χειρουργός Βαλεντίν Φέλιξοβιτς έγινε για σας ο Άγιος Λουκάς;

— Το όνομα και η κληρονομιά του μου αποκαλύφτηκαν από τον πνευματικό πατέρα μου, τον προϊστάμενο του ναού του Αγίου Μανδηλίου στο Παργκόλοβο, τον πρωθιερέα Βασίλειο Λεσνιάκ. Γεννήθηκε στο χωριό Κλέινικι της περιοχής του Μπρεστ το 1928, σε μια αγροτική οικογένεια, και πέθανε το 1995. Ο πατήρ Βασίλειος με ρώτησε: «Τι γνωρίζεις για τον Άγιο Λουκά;». Ως πιστός αξιωματικός και γιατρός είχα ήδη αρχίσει να πηγαίνω στην εκκλησία, αλλά ήξερα μόνο το όνομα του Αγίου. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στη Ρωσία δεν υπήρχαν βιβλία γι' αυτόν, όπως για παράδειγμα το «Ταξιδεύοντας μέσα στον πόνο». Τα βιβλία αυτά εκδίδονταν στο εξωτερικό. Ο πατήρ Βασίλειος είχε πολλές επαφές με τους διανοούμενους του Λένινγκραντ, καθώς και πρόσβαση σε διάφορα βιβλία. Θυμάμαι πως ο πατήρ Βασίλειος έφερε τότε τις σπάνιες αυτογραφικές αφηγήσεις του Αγίου και μου είπε: «Διάβασέ το, σκέψου και προσπάθησε να είσαι σαν τον Άγιο Λουκά». Έτσι ο πνευματικός μου με ευλόγησε να μιμούμαι τον Άγιο κι εγώ ακολούθησα αυτήν την πορεία.

Στο βιβλίο «Ταξιδεύοντας μέσα στον πόνο», μου έκαναν εντύπωση το θάρρος του, η ειλικρίνεια, η ιερατική και ιατρική τιμιότητά του.

Το βιβλίο μ' εντυπωσίασε βαθιά, σε σχέση με το γεγονός του πόσα βάσανα υπέφερε αυτός ο άνθρωπος. Μου έκαναν εντύπωση, επίσης, το θάρρος του, η ειλικρίνεια, η ιερατική και ιατρική τιμιότητά του. Στη συνέχεια, συζητώντας περί ιατρικών σφαλμάτων και αμαρτιών, φυσικά, στρέφαμε την προσοχή μας στο γεγονός ότι όλοι οι σπουδαίοι επιστήμονες, π.χ. ο Νικολάι Ιβάνοβιτς Πιρογκόβ, ο Σεργκέι Πετρόβιτς Μπότκιν κ.α., δεν έκρυβαν τα λάθη τους, θεωρώντας ότι το να μην τους δίνει κανείς σημασία, να μην τ' αναλύει και να μην τα μεταφέρει στις επόμενες γενιές των γιατρών, αποτελεί σημάδι ολιγοψυχίας. Ο Άγιος Λουκάς στο βιβλίο του περιέγραψε όχι μόνο τα λάθη του στη ιατρική, αλλά και τις στιγμές ολιγοψυχίας του ως επισκόπου. Περιέγραψε το πώς βασανιζόταν μετά από αυτά τα λάθη, πώς η Πρόνοια του Θεού τα διόρθωνε, πώς έπρεπε να πληρώσει γι' αυτά, όταν ήταν πλέον Αρχιερέας.

Αυτή η επιστημονική και ανθρώπινη ειλικρίνεια δημιούργησε αμέσως εμπιστοσύνη προς τον συγγραφέα, ο οποίος δεν έκρυβε τις περιπέτειες της ζωής του. Το βιβλίο αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ακόλουθη πορεία μου, ως χειρουργού και ως ιερέα. Εκείνη την περίοδο η καρδιά μου διαμοιραζόταν ανάμεσα στην επιθυμία μου να γίνω ιερέας και σε αυτήν του να παραμείνω στην ιατρική, με την οποία, εν τω μεταξύ, δεν ήμουν καθόλου ευχαριστημένος. Ξεκίνησε η λεγόμενη επαγγελματική κρίση στη ζωή μου. Ήταν προφανές το γεγονός ότι η θεραπεία του σώματος χωρίς να καθαριστεί η ψυχή του αρρώστου από τις αμαρτίες έχει ατελές και μεσοβέζικο αποτέλεσμα, γιατί η ρίζα της αρρώστιας, θαμμένη στα βάθη της ψυχής ενός αμαρτωλού, θα συνεχίσει να προκαλεί νέες ασθένειες του σώματός του, παρ' όλη την επιφανειακή ίαση κι ευημερία. Καταφεύγοντας συχνά στα Μυστήρια της Εκκλησίας, κατά τη διάρκεια της ιατρικής μου πρακτικής, είδα ξεκάθαρα ουσιαστικές αλλαγές των παθοφυσιολογικών διεργασιών στους οργανισμούς των ασθενών μου, οι οποίες δεν ακολουθούσαν τους γενικούς ιατρικούς κανόνες και τη λογική.

— Ήταν εύκολη η απόφαση να συνδυάσετε την ιατρική και ιερατική δραστηριότητα;

— Για να μάθω το θέλημα του Θεού, πήγα στον γνωστό γέροντα Νικόλαο Γκουριάνοβ. Εκείνος μου έδωσε την ευλογία να μην εγκαταλείψω την ιατρική, αλλά να συνδυάσω τη διακονία μου για τον Θεό και τον πλησίον.

«Ενώ βοηθάς τους άλλους, βοήθα κι εμένα!»

— Ο Άγιος Λουκάς βοήθησε εσάς συγκεκριμένα και τους ασθενείς σας;

Εγώ είπα στον Άγιο με θράσος: «Δεν σ' έχω παρακαλέσει ποτέ για βοήθεια στον εαυτό μου. Ενώ βοηθάς τους άλλους, βοήθα κι εμένα!»

— Υπήρξε μία περίπτωση θαυματουργικής βοήθειας του Αγίου στον εαυτό μου. Μια φορά δεν μπορούσα να γιατρευτώ από μια σοβαρή αρρώστια των πνευμόνων. Κανένα φάρμακο δεν βοηθούσε. Στην Κύπρο, στη Λευκωσία, σε δύο ιατρικά ιδρύματα, μού έκαναν επιπλέον εξετάσεις και είπαν πως έπρεπε να κάνω χημειοθεραπεία. Και τότε είπα στον Άγιο με θράσος: «Δεν σ' έχω παρακαλέσει ποτέ για βοήθεια στον εαυτό μου. Ενώ βοηθάς τους άλλους, βοήθα κι εμένα!». Μια εβδομάδα αργότερα, κατά την εξέταση, οι πνεύμονές μου ήταν εντελώς καθαροί.

Μιμούμενος τον Άγιο Λουκά, πάντα προσεύχομαι πριν την εγχείρηση και κατά τη διάρκεια αυτής, παρακαλώ τον Θεό να με φωτίσει. Στις δύσκολες στιγμές της εγχείρησης απευθύνομαι στον Άγιο Λουκά, διαβάζοντας το τροπάριό του, ή απλώς προσεύχομαι με τα δικά μου λόγια και πάντα έχω τη βοήθειά του. Η προσευχή δίνει πεποίθηση και γαλήνη, όμως είναι δύσκολο να προσεύχεται ένας γιατρός κατά τη διάρκεια της εγχείρησης, γιατί πρέπει να επικοινωνεί με τις νοσοκόμες κ.τ.λ. Μου είναι αρκετή η εικόνα του Αγίου, ο ίδιος δεν εμφανίζεται στο χειρουργείο. Όμως, κατά την εγχείρηση αισθάνομαι πολύ έντονα τη συμμετοχή του, το πώς καθοδηγεί τα χέρια μου και μου προτείνει τις σωστές επιλογές. Αυτές οι συμβουλές αποτελούν βοήθεια από τον ίδιο τον Θεό. Γι’ αυτόν τον λόγο το θαύμα για μένα είναι η συγκεκριμένη βοήθεια, ο σωστός υπολογισμός εκ των προτέρων των σταδίων της χειρουργικής επέμβασης και της μεταχειρουργικής θεραπείας ενός ασθενή. Μερικοί θεωρούν λανθασμένα ότι έκανες επέμβαση και τέλος, προσευχήθηκες και όλα πάνε καλά. Ενώ δεν είναι έτσι, γιατί το πλέον σημαντικό είναι η σωστή μετεγχειρητική φροντίδα του ασθενή, η δουλειά που θ' ακολουθήσει, ώστε ο ασθενής, τον οποίο θα επιβλέπουμε τα επόμενα 1-2 χρόνια ή και περισσότερα, να γίνει καλά.

Πρωθιερέας Σέργιος Φιλιμόνοβ Θαύμα, επίσης, είναι και το γεγονός ότι ο Άγιος Λουκάς με συνοδεύει κατά τη διάρκεια της ζωής μου. Σ’ ένα συνέδριο στην Αθήνα, στην έκθεσή μου «Η γνωριμία και η επαφή μου με τον βίο του Αγίου Λουκά», ανέφερα τους ανθρώπους, που είχαν σχέση με τ' όνομά του. Οι πιθανότητες να διασταυρωθώ με αυτούς τους ανθρώπους ήταν πάρα πολύ λίγες. Οι συναντήσεις αυτές έλαβαν χώρα στα τρένα, στα βαπόρια, κάπου στην άκρη του κόσμου, και ήταν σίγουρο ότι γινόντουσαν με την Πρόνοια του Θεού. Ο Κύριος μ' έφερνε σ' επαφή με αυτούς χάρη στις προσευχές του Αγίου. Κάποιον είχε χειρουργήσει, κάποιον εξέτασε ως γιατρός, κάποιον δίδασκε. Δυστυχώς, τότε, δεν κατέγραφα όλες αυτές τις μαρτυρίες, μην καταλαβαίνοντας τη σημασία τους. Τώρα, επί πολλά χρόνια, συλλέγω αυτό το «μέλι», συναισθανόμενος τον Άγιο, όλο και πιο πολύ.

— Πείτε μας γι' αυτές τις «τυχαίες» συναντήσεις.

— Κάποτε συνάντησα στο τρένο μία κυρία, την οποία ο Δεσπότης βάπτισε, βρισκόμενος στην εξορία στο Πλάχινο. Η κυρία αυτή ήταν η καθηγήτρια Μπελόβα, από το Ινστιτούτο Μεταλλειολογίας στην Αγία Πετρούπολη. Πολλές φορές, κατά την εξερεύνηση παγετώνων, βρισκόταν σ' επικίνδυνες για τη ζωή της καταστάσεις και πάντα αισθανόταν τον κίνδυνο να προσεγγίζει και την τελευταία στιγμή απέφευγε τον θάνατο. Πίστευε ότι ακριβώς η ευλογία του Αγίου Λουκά την προστάτευε σε όλη τη ζωή της. Συνολικά ο Δεσπότης βάφτισε 2-3 παιδιά. Το να συναντήσω σε μία χώρα με εκατομμύρια πληθυσμό έναν ζωντανό μάρτυρα της βάφτισης που τέλεσε ο Άγιος είναι πραγματικό θαύμα.

Γνώρισα, επίσης, και τον αρχιμανδρίτη Ιννοκέντιο, δισέγγονο του Αγίου Ιννοκεντίου, Μητροπολίτη Μόσχας, Αποστόλου Αλάσκας και Σιβηρίας. Στον αρχιμανδρίτη Ιννοκέντιο, πριν γίνει μοναχός, ο Άγιος Λουκάς έδωσε ευλογία να γίνει χειρουργός και στα 25 χρόνια της εξάσκησης του επαγγέλματος κανένας ασθενής του δεν πέθανε. Αυτός, όπως και ο Άγιος Λουκάς, πριν την επέμβαση σχημάτιζε έναν σταυρό με ιώδιο πάνω στο στομάχι του ασθενή, αν και φοβόταν, γιατί στα σοβιετικά χρόνια οι άθεοι συνεργάτες του μπορούσαν να τον καταδώσουν και ν' απολυθεί.

Έχω συναντηθεί με τον συγγραφέα Λιάλιν, που χειρουργήθηκε από τον Άγιο Λουκά. Επίσης, πηγαίνω στη ίδια εκκλησία με τον Νικολάι Σιντόρκιν, γιο ανιψιού ή ανιψιάς του Αγίου, που τον συνόδευε στα γεράματά του και τον βοηθούσε στο κελλί του. Η επικοινωνία μαζί του με βοήθησε να έρθω σε πιο στενή επαφή με την οικογένεια του Αγίου, τους γονείς του, τα παιδιά και τους απογόνους του, όπως η καθηγήτρια Τατιάνα Βόινο-Γιασενέτσκαγια. Όλες αυτές οι συναντήσεις ήταν αποτέλεσμα της Πρόνοιας του Θεού.

— Σίγουρα έχετε επισκεφθεί πολλά μέρη, που σχετίζονται με τον Άγιο Λουκά, σωστά;

— Όντως, ο Κύριος με βοήθησε να επισκεφθώ σχεδόν όλα τα μέρη της εξορίας του Αγίου Λουκά.

Ως πρόεδρος Συλλόγου Ορθοδόξων Γιατρών της Αγίας Πετρούπολης είχα προσκληθεί σε διάφορες πόλεις της Ρωσίας. Ευρισκόμενος στα μέρη όπου εργαζόταν ο αρχιεπίσκοπος-χειρουργός, πάντοτε είχα μεγάλο ενδιαφέρον να μάθω κάποια στοιχεία για εκείνο το συγκεκριμένο στάδιο της ζωής του Αγίου. Στη Σαμάρα, για παράδειγμα, ανακάλυψα εντελώς τυχαία το αρχείο του Μητροπολίτη Μανουήλ (Λεμεσέβσκι), το οποίο περιείχε περιγραφές για διάφορους Αρχιερείς εκείνης της εποχής, συμπεριλαμβανομένου και του Αγίου Λουκά, τον οποίο αποκάλεσε «αληθινό μοναχό». Εκεί, επίσης, βρήκα ένα μικρό χαρτάκι με τις μαρτυρίες ανθρώπων για την ομολογία της πίστεως του μέσα στο Ιατρικό Ινστιτούτο, ανάμεσα στους φοιτητές.

Ομιλία στον Σύλλογο Ορθοδόξων Γιατρών Αγίας Πετρούπολης, έτος 2015

Παλιά συμμετείχα σε συνέδρια αφιερωμένα στον Άγιο Λουκά, που λάμβαναν χώρα στο Κότλας, στο Βελίκι Ουστιούγκ και στο Αρχάγγελσκ, δηλαδή τις πόλεις όπου ο Άγιος βρέθηκε εξόριστος. Εκεί, που πάτησε το πόδι του, σήμερα, με τις πρεσβείες του, εμφανίζονται εκκλησίες, σύλλογοι, αίθουσες που φέρουν τ' όνομά του. Όπως τα λουλούδια, που ανθίζουν όμορφα σ' ένα λιβάδι, έτσι αρχίζουν ν' ανθίζουν και τα «πνευματικά λουλούδια» σ' εκείνα τα μέρη. Στο Βόρειο Κρατικό Ιατρικό Πανεπιστήμιο υπάρχει σήμερα αίθουσα αφιερωμένη στον Άγιο. Ο Άγιος Λουκάς υπέφερε πολύ και στο Αρχάγγελσκ και στη Συμφερούπολη, γιατί οι γιατροί σ' αυτά τα πανεπιστήμια τον χλεύασαν, τον μείωσαν, τον γιούχαραν, τον περιφρόνησαν, τον εξευτέλισαν, τον έβρισαν, δεν του επέτρεπαν να κάνει διαλέξεις, να δουλέψει, αλλά ως γνήσιος Άγιος δεν προσβλήθηκε ποτέ απ' όλους αυτούς τους εξευτελισμούς. Σήμερα οι καθηγητές και οι φοιτητές καμαρώνουν για το γεγονός ότι ο Άγιος Λουκάς πραγματοποιούσε διαλέξεις στις σχολές τους. Τον εκτιμούν πάρα πολύ, διοργανώνουν συνέδρια αφιερωμένα σε αυτόν, σαν μην υπήρχε αυτή η περίοδος των προσβολών.

Λατρεία του Αγίου Λουκά

— Οι άνθρωποι στην Ελλάδα έχουν μια ιδιαίτερη σχέση με τον Άγιο. Εκεί υπάρχει ένας μοναδικός αρχιερέας, ο Μητροπολίτης Αργολίδος Νεκτάριος, ο οποίος έκανε φοβερή δουλειά για τη διατήρηση και τη διάδοση της κληρονομιάς του Αγίου Λουκά, καθιστώντας γνωστό το όνομά του Αγίου στην Ελλάδα.

Ο Άγιος Λουκάς βοηθά τους Έλληνες τόσο συχνά, που πολλοί τον θεωρούν δικό τους Άγιο

— Ο Μητροπολίτης Νεκτάριος είναι αληθινός μοναχός, αληθινός ιερέας. Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι αφιέρωσε όλη τη ζωή του στη λατρεία του Αγίου μας. Το δάχτυλο του Θεού έδειξε στον Έλληνα μοναχό κι εκείνος ανέλαβε να επισκεφθεί όλα τα μέρη στη Ρωσία, όπου ζούσε, εργαζόταν και βρισκόταν εξόριστος ο Άγιος Λουκάς. Μην ξέροντας Ρωσικά, κατάφερε να βρει ανθρώπους που είχαν σχέση με τον Άγιο, να καταγράψει τις αναμνήσεις τους, να τις μεταφράσει στα Ελληνικά και να δημοσιεύσει πολλά βιβλία. Σημειωτέων ότι κατέγραψε τις μαρτυρίες "επί νωπού εδάφους", δηλαδή ενώ ήταν ακόμα εν ζωή οι άνθρωποι που γνώριζαν τον Άγιο και θυμούνταν τα γεγονότα. Είναι ιδιαίτερα πολύτιμες. Η προσωπικότητα του Μητροπολίτη Νεκταρίου έπαιξε μεγάλο ρόλο στη λατρεία του Αγίου μας στην Ελλάδα. Αυτός υπηρέτησε τον Άγιο Λουκά αληθινά και ο Άγιος τον έκανε Μητροπολίτη. Χάρη στους κόπους του, το όνομα του Αγίου Λουκά είναι ευρέως γνωστό ανάμεσα σε γιατρούς, στρατιωτικούς και κληρικούς στην Ελλάδα και στην Κύπρο, που έχουν τώρα τη δυνατότητα να λαμβάνουν πνευματική υποστήριξη και βοήθεια από τον Άγιο Λουκά. Ο Άγιος βοηθά τους Έλληνες τόσο συχνά, που πολλοί τον θεωρούν δικό τους Άγιο. Και είναι δικαιολογημένο αυτό, επειδή ο Άγιος γεννήθηκε στο Κερτς (Κριμαία) και τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στους τόπους που κάποτε ήταν παλιές ελληνικές αποικίες. Στην Κριμαία, μέχρι και σήμερα, μένουν πολλοί Έλληνες σε ελληνικούς οικισμούς. Γι’ αυτό δεν εκπλήττει το γεγονός ότι ο Άγιος έχει αυτήν τη λεπτή σχέση με την Ελλάδα, όπου κάθε ναός έχει την εικόνα του και χτίστηκαν πολλές εκκλησίες του. Ο Σύλλογος Στρατιωτικών Χειρουργών στην Ελλάδα φέρει το όνομα του Αγίου Λουκά, ως προστάτη τους.

Μαζί με τον Μητροπολίτη Νεκτάριο. Συνέδριο στην Κουπάβνα, έτος 2014

Το βιβλίο «Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων», που δεν θα χάσει την επικαιρότητά του στα επόμενα εκατό χρόνια, είναι πλήρως μεταφρασμένο στα Ελληνικά. Αυτό το βιβλίο είναι επίκαιρο, ειδικά σε χώρες με θερμό κλίμα.

Στην Κύπρο συνάντησα μια εξαιρετική λατρεία του Αγίου. Στη Λεμεσό γνώρισα μια όμορφη οικογένεια, που φυλάει στο σπίτι της ένα μικρό κομμάτι της καρδιάς του Αγίου, δηλαδή το λείψανό του. Στον ναό του πατρός Παρασκευά κάθε εβδομάδα διαβάζεται η παράκληση στον Άγιο, που μαζεύει πολύ κόσμο. Η κόρη του παπά, η Παναγιώτα, έγραψε τους στοίχους για ένα τραγούδι για τον Άγιο, καθώς και κάποια βιβλία. Πάντα αναρωτιόμουν γιατί ο Άγιος βοηθά τους Έλληνες περισσότερο από τους Ρώσους και τελικά βρήκα την απάντηση. Στην αρχή δεν μπορούσα να καταλάβω ότι κάθε επίσκεψή μου στην Κύπρο γινόταν με το σημάδι του Αγίου Λουκά: Απαιτούσαν ν' αναφέρω μαρτυρίες της αγιότητάς του, για τη ζωή και τις απόψεις του, με προσκαλούσαν να συμμετάσχω σε συνέδρια αφιερωμένα στη μνήμη του.

Και μια φορά συνειδητοποίησα ξεκάθαρα ότι είμαι εξουσιοδοτημένος από τη μεγάλη Ρωσία να δοξάζω όλο και περισσότερο τον Άγιο Λουκά. Γι’ αυτό η ζωή μου μαζί με τον Άγιο συνεχίζεται κι ελπίζω να συνεχιστεί.

— Ο Άγιος Λουκάς λατρεύεται και σε άλλες χώρες;

— Τόσο στη Ρωσία όσο και στο εξωτερικό, έχω συναντήσει ανθρώπους που ήταν πολύ ευλαβείς προς τον Άγιο Λουκά, που τον εκτιμούσαν βαθιά, προσεύχονταν σ' αυτόν. Μια φορά μου είπαν: «Έχουμε δημοσιεύσει μερικά αντίτυπα του βιβλίου με τις μαρτυρίες των ανθρώπων, που δούλευαν στο ίδιο νοσοκομείο με τον Άγιο Λουκά, καθώς και των ασθενών, που δεν ήταν πιστοί καθόλου και τον αντιλαμβάνονταν ως απλό γιατρό. Θα θέλαμε να σας χαρίσουμε αυτό το βιβλίο».

Ο άνθρωπος δεν θα μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο στη ζωή του, αν δεν τον βοηθάει ο Θεός

Και πόσο εντυπωσιάστηκα, όταν έμαθα ότι κάποιοι άνθρωποι στη Νίκαια (Γαλλία), που εγκατέλειψαν κάποτε τη Ρωσία, διατήρησαν με ευλάβεια αρχείο με τις φωτογραφίες του Αγίου Λουκά κι έγραψαν βιβλία κιόλας γι' αυτόν, που στη συνέχεια δημοσιεύτηκαν στο εξωτερικό. Μου τα χάρισαν οι συγγενείς των συγγραφέων και οι ιερείς, που επεξεργάζονταν τον βίο του Αγίου. Έχω ένα μεγάλο ράφι με σπάνια βιβλία για τον Άγιο απ’ όλο τον κόσμο. Μελετώντας τη βιογραφία του, τα έργα του, τις διαλέξεις και τα κηρύγματά του, μπορώ να τον συγκρίνω με τέτοιες μεγάλες και μοναδικές προσωπικότητες, όπως τον Νικολάι Πιρογκόβ (Σ.τ.Μ.: Ρώσος χειρουργός κι επιστήμονας, 1810-1881), τον Σεργκέι Γιούντιν (Σ.τ.Μ.: Μεγάλος Σοβιετικός χειρουργός κι επιστήμονας, 1891-1954), τον καθηγητή Μούντροβ (Σ.τ.Μ.: Ρώσος γιατρός και καθηγητής, 1776-1831), τον Μπότκιν (Σ.τ.Μ.: Διακεκριμένος Ρώσος γιατρός, 1832-1889) και άλλους. Αυτήν την πρώτη εντύπωση τη διαμόρφωσα μετά από την ανάγνωση του βιβλίου του Μαρκ Ποπόβσκι, που επικρίθηκε από πολλούς, για διάφορες πτυχές του έργου του Αγίου Λουκά. Διαβάζοντάς το, εντυπωσιάστηκα με το γεγονός ότι η προσωπικότητα του Αγίου ήταν τόσο πολύπλευρη και με τόσο πολύ δυνατό πνεύμα. Συνειδητοποίησα ότι ήταν γίγας σε όλους τους τομείς, τόσο στον πνευματικό όσο και στον ιατρικό. Κατάλαβα ξεκάθαρα ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο στη ζωή του, αν δεν τον βοηθάει ο Θεός. Διά μέσου του Αγίου Λουκά έλαμψε δυνατά εντός μου το φως του Χριστού.

Άγιος Λουκάς (Βόινο-Γιασενέτσκι) Το 2019, στο Μονακό, πραγματοποίησα ομιλία για τη ζωή και τα θαύματα μετά θάνατον του Αγίου Λουκά, που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες χώρες. Εκτός από τους τοπικούς γιατρούς, στο συνέδριο συμμετείχαν τα εγγόνια του Μπότκιν και γιατροί από τη Γαλλία. Η ομιλία μου είχε μεγάλη απήχηση στους ιατρικούς κύκλους. Την ίδια χρονιά, δημοσιεύτηκε το βιβλίο μου «Ο Άγιος Λουκάς (Βόινο-Γιασενέτσκι), ομολογητής, γιατρός και θαυματουργός, αρχιεπίσκοπος της Συμφερουπόλεως και της Κριμαίας, Δόκτωρ ιατρικής, καθηγητής χειρουργίας και τοπογραφικής ανατομίας. Βιογραφία και μεταθανάτια θαύματα». Τα πρωτοφανή θαύματα τα καταγράφω από τους μάρτυρες των γεγονότων. Ένας τέτοιος μάρτυρας μιας θαυμαστής βοήθειας του Αγίου ήμουν κι εγώ. Αυτές οι αναφορές ενισχύουν την πίστη όχι μόνο των γιατρών, αλλά και των βαριά αρρώστων. Μετά από ένα, δύο, τρία χρόνια, άνθρωποι έρχονται σ' εμένα, επιβεβαιώνοντας ότι η ανίατη ασθένειά τους νικήθηκε από τον Θεό, με τις πρεσβείες του Αγίου Λουκά.

— Πώς πρέπει οι άνθρωποι ν' αντιμετωπίζουν τις ασθένειές τους;

Συστήνω στους ανθρώπους ν' αντιμετωπίζουν την ασθένειά τους όχι ως κακό, αλλά ως ευεργεσία από τον Θεό

— Πάντα συστήνω στους ανθρώπους να έχουν την ελπίδα τους στον Θεό και ν' αντιμετωπίζουν την ασθένειά τους όχι ως κακό, αλλά ως ευεργεσία από τον Θεό. Όταν είσαστε άρρωστοι, πάντα ν' αναρωτιέστε: «Γιατί αρρώστησα;». Δηλαδή, να ρωτάτε τον εαυτό σας και όχι κάποιον άλλον. Και προσπαθήστε να φέρετε τον σταυρό σας με γαλήνη, ευχαριστώντας τον Θεό και αντιλαμβανόμενοι ότι στη ζωή δεν γίνεται τίποτα τυχαία. Εάν έχετε μια όχι συνηθισμένη ασθένεια, αλλά ασθένεια που χρειάζεται σοβαρές χειρουργικές επεμβάσεις, με ιδιαίτερη ταλαιπωρία της ψυχής, τότε να προσεύχεστε στον Άγιο Λουκά, να τον παρακαλείτε για βοήθεια. Έχοντας υπ' όψιν πολλαπλά παραδείγματα, των οποίων ήμουν μάρτυρας, ο Άγιος Λουκάς δεν θα σας εγκαταλείψει, αλλά εμφανώς και μη θα παρέμβει στη θεραπεία σας και θα σας βοηθήσει οπωσδήποτε. Όμως, να μην ξεχάσετε να τον ευχαριστήσετε μετά. Η αρρώστια πρέπει να οδηγήσει σε αλλαγές της ζωής σας, να γίνετε θρήσκοι, εάν δεν είσαστε ακόμα.

— Ποια σχέδια έχετε για το μέλλον;

—Στο μέλλον θα ήθελα να εκδώσω ένα καινούργιο βιβλίο, για τη μεταθανάτια βοήθεια του Αγίου, ο οποίος αόρατα συμμετέχει σε χειρουργικές επεμβάσεις, καθοδηγεί τα χέρια των χειρουργών, καθορίζει διαγνώσεις, έρχεται στην εντατική, παρήγορή τους ασθενείς. Αυτή η αισθητή συμμετοχή του στις ζωές των ασθενών συγκλονίζει, φυσικά, και τους χαροποιεί ιδιαίτερα, καθώς αντιλαμβάνονται ότι ο Άγιος δεν τους εγκαταλείπει.