«Δεν μπορώ να σιωπώ για το θαύμα»

Η οικογένεια Πραβντολιούμποβ, απόγονοι του πατέρα Σέργιου Ανατόλιεβιτς Πραβντολιούμποβ, είχε μια βαθιά πνευματική σχέση με τον πατέρα Ιωάννη. Ο Άγιος Σέργιος ο ομολογητής, διάδοχος μιας αρχαίας ιερατικής δυναστείας, είχε επτά παιδιά. Οι δύο γιοι του, ο Βλαντιμίρ και ο Ανατόλιος, έγιναν επίσης ιερείς στην Μητρόπολη του Ριαζάν, όπου οι πρόγονοί τους λειτουργούσαν επί αιώνες. Εκεί, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, γνωρίστηκαν με τον ιερέα Ιωάννη Κρεστιάνκιν, καθώς άρχισε τη διακονία του στις ενορίες του Ριαζάν.

Μετά την γνωριμία των πρωτοπρεσβύτερων Ανατόλιο και Βλαντιμίρ Πραβντολιούμποβ, με τον πατέρα Ιωάννη Κρεστιάνκιν γνωρίστηκε επίσης η μητέρα τους η Λυδία Ντμίτριεβνα, η παπαδιά του Αγίου Σεργίου του Ομολογητή, και οι αδελφές της Βέρα και Σοφία. Η νεότερη γενιά της οικογένειας προσεγγίστηκε επίσης από τον πατέρα Ιωάννη. Έτσι έτυχε να γίνει ώστε οι τρεις γενιές της δυναστείας Πραβντολιούμποβ να απευθύνονται στον Αρχιμανδρίτη Ιωάννη (Κρεστιάνκιν) για συμβουλές. Μεταξύ των απογόνων του Αγίου Σέργιου του Ομολογητή, οι οποίοι επικοινωνούσαν με τον πατέρα Ιωάννη, είναι οι γνωστοί πρωτοπρεσβύτεροι της Μόσχας, Μιχαήλ Ανατόλιεβιτς και Σέργιο Ανατόλιεβιτς Πραβντολιούμποβ.

Θέτουμε υπόψη σας τις ιστορίες για τον πατέρα Ιωάννη (Κρεστιάνκιν) ορισμένων από τους εκπροσώπους αυτής της αξιόλογης οικογένειας.

Ο πατήρ Ιωάννης επισκέπτεται την παπαδιά Λυδία Πραβντολιούμποβα

Δεν μπορείτε να καλύψετε τον ήλιο με την παλάμη του χεριού σας!

Ο πρωτοπρεσβύτερος Βλαντιμίρ Σεργκέεβιτς Πραβντολιούμποβ (1931-2021), γιος του Αγίου Σέργιου του Ομολογητή. Διετέλεσε πρωτοπρεσβύτερος από το 1967-2004 και πριν από τον θάνατό του ήταν επίτιμος ηγούμενος της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στο Κασίμοβ.

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Βλαντιμίρ Πραβντολιούμποβ – Πριν από την άφιξη του πατέρα Ιωάννη στο Κασίμοβ πολλοί άνθρωποι τον ήξεραν ως έναν εξαίρετο ιερέα. Ήταν η δεκαετία του 1960, το αποκορύφωμα της πίεσης του Χρουστσόφ προς την Ορθόδοξη Εκκλησία. Στο Κασίμοβ, στο θεωρείο βρισκόταν μια πολύ αυταρχική (ειδικά σε σχέση με τον κλήρο) και έξυπνη γυναίκα, η Κλαύδια Ιβάνοβνα Ποτάποβα. Έτσι, ζούσαμε σαν να βρισκόμασταν υπό πολιορκία και περιμέναμε κάθε είδους κακοήθεια από αυτήν. Και έτσι, όταν ο πρωτοπρεσβύτερος, πατήρ Βασίλειος, λόγω της μεγάλης του ηλικίας, βγήκε στην σύνταξη, η Κλαύδια Ιβάνοβνα με ρώτησε:

– Ποιος είναι ο καλύτερος ιερέας στην μητρόπολή μας; Θα τον παρακαλέσω να πάει στο Κασίμοβ.

– Ο πατήρ Ιωάννης Κρεστιάνκιν είναι ο καλύτερος, αλλά δεν θα σας τον δώσουν.

– Θα τον δώσουν! – Η Κλαύδια Ιβάνοβνα είπε με αυτοπεποίθηση.

Και πράγματι, μετά από λίγο μαθαίνουμε ότι ο πατήρ Ιωάννης Κρεστιάνκιν διορίζεται στο Κασίμοβ. Σε αυτό το σημείο η Κλαύδια Ιβάνοβνα φοβήθηκε λίγο:

– Λένε ότι ο πατήρ Ιωάννης είναι προφήτης.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Κασίμοβ, ο οποίος έμεινε από τις 30 Ιανουαρίου (με το παλαιό ημερολόγιο είναι η ημέρα των Τριών Ιεραρχών) του 1966 έως τις 2 Φεβρουαρίου (με το παλαιό ημερολόγιο είναι η Υπαπαντή του Κυρίου) του 1967, ο πατήρ Ιωάννης ανακαίνισε την εκκλησία εσωτερικά και εξωτερικά, οι μοναχές από το Λέτοβα [1] έραψαν άμφια με τα χρώματα που ήταν σε έλλειψη. Τα άμφια αυτά είναι ακόμη και σήμερα ζωντανά και έχουν μείνει με το όνομα "τα άμφια του πατέρα Ιωάννη". Στο σάβανο τα πνευματικά του παιδιά έφεραν λουλούδια από τη Μόσχα. Το έθιμο αυτό συνεχίζεται έκτοτε στις εκκλησίες του Κασίμοβ, να στολίζουν τα σάβανα με λουλούδια.

Παρά την πρόσφατη φυλάκισή του, ο πατήρ Ιωάννης κήρυττε με πολύ θάρρος

Παρά την πρόσφατη φυλάκισή του, ο πατήρ Ιωάννης ενήργησε χωρίς να υπολογίζει τις αρχές και κήρυττε με πολύ θάρρος. Θυμάμαι από το κήρυγμά του φράσεις σχετικά με τους άθεους:

• «Δεν μπορείτε να καλύψετε τον ήλιο με την παλάμη του χεριού σας!»
• «Θέλουν να θάψουν την πίστη! Αλλά θα θάψουν τους εαυτού τους!»

Κάποτε εξομολογούσα κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας. Μεταξύ των μετανοούντων ήταν και μια γυναίκα που είχε κάνει έκτρωση. Αν και υποσχέθηκε ότι δεν θα επαναλάβει την αμαρτία, έμεινα με αμφιβολία για το αν είχε αισθανθεί τη σοβαρότητα της πτώσης της. Και μόνο που το σκέφτομαι, ακούω το κήρυγμα του πατέρα Ιωάννη να κροταλίζει: "Το Θείο Ποτήριον, με το αίμα του δολοφονημένου μωρού έτοιμο θα δοθεί στη μητέρα-δολοφόνο"!

Μετά την αποφοίτησή του από την ακαδημία, ένας ιερέας έμεινε για κάποιο χρονικό διάστημα χωρίς ναό και έκανε την πρακτική του λειτουργώντας στο Κασίμοβ. Μια μέρα, κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας, στην άκρη του ναού τελούσε το Μυστήριο του Βαπτίσματος. Ένας ταραγμένος άνδρας μπαίνει τρέχοντας μέσα:

– Πάτερ Βλαντιμίρ, τι θα κάνουμε, η νονά αποδείχθηκε άπιστη. Ήρθε την ώρα της βάπτισης, και δεν την είχα ρωτήσει πριν από τη βάπτιση εάν πιστεύει στον Θεό, και τώρα αποδείχθηκε ότι ήταν άπιστη.

Τον ακολούθησα στην άκρη του ναού και είδα την κοπέλα, που προσπαθούσε να μη χάσει την αξιοπρέπειά της, αλλά ήταν φανερά χαμένη, και δίπλα της στεκόταν ο θυμωμένος νεαρός ιερέας, ο οποίος της είπε:

– Πώς τολμάτε – άπιστη! Να έρχεσαι στο μυστήριο της βαπτίσεως και να θέλετε να γίνετε νονά.

Έκπληκτη από μια τέτοια επίθεση, η κοπέλα προσπάθησε να δικαιολογηθεί με τα συμβατικά επιχειρήματα της αντιθρησκευτικής προπαγάνδας. Με λίγα λόγια, της απέδειξα τον παραλογισμό των ισχυρισμών της και την οδήγησα σε μια αμήχανη κατάσταση. Ανησυχώντας για την απουσία μας, ο πατήρ Ιωάννης ήρθε σε εμάς, κατάλαβε περί τίνος πρόκειται, συνειδητοποίησε ότι οι συνάδελφοί του είχαν ορμίσει και οι δύο στην κοπέλα, την πήρε στην άκρη και άρχισε να της λέει κάτι στο αυτί. Ήταν ξεκάθαρο από όσα ακούσαμε: της έλεγε ότι στην πραγματικότητα ήταν πιστή, αλλά δεν το γνώριζε ακόμα.

Μου έκανε εντύπωση η μοναδικότητα της προσευχής του.

Η Βέρα Σεργκέεβνα Πραβντολιούμποβα κόρη του Αγίου Σέργιου του Ομολογηγή. Έπασχε από κώφωση και δεν παντρεύτηκε. Μετά τον θάνατο της μητέρας της, της Λυδίας Ντμιτρίεβνα, έζησε με την αδελφή της, την Σοφία Σεργκέεβνα.

– Όταν ο πατήρ Ιωάννης ήρθε στο Κασίμοβ, ήταν μαζί μας τόσο απλός, τόσο ευγενικός και συχνά μας επισκεπτόταν. Μετά από κάποια Προσκυνηματική εκδρομή, καλούσε δύο αδερφούς, τον πατέρα Ανατόλιο και τον πατέρα Βλαντιμίρ να μας επισκεφθούν. Έλεγε: "Θα μαζευτούμε στο σπίτι της μητέρας μου". Και στη μητέρα μου έλεγε: "Ορίστε, μητέρα, έφτασε ο τρίτος σου γιος. Στο τραπέζι μιλούσε πολύ με τους δύο αδερφούς ιερείς.

Αφού έμαθε για την κώφωσή μου, ο πατήρ Ιωάννης μου επέτρεψε να παίρνω βιβλία στην εκκλησία, να παρακολουθώ την Θεία Λειτουργία και να διαβάζω ταυτόχρονα. Μου έδωσε επίσης ένα φθαρμένο βιβλίο, το γιορτινό Μηναίο, το οποίο δεν ήταν πολύ μεγάλο σε μέγεθος. Μπορούσα να μην παίρνω το βιβλίο στη Θεία Λειτουργία, αλλά μόνο μερικά φυλλάδια. Η ζωή μου έγινε αμέσως πιο εύκολη. Ακόμα δεν έχω μάθει πώς να προσεύχομαι για 2-3 ώρες χωρίς βιβλία. Πριν από τον πατέρα Ιωάννη δεν μου επιτρεπόταν να παίρνω βιβλία στην εκκλησία και να διαβάζω στη Θεία Λειτουργία. Τα βιβλία με βοηθούν και αποτελούν μεγάλη παρηγοριά για μένα.

Μια μέρα έγινε μια συζήτηση στο τραπέζι για μένα. Ο πατήρ Ιωάννης είπε:

– Πρέπει να σε παντρέψουμε.

– Όχι! Είμαι μεγάλη σε ηλικία!

– Υπάρχει ένας λευκός γάμος, υπάρχει ένας μαύρος.

Εγώ, που δεν ήθελα να πάρω τον δρόμο του μοναχισμού, αν και ήμουν γεροντοκόρη, αρνιόμουν από τον φόβο μου. (Κι αν με ευλογήσει! Τι θα κάνω;) Η κουβέντα συνεχίστηκε εκεί στο κύριο τραπέζι, κι εγώ καθόμουν εκεί και σκεφτόμουν (αλίμονό μου!!!!): "Ένας μαύρος γάμος! Και πώς είναι αυτός; Ούτε μαύρος ούτε άσπρος, κάποιο είδος γκρίζου!" [2]. Και σχεδόν αμέσως, ως απάντηση στις σκέψεις μου, ο πατήρ Ιωάννης είπε:

– Προς το παρόν γίνε σαν εμένα, γκρίζα.

Και στη συνέχεια το επανέλαβε στην αδελφή Σοφία:

– Ίσως δεν άκουσε, ας είναι γκρίζα προς το παρόν.

Έτσι παρέμεινα "γκρίζα" από τότε.

Ο πατήρ Ιωάννης προσευχόταν με τέτοιο τρόπο που διαπέρασε όλη μου την ψυχή και άναψε την φλόγα της προσευχής μέσα μου

Υπάρχει επίσης μια πολύ δυνατή και ζωντανή ανάμνηση. Στεκόμουν στον ναό μαζί με τον κόσμο. Ούτε την Θεία Λειτουργία ούτε το κήρυγμα ακούγονταν λόγω της κώφωσής μου. Κάποτε, κατά τη διάρκεια του συνηθισμένου Ακαθίστου ενώπιον της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας του Καζάν, βρέθηκα κοντά στον πατέρα Ιωάννη. Μου έκανε εντύπωση η μοναδικότητα της προσευχής του, ήταν τόσο θερμή. Ήταν τέτοια η προσευχή του πατέρα Ιωάννη που διαπέρασε ολόκληρη την ψυχή μου και άναψε την φλόγα της προσευχής μέσα μου.

Μια μέρα είπα στον πατέρα Ιωάννη:

– Ετοιμάζομαι να γράψω μια εξομολόγηση, αλλά καταλήγω σε μυθοπλασία.

Εκείνος μου απάντησε:

– Αν δεν έχουμε έναν όγκο χρυσού, είμαστε ευτυχείς ακόμα και αν έχουμε έναν κόκκο χρυσού.

Λέω επίσης:

– Όλο κλαίω και κλαίω. Αν αυτά τα δάκρυα μπορούσαν να μετατραπούν σε αμαρτίες, θα ήταν υπέροχα. Πόσα έχω χύσει για το τίποτα.

Ο πατήρ Ιωάννης απάντησε:

– Όταν δεν έχουμε καθαρό νερό, φέρνουμε ότι βρούμε, το στραγγίζουμε, το καθαρίζουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Δεν θα μπορέσει ο Θεός να στραγγίξει και τα δικά σας δάκρυα για τις αμαρτίες σας;

Είναι απαραίτητο να είσαι, όχι να φαίνεσαι

Η Σοφία Σεργκέεβνα Πραβντολιούμποβα, η κόρη του Αγίου Σεργίου του Ομολογητή. Ήταν σοβαρά άρρωστη, οι γιατροί πολλές φορές προέβλεψαν τον επικείμενο θάνατό της. Πέθανε σε μεγάλη ηλικία και δεν παντρεύτηκε. Τα τελευταία χρόνια φρόντιζε μια βαριά άρρωστη αδελφή της, τη Βέρα Σεργκέγιεβνα.

– Δεν μπορώ να σιωπήσω για το θαύμα που συνέβη με τον λόγο και την προσευχή του πατέρα Ιωάννη στον μεγαλύτερο αδελφό μας, τον πατέρα Ανατόλιο. Ο πατήρ Ανατόλιος, μετά από μια σοβαρή καρδιακή προσβολή, δεν ήταν πλέον σε θέση να λειτουργήσει, καθώς γινόταν όλο και πιο άρρωστος.

Ο πατήρ Ανατόλιος πάντρεψε όλα τα παιδιά του. Μόνο ο νεότερος, ο Σεραφείμ, παρέμεινε τότε ανύπαντρος. Ο πατήρ Ιωάννης ευλόγησε τον πατέρα Ανατόλιο να παντρέψει τον μικρότερο γιο του. Ελπίζαμε ότι οι προσευχές του πατέρα Ιωάννη θα έκαναν τον πατέρα Ανατόλιο να αισθανθεί καλύτερα και θα ήταν σε θέση να το πραγματοποιήσει. Αλλά ο καιρός περνούσε και όχι μόνο δεν καλυτέρευε, αλλά γινόταν όλο και χειρότερα. Ο γάμος είχε προγραμματιστεί για τα τέλη Ιανουαρίου και πριν από την γιορτή της Αγίας Σκέπης ο πατήρ Ανατόλιος αρρώστησε τελείως. Αποφάσισαν να ετοιμάσουν τον κόμπο του θανάτου, χωρίς να το πει σε κανέναν, ήσυχα. Αλλά δεν πέθανε.

Ο πατήρ Ανατόλιος πίστευε ακράδαντα και πολλές φορές έλεγε ότι η ευλογία του πατέρα Ιωάννη δεν θα μπορούσε να μην εκπληρωθεί και σίγουρα θα πάντρευε ο ίδιος τον Σεραφείμ. Η κατάστασή του δεν ήταν τόσο καλή ώστε να μπορέσει να τελέσει τον γάμο, αλλά άρχισαν να προετοιμάζονται για τον γάμο. Ένιωθε και πάλι αδύναμος και την παραμονή του γάμου χειροτέρεψε. Ήμουν κοντά του και τον άκουσα να επαναλαμβάνει πολλές φορές: " Διεθνή, 5, Διεθνή, 5", είναι η διεύθυνση της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Πσκόβ. Σταμάτησε για λίγο και μετά το επαναλάμβανε ξανά. Σύντομα ήρθε να τον δει ο πατήρ Θεόδωρος, ο γιος του. Πήγα στο άλλο δωμάτιο όπου έπρεπε να διακοσμήσω τις τούρτες. Καθώς διακοσμούσα έτρεχαν τα δάκρυα από τα μάτια μου. Πέρασε και αυτή η νύχτα.

Ο πατήρ Ανατόλιος Πραβντολιούμποβ με τα παιδιά του

Ήρθε η ώρα, τον πατέρα Ανατόλιο τον ντύσανε κατά κάποιο τρόπο. Έφεραν το αυτοκίνητο έξω στη βεράντα και τον έβαλαν να καθίσει για περίπου 20 λεπτά. Ο κόσμος συγκεντρώθηκε στο ναό, αλλά δεν υπήρχε ενθουσιασμός για το γάμο, υπήρχε μια θλίψη από τον κόσμο. Όλοι γνώριζαν ότι ήταν η τελευταία φορά που θα έβλεπαν τον πνευματικό τους πατέρα. Ο πατήρ Θεόδωρος τους αρραβώνιασε και ο πατήρ Ανατόλιος τους πάντρεψε. Ο δεύτερος αδελφός μας, ο πατήρ Βλαδίμηρος, στάθηκε στο μικρό βωμό και προσευχόταν αδιάκοπα. Όλα πήγαν καλά. Αλλά το θαύμα συνεχίστηκε! Ο πατήρ Ανατόλιος μπόρεσε να καθίσει στο τραπέζι με τους νεόνυμφους! Και μάλιστα τραγούδησε και κάτι!

Η αδελφή Βέρα ανησυχούσε ότι μπορεί να πέθαινε μετά το γάμο και να γινόταν ημέρα πένθους για τους νεόνυμφους. Αλλά ο πατήρ Ανατόλιος έζησε άλλες τρεις εβδομάδες και, σύμφωνα με τα λόγια του πατέρα Ιωάννη: "Και τότε μπορείτε να πείτε " Νῦν ἀπολύεις ", πέθανε την δεύτερη ημέρα μετά την γιορτή της Υπαπαντής του Κυρίου.

Όταν στη συνέχεια ευχαρίστησα τον πατέρα Ιωάννη για αυτό το θαύμα με τον πατέρα Ανατόλιο, είπε: «Αυτό οφείλεται επίσης στην μεγάλη του πίστη».

Και θα ήθελα επίσης πολύ να θυμηθώ τα σημαντικά λόγια του πατέρα Ιωάννη:

• «Είναι απαραίτητο να είσαι, όχι να φαίνεσαι»
• «Εφόσον γνωρίζουμε κάτι, μπορούμε να διδάξουμε τους άλλους. Έτσι πρέπει να γίνεται!»

Συνεχίζεται...