Η Πρόνοια του Θεού
ή Ένα θαυμαστό ταξίδι

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Βιτάλιος Κολπατσένκο διηγείται πώς οι γέροντες της Όπτινα τον ευλόγησαν για το ταξίδι στο Άγιο Όρος και ποια θαυμαστά γεγονότα συνέβησαν στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού.

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Βιτάλιος

Ο Βιτάλιος Κολπατσένκο είναι εφημέριος του Ιερού Ναού της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού στην πόλη Χβαλίνσκ, Ιερατικώς Προϊστάμενος της περιοχής Χβαλίνσκ της Εκκλησιαστικής Επαρχίας Σαράτοβ και Διευθυντής του Ορθόδοξου Εκπαιδευτηρίου «Άγιος Μάρτυς Κόμης Αλέξανδρος Μέδεμ». Εκτός από αυτό, ο πατήρ Βιτάλιος είναι ιστορικός με πανεπιστημιακές σπουδές και πατέρας επτά παιδιών, ο μεγαλύτερος εκ των οποίων είναι 17 χρονών και ο μικρότερος τριών μηνών*. Ο πατήρ Βιτάλιος συμφώνησε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας, η πρώτη από τις οποίες ήταν η ακόλουθη:

– Στη ζωή κάθε ανθρώπου ενεργεί η Πρόνοια του Θεού. Άλλοτε κρυμμένη και άλλες φορές να αποκαλύπτεται με κάποια σημάδια, σημαδιακές συναντήσεις ή λόγια που ειπώθηκαν την κατάλληλη στιγμή. Αγαπητέ πατέρα Βιτάλιε, θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας εμπειρίες από τέτοια σημάδια, δηλαδή φανερές εκδηλώσεις της Πρόνοιας του Θεού στη ζωή σας;

Η απάντηση του συνομιλητή μας είναι μια εκπληκτική μαρτυρία της θαυμαστής Πρόνοιας του Θεού και πραγματικό διήγημα.

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Βιτάλιος με την οικογένειά του

Η Πρόνοια του Θεού είναι η έγνοια του Θεού για τον άνθρωπο

Η Πρόνοια του Θεού είναι παρούσα στη ζωή κάθε ανθρώπου, αλλά στη ζωή ενός ιερέα αυτή, μάλλον, εκδηλώνεται ιδιαίτερα φανερά. Τι είναι η Πρόνοια του Θεού; Είναι η έγνοια του Θεού για τον άνθρωπο. Μια έγνοια συνολική, και για τις καθημερινές του ανάγκες, αλλά το κυριότερο, για τη σωτηρία της ψυχής του. Μια έγνοια ώστε η καρδιά του ανθρώπου όλο και πιο πολύ να γεμίζει με αγάπη.

Όταν μια φωτογραφία με κάλεσε στο δρόμο

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Βιτάλιος Την φανερή ενέργεια της Πρόνοιας του Θεού την βίωσα όταν για πρώτη φορά επισκέφτηκα το Άγιο Όρος. Πώς έγινε αυτό. Κάποτε, το 2002, επισκέφτηκα την Ιερά Μονή Όπτινα, όπου τελείως απροσδόκητα με πλησίασε ένας μοναχός, άπλωσε σιωπηλά το χέρι του για να μου δώσει μια φωτογραφία και έφυγε. Η φωτογραφία είχε όμορφες λειψανοθήκες με λείψανα. Αυτή είχε ληφθεί από πάνω. Φαίνονταν μόνο το τραπέζι, οι λειψανοθήκες και το πάτωμα. Δεν είχε καμία επιγραφή για το πού είναι και τι είναι. Παρόλα αυτά, η φωτογραφία αναστάτωσε με παράξενο τρόπο την ψυχή μου, λες και με καλούσε. Άρχισα να ρωτάω τους πατέρες της Όπτινα, πού μπορεί να βρίσκονται αυτά τα κειμήλια. Μου απάντησαν ότι μοιάζει πάρα πολύ να βρίσκονται στην Ελλάδα, στο Άγιο Όρος. Μετά από αυτό, δε με εγκατέλειπε η σκέψη να επισκεφτώ τον Κλήρο της Μητέρας του Θεού.

Ο λογισμός να επισκεφτώ το Άγιο Όρος

Το 2002 ήταν τότε που μόλις είχα ξεκινήσει την ποιμαντική μου υπηρεσία, αφού είχα ήδη λειτουργήσει ένα χρόνο στον Ιερό Ναό της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου στην πόλη Σαράτοβ. Την άνοιξη του 2003, μας επισκέφτηκε ο επίσκοπος Λογγίνος Κορτσάγκιν, ο νυν μητροπολίτης Σαράτοβ και Βολσκ. Όταν τον πρωτοσυνάντησα, του απευθύνθηκα με μια μόνο ερώτηση:

– Σεβασμιώτατε, δε με εγκαταλείπει ο λογισμός να επισκεφτώ το Άγιο Όρος…

Οι γέροντες μας μαθαίνουν να ελέγχουμε τον κάθε λογισμό με το χρόνο και με την προσευχή, μάλλον, γι΄αυτό, ο Σεβασμιώτατος μου απάντησε:

– Έλα να με δεις για αυτό το θέμα μετά από ένα μήνα.

Ακριβώς ένα μήνα μετά, πήγα στον Σεβασμιώτατο και του ομολόγησα ότι ο λογισμός δε με εγκαταλείπει. Και τότε με ευλόγησε να ετοιμάσω τα παραστατικά για το ταξίδι, επειδή οι κληρικοί μπορούν να πηγαίνουν στο Άγιο Όρος μόνο μετά από πρόσκληση. Επιτέλους, ήρθε η πρόσκληση για μένα και ο Σεβασμιώτατος με ευλόγησε για προσκύνημα διάρκειας τριών εβδομάδων. Μετά το Πάσχα, ξεκίνησα για το Άγιο Όρος. Στην τσέπη μου κρατούσα εκείνη την φωτογραφία.

Μια εβδομάδα λες και ήταν μια μέρα

Η Ιερά Μονή του Αγίου Παντελεήμονος ήταν το πρώτο μοναστήρι, στο οποίο βρέθηκα. Μου έδωσαν κελί. Πήγαινα σε όλες τις ιερές ακολουθίες, προσευχόμουν μπροστά στην κάρα του Οσίου Σιλουανού του Αθωνίτη και ένιωθα μεγάλη χάρη. Δεν ήθελα να πάω πουθενά αλλού, σε κανένα άλλο μοναστήρι. Δάκρυα κατάνυξης και ευγνωμοσύνης έτρεχαν από μόνα τους και η πρώτη μου βδομάδα στο Άγιο Όρος πέρασε λες και ήταν μια μέρα.

Η Ρωσική Ιερά Μονή του Αγίου Παντελεήμονος

Μια απρόσμενη συνάντηση

Ωστόσο, είχα προγραμματίσει να δω και άλλα μοναστήρια και οπωσδήποτε να εντοπίσω εκείνο το μέρος που απεικονιζόταν στη φωτογραφία που φύλαγα πολύ προσεκτικά. Έτσι, πήγα στη Σερβική Μονή Χιλανδαρίου. Βέβαια, με αποθάρρυναν να πάω εκεί και μου είπαν ότι τη Μεγάλη Σαρακοστή είχε γίνει εκεί μεγάλη πυρκαγιά και δεν δέχονται ακόμα προσκυνητές.

Η Ιερά Μονή Χιλανδαρίου

Το καλυμμαύχι του είχε σταυρό κάτι που σήμαινε ότι ο συνομιλητής μου είναι επίσκοπος

Αλλά εγώ ήθελα πάρα πολύ να επισκεφτώ τη σερβική Μονή, οπότε, αποφάσισα να πάω. Εκεί με δέχτηκαν, με κάλεσαν στην τράπεζα στην κουζίνα (νομίζω πως είχε καεί το αρχονταρίκι όπου δέχονταν προσκυνητές). Δίπλα μου στο τραπέζι καθόταν ένας ηλικιωμένος μοναχός, ο οποίος μιλούσε πάρα πολύ καλά ρωσικά. Αυτός άνοιξε κουβέντα μαζί μου και μού έδειξε χόρτα που έτρωγαν παλαιότερα οι ασκητές στο Άγιο Όρος. Αστειευόταν και ήταν πολύ απλός στην επικοινωνία. Εγώ, τότε ακόμα πολύ νέος ιερέας, χαλάρωσα, μιλούσα μαζί του το ίδιο απλά, αστειευόμουν κι εγώ, ώσπου είδα το καλυμμαύχι δίπλα του. Το καλυμμαύχι του είχε σταυρό κάτι που σήμαινε ότι ο συνομιλητής μου είναι επίσκοπος. Όταν αυτός γύρισε κάποια στιγμή προς την άλλη πλευρά, ρώτησα ψιθυριστά τον αδελφό μάγειρα:

– Με συγχωρείτε, είναι επίσκοπος;

Ο μάγειρας έκανε νεύμα:

– Επίσκοπος, επίσκοπος!

Από την πλευρά μου ακολούθησε βουβή σκηνή, ανάλογη εκείνης του Γκόγκολ.

Ο Επίσκοπος Αθανάσιος Γιέβτιτς Όταν πήγα για εσπερινή ακολουθία, κάθισα αθόρυβα στο στασίδι και άρχισα να προσεύχομαι σιωπηλά. Με πλησίασε ένας από την αδελφότητα και μου είπε:

– Σας καλεί ο επίσκοπος.

Με τρεμάμενη την καρδία πήγα στον Σέρβο επίσκοπο. Με έβαλε μπροστά στην εικόνα της Παναγίας της Τριχερούσας και με ευλόγησε:

– Ψάλλε στη Μητέρα του Θεού!

Έψελνα τροπάρια που ήξερα από στήθους και ο Σεβασμιώτατος, μάλλον, προσευχόταν, επειδή ένιωθα ότι η ψυχή μου γεμίζει από χαρά και πνευματική αγαλλίαση.

Στη συνέχεια, με ευλόγησε να τελέσω τη Θεία Λειτουργία την επόμενη μέρα.

Έτσι γνώρισα έναν από τους πιο γνωστούς σύγχρονους θεολόγους, τον επίσκοπο Αθανάσιο Γιέβτιτς. Αργότερα, αστειευόμενος, ανακαλούσα πολλές φορές στη μνήμη μου το ότι αυτός ο θεολόγος σε μένα μίλαγε για τα χόρτα που έτρωγαν παλαιότερα οι Αθωνίτες ασκητές.

Ο Άγιος Νεκτάριος

Στη συνέχεια, επισκέφτηκα και άλλα μοναστήρια και, επιτέλους, βρήκα εκείνο της φωτογραφίας μου. Ρώτησα τους πατέρες:

– Ποιανού λείψανα είναι αυτά;

Μου απαρίθμησαν πολλούς αγίους, από τους οποίους μου μπήκε στην καρδιά το όνομα του ενός, αυτό του Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης. Τότε δεν ήξερα τίποτα για αυτόν.

Στο επόμενο αγιορείτικο μοναστήρι γνώρισα έναν Έλληνα μοναχό Παύλο. Αυτός μιλούσε πολύ καλά ρωσικά, ήξερε βίους αγίων μας και είχε διαβάσει τα έργα του Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνοβ και του Θεοφάνη του Έγκλειστου. Ο πατήρ Παύλος μου μίλησε για τις συναντήσεις του με τον γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη και για το ότι ο γέροντας συχνά επαναλάμβανε:

– Κάθε άνθρωπος πρέπει να γίνει Εργοστάσιο καλών λογισμών.

Κάθε άνθρωπος πρέπει να γίνει Εργοστάσιο καλών λογισμών

Μου άρεσε πολύ αυτή η μεταφορά. Αμέσως φαντάστηκα εργοστάσιο επεξεργασίας σκουπιδιών, όπου μεταφέρουν πολλά άχρηστα και βρώμικα απόβλητα, τα οποία μετά από επεξεργασία μετατρέπονται σε χρήσιμα υλικά. Παρεμπιπτόντως, αυτά τα εργοστάσια είναι πολύ κερδοφόρα. Αχ, να ήταν το ίδιο κερδοφόρα πνευματικά και τα δικά μας Εργοστάσια καλών λογισμών!   

Ρώτησα τον πατέρα Παύλο για τον Άγιο Νεκτάριο Αιγίνης, με άφησε για λίγα λεπτά και επέστρεψε με μια μικρή φωτογραφία του Αγίου και μου είπε:

– Είναι μεγάλος Άγιος!

Και συμπλήρωσε:

– Όπως για σας τους Ρώσους είναι ο Όσιος Σεραφείμ του Σαρώφ ή ο Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης, έτσι είναι για μας ο Άγιος Νεκτάριος Αιγίνης.

Μου έδωσε τη φωτογραφία και αποχαιρετιστήκαμε θερμά. Συνέχισα το ταξίδι μου, συνειδητοποιώντας ξεκάθαρα ότι είναι η Πρόνοια του Θεού εκείνη που με οδηγεί σε αυτό το ταξίδι.

Ο Άγιος Νεκτάριος

Το Δοχειάρι και το καταπληκτικό βιβλίο

Όπως έχω αναφέρει, υπηρετούσα στο Σαράτοβ, στο Ναό που είναι αφιερωμένος στην Παναγία την Γοργοϋπήκοο. Αυτός ήταν ο λόγος που ήθελα πάρα πολύ να επισκεφτώ την Ιερά Μονή Δοχειαρίου, όπου βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου. Όταν έφτασα στο Δοχειάρι, γνώρισα έναν εργάτη, ο οποίος διακονούσε εκεί. Μου έδειξε το μέρος, όπου διακονούσε στους κήπους, και στη συνέχεια θέλησε να με κεράσει τσάι και με κάλεσε στο κελί του.

Όσο αυτός ετοίμαζε μια πρόχειρη τράπεζα, εγώ κοιτούσα τα βιβλία του στη βιβλιοθήκη. Μου προσέλκυσε το ενδιαφέρον ένα βιβλίο του Έλληνα Αρχιμανδρίτη Αμβρόσιου Φοντριέ με τίτλο «Βίος του Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης». Στο Άγιο Όρος θα έμενα ακόμα μερικές μέρες και ζήτησα από τον άνθρωπο που μόλις είχα γνωρίσει να μου δανείσει αυτό το βιβλίο για λίγες μέρες (τελικά μου το χάρισε).   

Το βιβλίο για τον Άγιο Νεκτάριο ήταν καταπληκτικό! Σε αυτό βρήκα απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις που με ταλάνιζαν. Και σε αυτό επίσης φανερωνόταν η Πρόνοια του Θεού και η τρυφερή, Πατρική Του φροντίδα.

Η Ιερά Μονή Δοχειαρίου

Μια άλλη συνάντηση

Εκεί που ταξιδεύω πλέον προς την Ουρανούπολη, στο μυαλό μου υπάρχει μόνο ένα ερώτημα: να διανυκτερεύσω στη μικρή Ουρανούπολη και στη συνέχεια να πάω Θεσσαλονίκη στο αεροδρόμιο ή να φύγω αμέσως για τη μεγάλη άγνωστη πόλη όπου να περιμένω κάπου για ένα εικοσιτετράωρο μέχρι την ώρα της πτήσης (είχα χρήματα μόνο για τη διαδρομή προς Θεσσαλονίκη και το εισιτήριο);

Καθώς σκεφτόμουν τι να κάνω, έκλεισα τα μάτια μου. Ξαφνικά με πιάνει στον ώμο ένας ηλικιωμένος μοναχός και με μεγάλη διάθεση μού συστήνεται:

– Γεια σου, είμαι ο μοναχός Ραφαήλ, είμαι Σέρβος. Έλα μαζί μου, θα σε κεράσω φαγητό και θα σου προσφέρω διανυκτέρευση.

Αποβιβαστήκαμε στην Ουρανούπολη. Με πήγε σε καφέ, μου πρόσφερε διάφορα φαγητά και μου λέει:

– Φάε! Μετά θα χρειαστεί να περιμένουμε το φίλο μου το Σωτήρη που θα μας πάει στη Θεσσαλονίκη.

Καθόταν δίπλα μου, κοιτούσε πώς τρώω και τα μάτια του έλαμπαν από χαρά που ο Κύριος του έδωσε τη δυνατότητα να εκπληρώσει την εντολή της Αγάπης.

Ο Ραφαήλ και ο Σωτήρης

Ήρθε ο Σωτήρης, μπήκαμε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε για τη Θεσσαλονίκη. Ο μοναχός Ραφαήλ μου είπε:

– Αν δεν έχεις αντίρρηση, θα κάνουμε μια στάση στο νεκροταφείο. Σε παρακαλώ, να προσευχηθείς στον τάφο του γιού του Σωτήρη που έχει σκοτωθεί.

Φτάσαμε στο νεκροταφείο στη Θεσσαλονίκη. Το νεκροταφείο μου προκάλεσε πολύ όμορφα συναισθήματα: αυστηρή γεωμετρία, ταφόπλακες από λευκό μάρμαρο, όλα όμορφα, περιποιημένα και καθαρά. Πλησιάσαμε σε μια μαρμάρινη ταφόπλακα. Δίπλα είχε ντουλαπάκι με γυάλινες πόρτες. Μέσα είχε κεριά, θυμίαμα, κάρβουνα και προσευχητάρι.

«Μπαμπά, μην στεναχωριέσαι! Πηγαίνω στον Χριστό!»

Δίπλα στην ταφόπλακα υπήρχε ένα μαρμάρινο ανοιχτό βιβλίο, με σελίδες λες και τις έπαιρνε ο αέρας. Ζήτησα από τον Ραφαήλ να μου μεταφράσει. Στη σελίδα ήταν χαραγμένα τα τελευταία λόγια που είχε πει στο Σωτήρη ο γιος του: «Μπαμπά, μην στεναχωριέσαι! Πηγαίνω στον Χριστό!»

Τελέσαμε τρισάγιο και μετά τους ζήτησα να πάμε στην Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στη Σουρωτή, στον γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη. Πήγαμε εκεί, αλλά οι πύλες του μοναστηριού ήταν κλειστές. Ο Ραφαήλ σχολίασε:

– Δεν πειράζει, αύριο, πριν από την πτήση, θα έρθουμε ξανά!

Ο τάφος του Αγίου Παϊσίου στη Σουρωτή

Οι Άγιοι είναι δίπλα

Ο Σωτήρης μας πήγε για διανυκτέρευση. Πλησιάσαμε σε ένα μεγάλο, όμορφο κτίριο. Στα δεξιά του βρισκόταν ένας Ναός. Ρώτησα:

– Προς τιμήν ποιού Αγίου είναι αυτός ο Ναός;

Η απάντηση ήταν:

– Προς τιμήν του Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης!

Ο τάφος του Αγίου Νεκταρίου Ο Σωτήρης μας άφησε και έφυγε, ενώ ο Ραφαήλ και εγώ μπήκαμε στο νοσοκομείο. Ο Ραφαήλ πλησίασε στη νοσηλεύτρια, της είπε κάτι με χαρούμενη διάθεση. Γέλασαν, με κοίταξαν με πολλή καλοσύνη και μετά μου επέτρεψαν να περάσω στο θάλαμο. Στο θάλαμο υπήρχαν έξι κρεβάτια και όλα ήταν ελεύθερα. Ο πατήρ Ραφαήλ πήρε την τσάντα του, την πέταξε πάνω σε ένα από τα κρεβάτια και είπε:

– Αυτό είναι δικό μου κρεβάτι!

Δέχτηκα και εγώ τους κανόνες του παιχνιδιού, πέταξα το σάκο μου στο δεύτερο κρεβάτι και είπα στον ίδιο τόνο:

– Και αυτό είναι το δικό μου!

Μετά παρατήρησα ότι στο προσκέφαλο του κάθε κρεβατιού υπήρχαν μικρές στρόγγυλες εικόνες Αγίων. Κοίταξα και τι να δω: στο δικό μου κρεβάτι βρισκόταν η εικόνα του Αγίου Νεκταρίου. Σκέφτηκα ότι μάλλον σε όλα τα κρεβάτια οι εικόνες είναι ίδιες. Αλλά το έψαξα: στα άλλα κρεβάτια είχε άλλες εικόνες. Ο Άγιος σαν να ήταν δίπλα μου, με φρόντιζε, με νοιαζόταν.

Ο Άγιος σαν να ήταν δίπλα μου, με φρόντιζε, με νοιαζόταν

Την επόμενη μέρα ο Σωτήρης ξανά μας πήγε στη Σουρωτή, αλλά οι πύλες της Μονής ήταν και πάλι κλειστές για κάποιο λόγο. Ο συνοδοιπόρος μου είπε:

– Μην στεναχωριέσαι! Θα έρθεις εδώ ξανά!

Και πράγματι, το 2009, ευτύχησα να επισκεφτώ ξανά το Άγιο Όρος και τον τάφο του Αγίου Παϊσίου στη Σουρωτή. Επίσης, πήγα και στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας, στην Αίγινα, στον Άγιο Νεκτάριο Αιγίνης. Τότε, είχα ήδη μάθει ότι η μνήμη του Αγίου τιμάται την ημέρα μνήμης της εικόνας της Παναγίας της Γοργοϋπηκόου. Είναι η εικόνα, στον Ιερό Ναό της οποίας λειτουργούσα.

Οι Όσιοι γέροντες της Όπτινα Προσκύνησα τα λείψανα του Αγίου Νεκταρίου στις 24 Οκτωβρίου. Και αυτή η μέρα είναι επίσης σημαδιακή. Είναι η γιορτή των Οσίων γερόντων της Όπτινα, οι οποίοι κάποτε με ευλόγησαν για αυτό το εκπληκτικό και θαυμαστό προσκύνημα. Αφού τα πάντα είχαν ξεκινήσει με τη φωτογραφία που μου είχαν χαρίσει στη Μονή της Όπτινα.

Στο ταξίδι μου υπήρχαν πολλές συμπτώσεις και «μη τυχαίες τυχαιότητες». Όμως, οι συμπτώσεις είναι η γλώσσα που μας μιλάει ο Θεός. Μου φανερώθηκε πολύ ξεκάθαρα πόσο πολύ μας αγαπάει και μας νοιάζεται ο Κύριος, η Πάναγνη Μητέρα Του και οι Άγιοι του Θεού. Μου φανερώθηκε πόσο πολύ μας καθοδηγεί στη ζωή η Πρόνοια του Θεού.

Μικρή σημείωση στην παραπάνω διήγηση: Μετά τη συνομιλία μας, ο πατήρ Βιτάλιος μου τηλεφώνησε και μού είπε ότι, μόλις που επέστρεψε στην Ιερά Μονή Όπτινα, άκουσε μοναχική ψαλμωδία: αδελφοί της μονής έψελναν το δημοφιλή ύμνο «Αγνή Παρθένε», τον οποίο είχε γράψει για την Υπεραγία Θεοτόκο ο Άγιος Νεκτάριος.