Χοίροι, πάθη και λιχουδιές
​ή τι κοινό έχουμε όλοι εμείς με τον δαιμονισμένο των Γαδαρηνών;

Εξορκισμός των δαιμόνων. Ζωγράφος: Αντρέι Μαντέκιν

Συμβαίνει, ότι, όταν έχουμε ακούσει την ίδια ιστορία πολλές φορές, την εκλαμβάνουμε ως δεδομένο, ιδιαίτερα, αν αυτό το γεγονός συνέβη πολύ παλιά σε αμνημόνευτα χρόνια. Πιθανώς, αντιδρούμε με τον ίδιο τρόπο στη γνωστή ιστορία του Ευαγγελίου, πώς ο Ιησούς Χριστός εκδίωξε τα δαιμόνια από έναν δυστυχισμένο άνθρωπο, που κατοικούσε στα μνήματα και απώλεσε το μυαλό του — όταν ακούμε αυτήν την ιστορία σήμερα. Ο Σωτήρας έστειλε δαίμονες σε ένα κοπάδι χοίρων^[1], που κατέφυγαν στο νερό για να σωθούν κι εκεί πνίγηκαν. Κι όταν αυτός ο άνθρωπος ανέκτησε ξανά το λογικό του, οι γείτονές του ήταν τόσο σοκαρισμένοι και τρομοκρατημένοι από αυτό που είχε συμβεί, ώστε ζήτησαν από τον Κύριο να φύγει από την πόλη τους^[2]. Δεν γνωρίζω για σας, αλλά εγώ δεν έχω ξαναδεί κάτι παρόμοιο με τα ίδια μου τα μάτια. Και ίσως μπαίνουμε στον πειρασμό από τις σκέψεις, ότι αυτή η ιστορία δεν έχει καμία σχέση με εμάς, γιατί δεν είμαστε δαιμονισμένοι, δεν ζούμε σε μνήματα, ούτε έχουμε δει ποτέ γουρούνια να ορμούν στη λίμνη μέχρι θανάτου. Τι κοινό, σε γενικές γραμμές, θα μπορούσε να υπάρχει μεταξύ αυτής της περικοπής του Ευαγγελίου και ημών;

Για να το διαλευκάνουμε, πρέπει να θυμόμαστε, ότι τα Ευαγγέλια δεν είναι απλές ανακοινώσεις για τις πράξεις του Ιησού Χριστού τον πρώτο αιώνα. Αντιθέτως, αυτά είναι αφηγηματικά πορτρέτα των Αγαθών αγγελιών για τη σωτηρία Του.

Η λέξη «Ευαγγέλιο» σημαίνει «Καλά νέα» και η Εκκλησία έχει αναγνωρίσει τα τέσσερα Ευαγγέλια, που περιλαμβάνονται στον κανόνα της Καινής Διαθήκης ως την αληθινή διακήρυξη του ποιος είναι ο Σωτήρας μας και πώς, με ποια έννοια, Αυτός θεραπεύει την ανθρώπινη φύση μας. Ο απώτερος σκοπός της ανάγνωσης ή της ακρόασης του Ευαγγελίου, δεν είναι να ικανοποιήσει την αργόσχολη περιέργεια για το τι συνέβη πριν από δύο χιλιάδες χρόνια. Αντίθετα, μας καλεί να γίνουμε προσωπικά συμμετέχοντες στη ζωή Του Ίδιου του ατόμου για Τον οποίο ομιλούν. Πράγματι, τα Ευαγγέλια μας ενθαρρύνουν να γίνουμε συμμετέχοντες στην αέναη ιστορία των σωτήριων έργων του Κυρίου στον κόσμο. Η Βασιλεία του είναι η ευδαιμονία, η θεραπεία και η ευλογία όλων των ανθρώπων και η εγκυρότητά τους σε οποιαδήποτε ιστορική περίοδο.

Τα Ευαγγέλια μας ενθαρρύνουν να γίνουμε συμμετέχοντες στην αέναη ιστορία των σωτήριων έργων του Κυρίου στον κόσμο

Στον ίδιο βαθμό, που Αυτός απελευθέρωσε από το κακό^[3] αυτόν τον δυστυχή δαιμονισμένο, με τον ίδιο τρόπο φέρνει τη σωτηρία και σε μας.

Ακόμα κι αν οι δυνάμεις του κακού δεν μας ελέγχουν τόσο, προφανώς, όσο αυτόν τον κακότυχο άνθρωπο, έχουμε πολλά κοινά μαζί του. Εάν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε, ότι οι καλύτεροι από εμάς μπαίνουν τακτικά στον πειρασμό να σκέφτονται, να ενεργούν και να μιλούν με τρόπο που μας απομακρύνει από την ομοιότητα με το Θεό, στην οποία καλούμαστε. Εάν είναι δύσκολο για εμάς να το συνειδητοποιήσουμε αυτό, σκεφτείτε πόσο μάλλον οι χοίροι, που αναφέρονται στην ιστορία του Ευαγγελίου. Πιθανώς, όλοι έχουμε δει χοίρους να καταβροχθίζουν λαίμαργα το φαγητό, τουλάχιστον σε εικόνες. Όταν η οικογένειά μας επισκέφτηκε φίλους στη Μινεσότα το προπερασμένο καλοκαίρι, μου έδειξαν ένα από τα χοιροστάσια, όπου υπήρχαν περισσότερα από χίλια ζωντανά. Με προειδοποίησαν να μην πέσω κάτω, γιατί οι χοίροι θα ξέπεφταν σε οποιοδήποτε φαγώσιμο. Θυμάμαι ότι ένα γουρούνι δεν είχε ουρά — μου είπαν ότι πιθανότατα δαγκώθηκε από άλλο γουρούνι. Έτσι ήμουν προσεκτικός να μην πέσω και έτσι βγήκα από εκεί σώος.

Ο ιερέας Φίλιπ Λεμάστερς

Αλήθεια, πολύ συχνά στη θέση των χοίρων βρισκόμαστε κι εμείς. Επιτρέπουμε στα πάθη και στις εγωκεντρικές επιθυμίες να επικρατήσουν πάνω μας σε τέτοιο βαθμό, ώστε δεν ελέγχουμε πλέον τον εαυτό μας, όπως ένα κοπάδι πεινασμένων χοίρων που καταβροχθίζουν από μια κουρίτα.

Επιτρέπουμε στα πάθη και στις εγωκεντρικές επιθυμίες να επικρατήσουν πάνω μας σε τέτοιο βαθμό, ώστε δεν ελέγχουμε πλέον τον εαυτό μας

Είτε πρόκειται για θυμό, υπερηφάνεια, λαγνεία, φθόνο, φιλαργυρία, εκδικητικότητα ή άλλη αμαρτία — ταπεινώνουμε, συνήθως, την αξιοπρέπειά μας επιδιδόμενοι στον πειρασμό σε τέτοιο βαθμό, ώστε δεν συμπεριφερόμαστε καθόλου, όπως τα αγαπημένα παιδιά του Θεού, έτσι, όπως πρέπει να είμαστε σύμφωνα με το δημιουργικό Του πνεύμα.

Το πρόβλημα, είναι ότι για να έχεις σαφή γνώμη για το αληθινό σου «εγώ», πρέπει να αλλάξεις τον εαυτό σου, το «εγώ» σου. Πρέπει, πραγματικά, να απαλλαγούμε από την αυταπάτη, ότι ζούμε μόνο για την ευχαρίστηση και την ικανοποίηση των εγωιστικών επιθυμιών και ότι οι ορίζοντές μας περιορίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι πεινασμένοι χοίροι που περιμένουν την επόμενη σίτισή τους. Μετά από όλα αυτά, χάνουμε την αληθινή αυτοσυνείδησή μας ταυτόχρονα, όπως αυτός ο δαιμονισμένος. Είπε, ότι το όνομά του ήταν «Λεγεώνα» (σ.τ.μ. μονάδα του ρωμαϊκού στρατού, που αποτελείτο από έξι περίπου χιλιάδες άντρες), επειδή μέσα του εγκατοικούσαν πολλά κακά πνεύματα. Πολύ συχνά μπορούμε να πούμε το ίδιο και για τον εαυτό μας — λόγω των πολλών παθολογικών επιθυμιών, που ελέγχουν τη ζωή μας και παραμορφώνουν την αληθινή αυτοσυνείδησή μας.

Ωστόσο, διαθέτουμε μια διέξοδο από μια τέτοια ύπαρξη, επειδή ο Χριστός είναι ο Δεύτερος Αδάμ, ο Θεάνθρωπος, που μας καθιστά μετόχους της θεοποιημένης ανθρωπότητάς Του. Θεραπεύει, ευλογεί και αποκαθιστά την προσωπικότητά μας καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή Του σε τέτοιο βαθμό, που γινόμαστε κοινωνοί της Θεότητάς του με τη χάρη. Έτσι, το να είσαι αληθινός άνθρωπος που κατοικεί μέσα Του, σημαίνει ότι είσαι ελεύθερος από τον έλεγχο και τη διαστρέβλωση της αμαρτίας, εξαιτίας της οποίας χάνουμε τον αληθινό εαυτό μας. Αντίθετα, γινόμαστε ικανοί να ελέγξουμε τις επιθυμίες μας, κατευθύνοντάς τις προς τον Θεό, έτσι ώστε βρίσκουμε πλήρη ευχαρίστηση στη συμπεριφορά, που μας εμπλέκει στη ζωή της Βασιλείας του Θεού — εν μέρει ακόμη και σήμερα, όταν ζούμε και αναπνέουμε σε αυτόν τον κόσμο.

Ο πρώην δαιμονισμένος, συνήλθε συνειδησιακά και επέστρεψε σε αυτόν η αληθινή αυτοσυνείδηση, αφού ο Χριστός τον έσωσε. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για εμάς, όταν συνειδητοποιούμε ότι οι εγωκεντρικές επιθυμίες, οι αδυναμίες και η αγάπη μας για τις κακές συνήθειες, είναι όλα πειρασμοί. Εάν ένα άτομο μπαίνει στον πειρασμό, δεν υπάρχει ακόμα αμαρτία σε αυτό καθαυτό, αλλά αμαρτία λογίζεται, όταν δεχτούμε αυτούς τους πειρασμούς και τις διεστραμμένες αποκλίσεις για την αλήθεια του πραγματικού μας «εγώ», υπακούοντας σε όλα αυτά. Κάθε φορά που το κάνουμε αυτό, βλάπτουμε και διαστρεβλώνουμε τον εαυτό μας, έστω και μερικά. Αποδεχόμαστε την πνευματική ασθένεια αντί για την υγεία. Και όπως, αυτή η ατυχής κατάσταση του δαιμονισμένου απέβη μια «νέα κανονικότητα» γι' αυτόν, έτσι κι εμείς συνηθίζουμε πολύ εύκολα την παρουσία του κακού στη ζωή μας. Φυσικά, τίποτα τόσο δραματικό δεν συμβαίνει σε εμάς, όπως συνέβη με αυτόν τον άγριο άνθρωπο που ζούσε στα μνήματα, ή όπως με τους χοίρους που ρίχτηκαν στη λίμνη. Αλλά οι συνέπειες για την πνευματική μας υγεία και η απώλεια της αληθινής χαράς της ζωής μας, είναι εξίσου πραγματικές. Δηλαδή, κινδυνεύουμε να καταστρέψουμε τον εαυτό μας — τις ψυχές μας, τη ζωή μας — εθισμένοι στην ικανοποίηση των επιθυμιών μας, όπως αποζητούμε. Όταν ζούμε έτσι, είναι σαν να ζούμε στα μνήματα, απόκληροι από την κοινωνία και υπό την κυριαρχία των δαιμόνων. Στην πραγματικότητα, ο δαιμονισμένος των Γαδάρων^[4] είναι ακριβώς αυτό, που θα γίνουμε αν συνεχίσουμε να ενεργούμε με αυτό τον τρόπο.

Στην πραγματικότητα, ο δαιμονισμένος των Γαδάρων είναι ακριβώς αυτό, που θα γίνουμε αν συνεχίσουμε να ενεργούμε με αυτό τον τρόπο

Φυσικά, κανείς από εμάς δεν θέλει να καταλήξει έτσι. Αλλά, όπως ένα άτομο που αντιμετωπίζεται για αλκοολισμό, μαθαίνει να μην πίνει ούτε μια γουλιά, ένα άτομο που σταματά το κάπνισμα μαθαίνει να μην παίρνει ούτε ένα τσιγάρο, έτσι όλοι καθώς και ο καθένας από εμάς, πρέπει να μάθει να απορρίπτει τους πειρασμούς, μόλις αυτοί σηκώσουν το αηδιαστικό κεφάλι τους. Με άλλα λόγια, πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή, να παρακολουθούμε τις βλαβερές συνέπειες των εθισμών, των φαύλων τάσεων και των παθών που έχουν ριζώσει στη ζωή μας. Μα, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται, πρέπει να τους κηρύξουμε πόλεμο, χωρίς να υπακούμε στην τόσο οικεία και ευχάριστη ελκυστικότητά τους. Γνωρίζω, μερικές φορές μας φαίνεται ότι είναι αδύνατο να ζήσουμε έτσι, δηλαδή αν δεν επιτρέψουμε στον εαυτό μας να εκπληρώσει αυτήν ή την άλλη επιθυμία για ευχαρίστηση — με σκέψεις, με λόγια, με πράξεις, με οτιδήποτε. Αλλά μας συνέβη, επίσης, ότι ήμασταν σε θέση να αντισταθούμε στον πειρασμό — και, όπως βλέπουμε, αυτό δεν είναι τίποτα θανατηφόρο. Το να φοβάσαι να αντιπαρατεθείς με τις δυσκολίες, είναι επίσης ένας πειρασμός, στον οποίο δεν πρέπει να υποκύψεις.

Αλλά όταν αποτυγχάνουμε επανειλημμένα, ανίκανοι να αποφύγουμε την αμαρτία και φτάνοντας στην απελπισία, αυτή είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να αναπτύξουμε μια βαθιά ταπεινοφροσύνη της προσευχής του Ιησού. Και γι' αυτό πρέπει να επικαλούμαστε εγκάρδια τον Κύριο για έλεος και βοήθεια, όσο πιο συχνά γίνεται, κάθε μέρα στη ζωή μας. Και αν μας μπερδεύει η σκέψη, ότι το έλεος και η δύναμή Του, δεν μπορούν να μας επιφέρουν θεραπεία από πνευματικές ασθένειες και δύναμη, ας θυμηθούμε αυτόν τον δυστυχή δαιμονισμένο, που ζούσε στα μνήματα, που έχασε την αληθινή αυτοσυνείδησή του. Ο Κύριος, ο Θεός και Σωτήρας Ιησούς Χριστός, τον απελευθέρωσε, αποκατέστησε τον αληθινό του εαυτό ως αγαπημένο παιδί του Θεού. Τον επανέφερε πίσω στη ζωή. Θα κάνει το ίδιο και για εμάς όταν, συνειδητοποιώντας την αδυναμία και την απελπισία μας, στραφούμε προς Αυτόν με ταπεινοφροσύνη, ώστε ο Δεύτερος Αδάμ να μας θεραπεύσει, χωρίς τον Οποίο, κανείς δεν μπορεί να δώσει θεραπεία σε εκείνους που δημιουργήθηκαν καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού.