Πώς η αμαρτία επιδρά στο σώμα μας; Μέρος Ε΄: η γαστριμαργία και η πορνεία

• Μέρος Α
• Μέρος Β
• Μέρος Γ
• Μέρος Δ

Πώς οι αμαρτίες επηρεάζουν την υγεία μας; Μπορούμε να μιλάμε για την ασθένεια ως τιμωρία για τις κακών μας πράξεις και σκέψεις; Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε τη διαφορά ανάμεσα στη ψυχολογική και τη θεολογική θεώρηση των παθών, όπως της οργής, του φθόνου και της ακηδίας; Είναι ουσιαστική αυτή η διαφορά; Σε αυτά και σε άλλα ερωτήματα θα απαντήσει ο ψυχολόγος κ.Αλέξανδρος Τκατσένκο.

Η γαστριμαργία

Ας μιλήσουμε για τις αμαρτίες που σχετίζονται άμεσα με το σώμα: την πορνεία και τη γαστριμαργία. Ας ξεκινήσουμε με την γαστριμαργία. Φαίνεται ότι η επίδρασή της στο σώμα είναι πιο προφανής: ένας υπερβολικός λάτρης του φαγητού παχαίνει και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο στομάχι ή στο εντερικό σύστημα. Αλλά εξαντλείται σε αυτό η όλη επιρροή της; Ασκεί κάποια επίδραση στην ψυχή;

Σχεδιάστηκεμε το τεχνητό δίκτυο midjourney

– Για έναν ψυχολόγο, η γαστριμαργία είναι ένα σύμπτωμα που δείχνει την προσπάθεια του ασθενούς να καλύψει με φαγητά κάποια αρνητική συναισθηματική κατάσταση, όπως κατάθλιψη, άγχος, διάφοροι φόβοι. Συχνά στη γαστριμαργία επιδίδονται άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση, που υποφέρουν από μοναξιά και έλλειψη κατανόησης από τη μεριά των άλλων. Είναι γεγονός ότι λιπαρές, γλυκές και τροφές με πολλές θερμίδες συμβάλλουν στην παραγωγή σεροτονίνης, η οποία προκαλεί στον άνθρωπο αίσθημα χαράς και ασφάλειας. Αυτή η αίσθηση είναι βραχυπρόθεσμη, αλλά πραγματική. Ως εκ τούτου, αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούν να την αποκτούν ξανά και ξανά μέσω επανειλημμένης κατανάλωσης φαγητού. Ταυτόχρονα, συνειδητοποιούν ότι βλάπτουν τον εαυτό τους, αλλά δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ώστε στην κατάθλιψη και στο άγχος να προστίθεται και η αίσθηση ενοχής και ντροπής για την άβουλη στάση τους. Αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί επιρροή της γαστριμαργίας στην ψυχή, τότε την βλέπω ως εξής: ότι σε ένα πρόβλημα προστίθενται και άλλα.

Η πορνεία

Η πορνεία είναι και αυτή σωματική αμαρτία. Υπάρχει, όμως, και η επίδρασή της στην ψυχή, έτσι δεν είναι; Σε τι συνίσταται αυτή;

Σχεδιάστηκεμε το τεχνητό νευρωνικό δίκτυο midjourney

– Σε οποιαδήποτε, ακόμη και περιστασιακή και βραχυπρόθεσμη σεξουαλική επαφή, στον άνθρωπο δημιουργείται μια αίσθηση δεσμού με το σύντροφό του. Αυτό συμβαίνει πέρα από τη θέλησή του και είναι κάτι που μοιάζει με συναισθηματικό αυτοματισμό. Και αν αυτή η επαφή δεν συνοδεύεται από αίσθημα αγάπης, εμπιστοσύνης, βεβαιότητας ότι αξίζεις, όπως συμβαίνει στο γάμο, τότε ένας τέτοιος δεσμός σαν να κρέμεται στο κενό. Φαίνεται να υπάρχει, αλλά αποδεικνύεται ότι κανείς δεν τον έχει ανάγκη. Και έτσι ο άνθρωπος αναγκάζεται να καταπιέζει αυτόν τον τυχαίο δεσμό, να τον καταστέλλει, να τον σπρώχνει στο ασυνείδητο. Και μοναδική να είναι μια τέτοια πράξη, παραβιάζει τη φυσιολογική λειτουργία των συναισθημάτων, τα διαστρεβλώνει. Και όταν η πορνεία γίνεται συνήθεια και επαναλαμβάνεται πολλές φορές, η ικανότητα του να δημιουργείς μια σταθερή σχέση δεσμού μπορεί να εκλείψει στον άνθρωπο. Και τότε θα πρέπει να καταβάλει πολλές προσπάθειες για να ανακτήσει αυτή την ικανότητα που είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ζωή: να βιώνει δηλαδή θερμά συναισθήματα για το μοναδικό κοντινό πρόσωπο στο γάμο. Δεν λέω ότι αυτά τα συναισθήματα θα εξαφανιστούν. Αλλά η προηγούμενη εμπειρία πορνείας θα υπάρχει αναπόφευκτα κάπου στο «φόντο» της σχέσης. Μπορεί να λαμβάνουν χώρα αναδρομές στο παρελθόν, ασυνείδητη μεταφορά συναισθημάτων από παλαιούς δεσμούς στον/στην σύζυγο. Ωστόσο, η πορνεία είναι και αυτή συνέπεια κάποιων σοβαρών ψυχολογικών προβλημάτων από την παιδική ηλικία. Αλλά σε κάθε περίπτωση, δεν ευνοεί την ψυχική υγεία.

Η μετάνοιά μας και η απαλλαγή από την αμαρτία εγγυάται την θεραπεία;

– Η απαλλαγή από την αμαρτία είναι κιόλας θεραπεία, αποκατάσταση της φυσικής μας ολότητας που έχει διαλυθεί από την αμαρτία. Η μετάνοια είναι μια αλλαγή νοοτροπίας, ένας νέος τρόπος να βλέπει κανείς τη ζωή του, μια νέα κατανόηση του εαυτού του και της ρίζας των προβλημάτων του, αποδοχή νέων αξιών και απόρριψη των παλαιών που συνετέλεσαν στην ασθένεια.

Σχεδιάστηκεμε το τεχνητό νευρωνικό δίκτυο midjourney

Αυτή η αλλαγή μπορεί να γίνει στο ναό. Μπορεί όμως να γίνει στο γραφείο ψυχολόγου ή γιατρού. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι κάθε καλό που μας συμβαίνει είναι πάντα μια πράξη χάριτος, ένα δώρο του παντελεήμονος Θεού, με το οποίο ζούμε, κινούμαστε, υπάρχουμε. Χωρίς τη χάρη δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα καλό ούτε στον εαυτό μας ούτε στους άλλους. Αυτή τη συνειδητοποίηση, τη μετάνοια και την ευγνωμοσύνη για τις θετικές αλλαγές που έχουμε λάβει πρέπει να τις φέρουμε στον Θεό, μέσα στον ναό πια, και να τις μαρτυρήσουμε στα μυστήρια της Εξομολόγησης και της Θείας Ευχαριστίας. Διαφορετικά, κινδυνεύουμε να γίνουμε σαν τους εννέα λεπρούς που θεραπεύτηκαν αλλά δεν ήρθαν να ευχαριστήσουν τον Κύριο γι’ αυτό:

Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ πορεύεσθαι αὐτὸν εἰς ῾Ιερουσαλὴμ καὶ αὐτὸς διήρχετο διὰ μέσου Σαμαρείας καὶ Γαλιλαίας. Καὶ εἰσερχομένου αὐτοῦ εἴς τινα κώμην ἀπήντησαν αὐτῷ δέκα λεπροὶ ἄνδρες, οἳ ἔστησαν πόρρωθεν, καὶ αὐτοὶ ἦραν φωνὴν λέγοντες· ᾿Ιησοῦ ἐπιστάτα, ἐλέησον ἡμᾶς. Καὶ ἰδὼν εἶπεν αὐτοῖς· πορευθέντες ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσι. Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν αὐτοὺς ἐκαθαρίσθησαν. Εἷς δὲ ἐξ αὐτῶν, ἰδὼν ὅτι ἰάθη, ὑπέστρεψε μετὰ φωνῆς μεγάλης δοξάζων τὸν Θεόν, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ εὐχαριστῶν αὐτῷ· καὶ αὐτὸς ἦν Σαμαρείτης. Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν· οὐχὶ οἱ δέκα ἐκαθαρίσθησαν; οἱ δὲ ἐννέα ποῦ; Οὐχ εὑρέθησαν ὑποστρέψαντες δοῦναι δόξαν τῷ Θεῷ εἰ μὴ ὁ ἀλλογενὴς οὗτος; Καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἀναστὰς πορεύου· ἡ πίστις σου σέσωκέ σε (Λκ. 17: 11-19).

– Όμως, αυτό δε συμβαίνει πάντα… Από τι εξαρτάται αυτό; Υπάρχουν εδώ κάποιοι πνευματικοί νόμοι;

– Η μετάνοια δεν εγγυάται σωματική θεραπεία. Όλοι ελπίζουμε σε ένα θαύμα, αλλά δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε το θαύμα ως μια μορφή τεχνολογίας: μετανόησες – πήρες αυτό που ζητούσες. Γνωρίζουμε από την ιστορία της Εκκλησίας ότι ακόμη και μεγάλοι άγιοι υπέφεραν από ασθένειες, μερικές φορές μέχρι το θάνατό τους. Γιατί συμβαίνει αυτό, δεν τολμώ να υποθέσω.

Πιθανόν να υπάρχουν πνευματικοί νόμοι αναφορικά με αυτό. Αλλά δεν τους γνωρίζω. Και αμφιβάλλω εάν κάθε περίπτωση μπορεί να εξηγηθεί με νόμους και κανόνες. Εδώ μπαίνουμε σε μια μυστική σφαίρα, όπου δρα ο ίδιος ο Θεός. Για παράδειγμα, στην ιστορία του δίκαιου Ιώβ βλέπουμε ότι ένας άνθρωπος μπορεί να υποφέρει χωρίς αυτό να σχετίζεται με τις προσωπικές του αμαρτίες. Ο Ιώβ δεν είχε να μετανοήσει για τίποτα προκειμένου να θεραπευτεί. Οι αιτίες των προβλημάτων και των ασθενειών του βρίσκονταν σε μια εντελώς άλλη σφαίρα: ο Θεός επέτρεψε στον σατανά να δοκιμάσει τη δικαιοσύνη του Ιώβ με διαβολική σκληρότητα. Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα αυτού του είδους, που το γνωρίζουμε μόνο επειδή ο Θεός είχε την ευχαρίστηση να το αποκαλύψει στους ανθρώπους και να διατηρηθεί στην ιστορία. Νομίζω ότι υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις τις οποίες η ανθρώπινη λογική δύσκολα μπορεί να εξηγήσει. Ο Θεός έχει πει ρητά: «οὐ γάρ εἰσιν αἱ βουλαί μου ὥσπερ αἱ βουλαὶ ὑμῶν, οὐδ᾿ ὥσπερ αἱ ὁδοὶ ὑμῶν αἱ ὁδοί μου, λέγει Κύριος. 9 ἀλλ᾿ ὡς ἀπέχει ὁ οὐρανὸς ἀπὸ τῆς γῆς, οὕτως ἀπέχει ἡ ὁδός μου ἀπὸ τῶν ὁδῶν ὑμῶν καὶ τὰ διανοήματα ὑμῶν ἀπὸ τῆς διανοίας μου» (Ησ. 55:8-9)

Και εκεί όπου η λογική δεν έχει δύναμη, αρχίζει ο τομέας δράσης της πίστης. Της χριστιανικής μας πίστης ότι όλα όσα μας συμβαίνουν είναι στα χέρια του Θεού. Και ότι ακόμη και εκεί που δεν μπορούμε να δούμε διέξοδο, ο Θεός έχει ήδη ετοιμάσει για εμάς κάτι πολύ πιο πολύτιμο και χαρούμενο από ό,τι θα μπορούσαμε να φανταστούμε.

Ίσως, αυτός να είναι ο πιο σημαντικός πνευματικός νόμος.